Sneeuwinfarct 25 november 2005: een beladen verwachting

Foto boven: Sneeuw in het Münsterland, na de sneeuwstorm van 25 november 2005 - Wikipedia

Gaat het morgen nu sneeuwen of niet? Eigenlijk weten we dat nog steeds niet. De meeste modelberekeningen laten wel wat zien, in de ochtend en weer later in de middag en in de avond. Maar waar precies en hoeveel is er eigenlijk niet uit te halen. Het is spannend.

Spannend was het ook, nu bijna 19 jaar geleden. Ook toen dreigde een sneeuwsituatie, die in de modelberekeningen helemaal niet duidelijk was. Die spanning begon al op 24 november 2005. Nederland maakte zich op voor wat een potentieel historische sneeuwdag kon worden.

Sneeuw in het Münsterland, na de sneeuwstorm van 25 november 2005 - Wikipedia

Dat alleen al was opvallend, want we kwamen uit een uitzonderlijk zachte periode. Het zeewater langs onze kust was nog 13 tot 14 graden warm – iets wat je eerder aan een zachte nazomer zou koppelen dan aan een naderende sneeuwstorm. En toch, de modellen toonden opeens sneeuw: en niet zo’n beetje ook.

Een cruciaal moment in de weerkamer

In de weerkamer, destijds werkte ik nog bij Meteo Consult in Wageningen, stond de hoofdmeteoroloog voor een lastige keuze. Zou Nederland een dag later werkelijk te maken krijgen met zware sneeuwval? Of zou het toch gewoon bij regen blijven, en daarmee een compleet verkeerde verwachting? De risico’s waren groot. De beslissing was allesbepalend: of een uitstekende waarschuwing die grote overlast kon helpen beperken, óf een gigantische blunder die voor flink wat kritiek zou zorgen.

Twijfels alom

De voortekenen waren namelijk verre van eenduidig. Een lagedrukgebied trok van de Noordzee zuidwaarts richting Nederland, met in zijn kielzog een flinke portie koude lucht. Op vijf kilometer hoogte zou de temperatuur dalen naar zo’n -30 tot -35 graden, maar dichter bij de grond – op 1500 meter hoogte – bleef het minder koud, met slechts -5 of -6 graden. Tel daarbij op dat de wind stevig uit het zuidwesten zou waaien, recht over het relatief warme zeewater van de Noordzee, en het plaatje werd nóg complexer. Konden zulke omstandigheden wel sneeuw opleveren?

Alles of niets

De hoofdmeteoroloog vatte het treffend samen: ‘Het wordt de dood of de gladiolen’. Een uitspraak die bijbleef. Ik had die dag de taak om de radioklanten van hun dagelijkse weerbericht te voorzien, en de briefing maakte één ding duidelijk: dit kon alle kanten op.

De berekeningen voorspelden op het slepende front boven Nederland enorme hoeveelheden neerslag. Sommige modellen gingen zelfs uit van 100 millimeter in een etmaal. Maar de intensiteit van die neerslag zou de doorslag kunnen geven: als het hard genoeg regende, kon de regen in sneeuw overgaan. En niet zomaar een beetje sneeuw, maar méér dan 25 centimeter!

Interne discussie

Binnen Meteo Consult verspreidde de verwachting zich snel. Collega’s van andere afdelingen stroomden binnen in de weerkamer, om te overleggen of zelfs de hoofdmeteoroloog op andere gedachten te brengen. Want zeg nou zelf, 25 centimeter sneeuw? Dat leek haast onvoorstelbaar. Toch hield hij voet bij stuk en bleef bij zijn overtuiging.

Een middag vol ongeloof

De rest van de middag werd een mengeling van hilariteit en spanning. De ene keer na de andere herhaalde ik het sneeuwverhaal op de radio, terwijl ik merkte dat het ongeloof om me heen groeide. ‘Meer dan 25 centimeter sneeuw? Morgen sta je gewoon in de regen hoor!’ Die twijfel was begrijpelijk. Het was duidelijk: de volgende dag zou óf een legendarisch hoofdstuk in de Nederlandse weerhistorie worden, óf een gigantische blamage.