Europese winter voorbij: weinig sneeuw en ijs

Foto boven: Sneeuw in Wenen - Janos Korom

De winter in Europa is bijna voorbij en de balans van sneeuw en ijs kunnen worden opgemaakt. Het beeld stemt niet vrolijk. Op de meeste plaatsen ligt minder sneeuw dan anders en ook het zeeijs in het Oostzeegebied ziet er niet goed uit.

Advertentie

Symbolisch is misschien wel de situatie in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. Op het officiële meetpunt is daar de afgelopen winter slechts 1 centimeter sneeuw gevallen: de laagste hoeveelheid in de moderne meetreeks die zich over de laatste 96 jaar uitstrekt. De vorige records (2 centimeter) kwamen uit de jaren 2020 en 2014.

Ook in de Alpen weinig sneeuw

Ook in de Alpen is veel minder sneeuw dan anders gevallen. Het Zwitserse Instituut voor Sneeuw- en Lawineonderzoek houdt jaarlijks een kaart bij, waarop de afwijkingen van de sneeuwsituatie ten opzichte van normaal worden ingetekend.

Met de winter voorbij zijn er alleen in het zuiden van het land een paar plekken waar meer sneeuw dan anders ligt. Elders is overwegend 60 tot 90 procent van de normale hoeveelheid gevallen, in het noorden 30 tot 60 procent en op sommige plaatsen zelfs minder dan 30 procent van de gebruikelijke hoeveelheid. In de Duitse, Oostenrijkse en Italiaanse Alpen is het beeld niet anders. Dit is slecht nieuws voor de gletsjers, met de zomer op komst.

Lapland heeft wel veel sneeuw

Op Europese schaal gezien, komen we vooral in de noordelijke helft van Scandinavië en dan met name in Lapland wel een dikke laag sneeuw tegen. Daar ligt in het laagland vaak meer dan een meter. Ook in het noordwesten van Rusland is er behoorlijk wat sneeuw. In die gebieden zijn deze winter veel storingen overgekomen die er steeds weer sneeuw brachten.

Advertentie

Voor de rest van Europa ziet het er vrij treurig uit. Er ligt een beetje of helemaal niets. Uitzonderingen zijn het zuiden van Roemenië en de Turkse Zwarte Zeekust. Daar drong vorige week een bel met zeer koude lucht door en ontstonden boven het warme water van de Zwarte Zee zware sneeuwbuien die het land opkwamen. Er was zelfs een polar low.

Blauwdruk van de winter

In de verdeling van sneeuw en vooral geen sneeuw zien we de blauwdruk van de afgelopen winter terug. Niet alleen waren de temperaturen op veel plaatsen relatief hoog, dominante hogedrukgebieden hielden ook vaak de komst van storingen met neerslag tegen. En zo is het sneeuwgebrek een gevolg van relatieve warmte en sneeuw die gewoon niet viel.

Het beeld in Europa stond de laatste tijd overigens in schril contrast met de situatie in andere delen van het noordelijk halfrond. Zo was in Noord-Amerika en in delen van Azië wel duidelijk meer sneeuw dan normaal gevallen. De totale sneeuwbedekking op het noordelijk halfrond liep zelfs even tot boven 50 miljoen vierkante kilometer op. Voor het eerst in 20 jaar.

Zeeijs valt ook niet mee

Kijken we naar het zeeijs in het gebied van de Oostzee en de Baltische Zee, dan zien we ook daar een tekort. Ondanks het koude weer van de laatste tijd is niet meer dan een oppervlakte van 50.000 vierkante kilometer met zeeijs bedekt, tegen normaal 80.000 vierkante kilometer. In extreme winters is het ook weleens 300.000 vierkante kilometer geweest.

Voor de resterende dagen van de winter worden geen grote veranderingen in deze situatie meer verwacht. En ondanks dat de winter op de kalender nog drie weken langer aanhoudt, ziet het ernaar uit dat de smelt van sneeuw en ijs inmiddels al is begonnen.