De extreem dikke sneeuwlaag van woensdag 2 maart 2005
Reinout van den BornVandaag is het precies 20 jaar geleden dat het noorden van Nederland wakker werd onder een uitzonderlijk dikke sneeuwlaag. Op veel plaatsen was er tussen 30 en 50 centimeter gevallen, met sommige locaties die nog meer hadden ontvangen.
Het betrof een unieke weersituatie. Nederland bevond zich al enige tijd in koude lucht, die tegen het einde van februari steeds kouder werd. In de nacht naar 28 februari vroor het op diverse plaatsen streng. Deelen bij Arnhem registreerde een laagste temperatuur van -12,3 graden Celsius, terwijl het op de vliegbasis Twenthe bij Enschede -12,2 graden Celsius werd.
Hogedrukgebied bij IJsland en Groenland
Op de weerkaarten was bij IJsland en Groenland een hogedrukgebied zichtbaar. Aan de oostzijde daarvan duwden noordelijke winden zeer koude lucht over Scandinavië naar het zuiden, die uiteindelijk ook onze regio bereikte.
In deze koude lucht verplaatste een lagedrukgebied zich vanuit het hoge noorden naar onze omgeving. Dit systeem bestond uit twee kernen: één ervan trok naar Denemarken, de ander naar Engeland. Precies boven Nederland kwamen de invloedssferen van deze twee systemen samen, wat leidde tot een intensieve interactie; de kern boven Denemarken drukte vanuit het noorden, en die boven Engeland vanuit het zuiden.
Ongekend actieve sneeuwzone
Op de plek waar de invloeden elkaar ontmoetten, ontstond een zeer actieve sneeuwzone. Volgens berekeningen zou deze in de nacht van dinsdag 1 maart op woensdag 2 maart boven het midden van Nederland arriveren.
Veel verwachtingen werden gekoesterd ten aanzien van de grote hoeveelheden sneeuw die voorspeld waren. Ikzelf keek er als sneeuwliefhebber ook naar uit. Helaas viel er de volgende ochtend in Nijmegen niets te zien: enkel lichte vorst en een heldere maan.
Plaatselijk viel een halve meter
De sneeuw concentreerde zich boven het noorden van het land. Gedurende de ochtend werd duidelijk hoeveel sneeuw er was gevallen: 30 tot 50 centimeter binnen nauwelijks 12 uur tijd. Deze sneeuwlaag behoort tot de dikste ooit gemeten in Nederland.
De meeste sneeuw viel in een strook van Friesland naar Drenthe, maar ook Noord-Holland, Flevoland en Groningen ontvingen een aanzienlijke hoeveelheid. Het zuiden van het land bleef zonder sneeuw.
Rijkswaterstaat krijgt wegen niet schoon
Vanwege de zware sneeuwval waren wegen in het noorden vrijwel onbegaanbaar. In Friesland werd alles in het werk gesteld om de sneeuw te ruimen, waarvoor 65 extra sneeuwschuivers werden ingezet. Rijkswaterstaat slaagde er niet in alle wegen vrij te maken, en de politie waarschuwde weggebruikers voor mogelijke strandingen.
In Drenthe adviseerde de politie mensen thuis te blijven. De situatie werd als een 'totale chaos'. Aangeduid. Hoewel snelwegen werden schoongemaakt, kon slechts één rijstrook geopend worden. Veel automobilisten kwamen alsnog vast te zitten bij afslagen, door een laag sneeuw van soms wel 30 centimeter.
Geen bussen, Schiphol korte tijd dicht
Ten noorden van de lijn Emmeloord-Zwolle kwam het busverkeer volledig tot stilstand. Veel automobilisten bleven thuis of wachtten totdat de sneeuwschuivers hun werk hadden gedaan. Degenen die toch probeerden naar hun werk te gaan, ondervonden langdurige vertragingen.
In de loop van de ochtend en middag nam de sneeuwval ook in het midden van het land toe, waardoor luchthaven Schiphol de startbanen niet langer sneeuwvrij kon houden. Zo werd de luchthaven tijdelijk gesloten, wat leidde tot een uitzonderlijke situatie waarin geen vliegtuigen konden opstijgen.
Files vallen mee
Door de beslissing van veel mensen om thuis te blijven, vielen de files mee. Bovendien viel de sneeuw in een gebied met relatief weinig verkeer. Als de sneeuwmassa destijds de Randstad had getroffen, zou de chaos onvoorstelbaar zijn geweest.
Tijdens de ochtendspits stond er meer dan 200 kilometer file, voornamelijk in Noord-Holland en rondom Zwolle. Opvallend was de lange duur van de spits, die pas na de lunch afnam.
Later opnieuw chaos op de weg
Echter, rond 15:00 uur liep het verkeer opnieuw vast, vooral in Noord-Holland waar het toen sneeuwde. Daarna trok de sneeuw naar het zuiden, met minder hinder tijdens de avondspits. Op het hoogtepunt stonden er meer dan 100 kilometer file, met gladheid op lokale wegen.
Op 3 maart bereikte de sneeuwbedekking in Nederland zijn grootste omvang. In Drenthe werd plaatselijk een sneeuwdikte van 58 centimeter gemeten. In het westen viel 10 tot 15 centimeter, in het midden 5 tot 10 centimeter. Zeeland en Brabant ontvingen 4 tot 8 centimeter en in het zuidoosten van Brabant en Limburg viel vrijwel niets.
Koudste maartnacht ooit
Die derde maart bleef het op veel plaatsen overdag net vriezen, zodat de nieuwe sneeuwlaag nauwelijks werd aangetast. Voor de nacht naar 4 maart werd de passage van een rug van hogedruk voorzien, wat resulteerde in de koudste maartnacht sinds het begin van de moderne metingen. Hierover volgt morgen een apart verslag waarin we deze situatie nader beschouwen.
Mis ook deze verhalen niet:
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
