Scherpe kou inval in het zuiden van Europa

Foto boven: De rots bij Ceuta (in Afrika) links en de rots van Gibraltar (rechts) - Tycho van den Born

In Nederland mag het niet zo hard gaan met de daling van de temperatuur, ondanks het feit dat bij ons een noordoostenwind waait, in het Middellandse Zeegebied is die beleving heel anders. Daar is het kwik wel spectaculair omlaag gegaan. Veroorzaker van de kou inval daar is storm Darragh, die eerder bij ons ook al een periode met slecht weer bracht.

Advertentie

Zo is Spanje in de ban van een eerste winterinval, met vooral aan de noordzijde van het Cantabrisch gebergte en in de Pyreneeën enorme hoeveelheden sneeuw, en in het laagland ook regen. Op veel plaatsen liepen de neerslaghoeveelheden er zondag al tot tussen 50 en 100 millimeter op. En ook gisteren viel op veel plaatsen nog neerslag.

De rots bij Ceuta (in Afrika) links en de rots van Gibraltar (rechts) - Tycho van den Born

Veel sneeuw

De beelden waren indrukwekkend. Op de plekken waar sneeuw viel, ging het om dikke lagen. De harde wind deed de sneeuw daarbij sterk verstuiven, wat het winterse plaatje compleet maakte. Veel skistations konden de eerste serieuze sneeuw van het seizoen begroeten.

Moeilijkheden waren er ook. Zo kwamen in de Pyreneeën diverse bergbeklimmers in de problemen toen ze door het noodweer overvallen werden. Helikopters moesten uitrukken om ze weer in veiligheid te brengen. In de Pyreneeën rond Pamplona kwamen diverse automobilisten vast te zitten, die uit hun benarde posities moesten worden gered.

Rivierpeilen stegen snel

De regen in de lagergelegen gebieden was er de oorzaak van dat rivieren bij Burgos en Pamplona snel stegen. Hier en daar traden ze buiten hun oevers en was wateroverlast het gevolg. De waterbeheerders van het Ebrobekken verwachtten dat de Ebro flink zou stijgen, van 200 kubieke meter per seconde tot regionaal wel 1400 kubieke meter per seconde. Het idee was daarbij wel dat de rivier de grote toevloed van water aan zou kunnen.

Op zee moest een surfer in de harde wind worden gered. Ook in de Catalaanse Pyreneeën kwamen mensen tijdens de sneeuw en de harde wind in moeilijkheden. Verder naar het zuiden in Spanje speelde neerslag geen rol, maar waaide het wel flink. Hier was de bruuske daling van de temperatuur het opvallendst. Die verliep met grote stappen.

Bruuske daling temperaturen

Was het tot voor enkele dagen in Andalusië op veel plaatsen nog ruim boven 20 graden, zondag lukte dat al niet meer en in de nacht naar maandag daalde het kwik zelfs aan de Costa del Sol tot rond of zelfs iets beneden 10 graden. Die daling ging ook daar met een sterk vlagerige wind gepaard. Opvallend was hoe ineens een einde kwam aan de erg hoge luchtvochtigheid van de laatste maanden. Het dauwpunt daalde tot beneden het vriespunt, met een luchtvochtigheid die naar tussen 30 en 40 procent ging. Het voelde daarbij buiten gewoon kil aan.

Een rij schepen op weg naar de Straat van Gibraltar. Door een luchtspiegeling lijken de schepen wat boven de horizon te zijn getild - Tycho van den Born

Dankzij de lage luchtvochtigheid, waren de zichten over de Middellandse Zee vanaf de Costa del Sol spectaculair. Zo was de rots van Gibraltar vanaf een grote afstand te zien. Dat gold ook voor de er tegenover in Afrika gelegen rots bij de Spaanse enclave Ceuta. Opmerkelijk was hoe een rij schepen, op weg naar de straat van Gibraltar, door een luchtspiegeling boven de horizon leek te zijn getild. De schepen waren in de avondschemering als donkere schaduwen te zien.

De lage luchtvochtigheid viel op

Ook voor de plaatselijke bevolking was het opvallend dat luchtvochtigheid ineens zo laag was. Door het warme water van de Middellandse Zee, waren ze de laatste maanden vooral aan een erg hoge luchtvochtigheid gewend geraakt, die vorige week in de buurt van Malaga nog dichte mist opleverde, iets wat in die omgeving helemaal niet zo vaak voorkomt. Nu vonden mensen het ineens koud. Doordat de temperaturen waren gedaald, maar ook door de veel lagere luchtvochtigheid, die maakte dat het buiten extra kil aanvoelde.

Niet alleen in Spanje, maar in het gehele centrale deel van het Middellandse Zeegebied deed de inval van koude lucht zich voelen. De golf met koude lucht kwam met een sterke Mistral en Tramontana via het zuidoosten van Frankrijk boven de Middellandse Zee terecht. Daar ontstonden meteen talrijke buien die de Balearen, het noorden van Afrika, Corsica, Sardinië en Sicilië, Italië, Kroatië en Slovenië en het westen van Griekenland bereikten. Op de natste plekken kwam daarbij tussen 40 en 70 millimeter omlaag. En er zou nog meer volgen.

Ook sneeuw in Alpen en Centraal Massief

Ook de noordzijde van de Alpen en in Frankrijk het Centraal Massief pakten een deel van de neerslag mee. Aan de zuidkant van de Alpen viel in de nacht naar zondag op veel plaatsen sneeuw, maar vielen de hoeveelheden een beetje tegen. Het belangrijkste neerslaggebied bleef er net te ver naar het zuiden hangen om de bergen in het noorden echt een dump te geven.

De verwachting is dat het onstandvastige weer in het centrale deel van het Middellandse Zeegebied nog tot en met morgen aanhoudt en daarna langzaam naar het oosten opschuift. In de tussentijd blijft het dan ook in de noordelijke gebergten in Spanje nog wisselvallig. Vanaf donderdag wordt het droog en verplaatst de wisselvalligheid zich naar het zuiden. Onder meer de Costa del Sol wordt dan enkele dagen gevoelig voor een paar buien.