Is er nog een geitenpaadje dat de winter kan nemen?

Foto boven: Sneeuw bij Eindhoven en Valkenswaard - Klaas Dros

Is er de komende weken ergens nog een geitenpaadje voor de winter? Kunnen we in Nederland nóg een keer in de kou terechtkomen, voordat een eventuele westcirculatie het een groot deel van de winter overneemt? Er zijn nog steeds mogelijkheden.

Advertentie

Ondanks de bijzondere warmte, die we een groot deel van dit jaar al beleven, was de koude lucht er in de tweede helft van deze novembermaand als de kippen bij om de Lage Landen voor de eerste keer met een bezoek te vereren. En hoe!

Sneeuw bij Eindhoven en Valkenswaard - Klaas Dros

Wintertje was niet onbetekenend

Het wintertje dat we vorige week in Nederland hadden, mag door velen dan als nietsbetekenend zijn gezien, met bovenluchten tot -38 graden op 500 hPa was het toch wel een bijzondere kou-uitbraak. Dat het in Nederland in november, met zeewatertemperaturen tussen 11 en 15 graden om de hoek, zo zou sneeuwen als het vorige week regionaal heeft gedaan, was feitelijk niet meer verwacht. Er kwam zelfs nog min of meer een polar low uit de bus.

Brenger van het winterse weer was een hogedrukgebied bij Groenland en IJsland. Het zorgde er met noordelijke winden aan zijn oostflank voor dat bijzonder koude, uit het arctische gebied afkomstige lucht, zijn weg naar Noordwest-Europa kon vinden. De sneeuw viel tot in het noorden van Frankrijk, waar even een indrukwekkend dek tot stand kwam.

Hogedrukgebied nu vrijwel verdwenen

Inmiddels is het hogedrukgebied op die plaats nagenoeg verdwenen. Op wat langere termijn lijkt het zelfs voor een lagedrukgebied ingewisseld te worden. We zien dat ook in de ontwikkeling van de NAO-index terug. Is die nu nog licht negatief, op termijn wordt een omslag naar positieve waarden verwacht, al neemt de onzekerheid in de verwachting dan ook toe. Het zou kunnen betekenen dat zich op de Oceaan nu al een westcirculatie ontwikkelt.

Toch ziet het daar nog niet meteen naar uit. Hoewel de poolwervel in de stratosfeer op dit moment erg sterk is, is de koppeling met de troposfeer eronder nog steeds niet tot stand gekomen. Het weer trekt zich er vooralsnog dus nauwelijks iets van aan. Het is als een ventilator die ver boven je hard staat te draaien, maar waarvan je de wind op geen enkele manier voelt. En ook de komende twee weken lijkt in die situatie weinig te veranderen.

De kou kan ons wel af en toe bereiken

Het betekent dat golven met koude lucht vanaf de Noordpool ook het noordwesten van Europa nog steeds af en toe kunnen bereiken. En blijft die koude lucht, zoals vorige week gebeurde, net eens iets langer binnen onze grenzen, dan kan er ook bij ons toch zomaar weer iets van een wintertje ontstaan. Zolang de poolwervel dat wil en nog toestaat.

De eerstkomende dagen staat het weer bij ons onder invloed van een hogedrukgebied dat over Centraal-Europa naar het oosten wegtrekt. Aan de westflank ervan liggen wij in een gebied met zuidelijke winden. Hoewel de bovenlucht daarbij sterk opwarmt, wordt het aan de grond juist kouder. Dat heeft met de laagstaande zon en de korte daglengte van dit moment te maken. De afkoeling van de nacht tijdens opklaringen, kan overdag niet worden goedgemaakt. Met op die manier in de nachten regionaal lichte vorst en overdag 4 tot 7 graden.

Een volgende golf met koude lucht

Deze periode duurt tot en met zondag. Vervolgens trekt een lagedrukgebied ten noorden van Schotland langs naar het oosten en zo verder over Scandinavië. Het wordt door een hogedrukgebied op de hielen gezeten, dat over Schotland naar het zuiden van Scandinavië trekt en daar heel even blijft liggen. Dat is het moment waarop een volgende golf met koude lucht (tijdelijk) tot Nederland kan doordringen. Op woensdag 4 december kan de temperatuur op 1500 meter zo in het oosten van het land tijdelijk tot -8 graden dalen. In de nacht levert dat een graadje vorst op, overdag komt het kwik nog op een graad of 5 boven nul uit.

Ook dit hogedrukgebied trekt verder naar het oosten, waarna het bij ons opnieuw de beurt is aan zuidelijke winden. Dat lijkt, met een korte onderbreking middenin, vervolgens tot het weekend daarna te duren. Op dat moment begint wellicht een volgende poging.

Winter zoekt een geitenpaadje

Hoewel het er de komende tijd dus bepaald niet winters uitziet, is de situatie toch niet helemaal kansloos. De variabelen op de achtergrond zijn voorlopig in elk geval nog een tijdje zo dat golven met koude lucht vanuit het noorden onze omgeving in ieder geval af en toe kunnen bereiken. En je weet maar nooit of er dan ook niet alsnog een geitenpaadje uit de hoge hoed komt, dat door de winter kan worden genomen om het bij ons toch iets langer koud te laten worden.