Het gaat steeds minder goed met de vlinders in Nederland

Foto boven: Het bruin zandoogje is de meeste getelde vlinder in Nederland. Op de foto het vrouwtje - Wikipedia

Nu het voorjaar begonnen is en we een eerste periode met relatief warm en zonnig weer achter de rug hebben, zien we ook de vlinders weer terug in tuin en natuur.

Advertentie

In de tuin betekent dit dat het koolwitje weer tevoorschijn komt, of de gele citroenvlinder. Maar er vliegen in Nederland natuurlijk veel meer vlindersoorten rond. Het lijkt er daarbij op dat het ieder jaar een beetje minder is met de vlinders. Maar is dat ook echt zo?

Het bruin zandoogje is de meeste getelde vlinder in Nederland. Op de foto het vrouwtje - Wikipedia

Jaaroverzicht Vlinderstichting

Een blik in het jaaroverzicht van de Vlinderstichting over 2024 laat een beeld zien. Er zijn verspreid Nederland meer dan 1100 telroutes waar vrijwilligers van de Vlinderstichting op gezette tijden vlindertellingen doen. Daaruit kun je een overzicht krijgen.

Uit mijn eigen waarneming had ik het idee dat het in onze tuin een groot deel van het jaar erg rustig was, totdat het in de herfst in één keer drukker leek te worden.

Even was het een vlinderfeest

Het overzicht van de Vlinderstichting bevestigt dat beeld. ‘Even was het vlinderfeest’, staat erin te lezen als over de herfst wordt gesproken. Plotseling vlogen enorm veel dagpauwogen rond en bonte zandoogjes. Het leidde tot optimistische berichten. De piek was 2024 gewoon wat later en het zou al met al toch nog een goed vlinderjaar kunnen worden.

Advertentie

Volgens de Vlinderstichting was dat uiteindelijk niet het geval. Het jaar 2024 was voor vlinders opnieuw een slecht jaar. In het voorjaar en in de zomer werden inderdaad veel minder vlinders dan normaal geteld, en normaal is dan het gemiddelde over de afgelopen ruim 30 jaar.

Elke telperiode minder vlinders

Elke telperiode gaat het aantal getelde vlinders achteruit. De aantallen dagvlinders worden jaar in jaar uit steeds kleiner. Uitzonderingen waren er wel. Vlinders die goed vlogen, waren behalve de dagpauwogen en het bonte zandoogje, het scheefbloemwitje en het hooibeestje.

Veel moeilijker had de heidevlinder het en de kleine vuurvlinder. Voor het zeldzame spiegeldikkopje was 2024 een erg slecht jaar en ook het bont dikkopje had het moeilijk. Bij deze soorten waren het de droge en de hete jaren die hun tol hebben geëist. Het vochtige weer daarna was niet voldoende om alweer een duidelijk herstel in gang te zetten.

Bruin zandoogje meest geteld

De meest getelde vlinder is het bruin zandoogje. Vlinders als het koolwitje zijn op zich wijder verbreid, maar worden zelden met tientallen of honderden tegelijk gezien. Het bruin zandoogje, dat op minder plaatsen voorkomt, kan op de plekken waar hij wordt gezien wel in grote aantallen worden geteld. Toch nemen ook de aantallen van deze graslandvlinder af.