Water winnen uit zeemist
Reinout van den BornWe staan er in Nederland steeds vaker bij stil: droogte. Jaren geleden leek het nog een incident, nu ervaren we regelmatig de gevolgen van lange droge periodes. Ook nu lijken we weer aan een lente met langere droogteperioden te beginnen. Andere landen hebben hier al veel langer mee te maken, zowel binnen als buiten Europa.
In mediterrane gebieden en in de Alpen bijvoorbeeld, spelen stuwmeren een cruciale rol. Ze vangen water op in natte periodes en stellen het beschikbaar in droge tijden. Een beproefde methode, zolang er voldoende regen valt om de reservoirs op tijd weer aan te vullen. Maar als dat niet lukt, kan het gebeuren dat water op rantsoen gaat. De afgelopen jaren is dat op meerdere plekken in het Middellandse Zeegebied gedurende langere tijd gebeurd.
Een recent onderzoek laat zien dat vooral landen als Marokko en Turkije steeds structureler met droogte te maken krijgen. Daar moeten overheden nu al nadenken over manieren om de zoetwatervoorziening voor de toekomst veilig te stellen. In Nederland hebben we nog geen drinkwaterrantsoenen gehad, maar het onderwerp staat inmiddels wel op de agenda.
Overleven in extreme droogte
In het Midden-Oosten, waar het nauwelijks regent en de zomers ondraaglijk heet zijn, kunnen mensen eigenlijk alleen overleven dankzij moderne technologie en economische rijkdom. Drinkwater komt uit steeds dieper liggende bronnen of wordt gewonnen door ontzilting van zeewater.
In de woestijn is het een nog grotere uitdaging. Daar hebben planten en dieren zich op wonderlijke manieren aangepast. Sommige minuscule plantjes en insecten halen hun vocht uit condensdruppels, op zandkorrels in de vroege ochtend. En in Namibië leeft de begroeiing van water dat er uit de vaak voorkomende zeemist neerdaalt.
Mist vangen: van noodzaak tot bier
Een vergelijkbaar fenomeen speelt zich af in de Atacama-woestijn in Chili, een van de droogste plekken op aarde. Regen is er zeldzaam, maar de dagelijkse zeemist brengt vocht mee. Slimme boeren en wetenschappers maken hier gebruik van mist- of dauwvangers: grote netten die aan palen in de wind worden geplaatst. De mistdruppels hechten zich aan het gaas, vormen grotere druppels en stromen naar beneden in opvanggoten.
Het concept werd in 1956 bedacht door een Chileense wetenschapper en heeft zich inmiddels bewezen. Een enkel scherm kan tot 10 liter water per dag opvangen. Zet je meerdere schermen bij elkaar, dan kun je complete gebieden van water voorzien. In Peña Grande heeft een netwerk van dauwvangers ervoor gezorgd dat 100 hectare land opnieuw vruchtbaar is geworden. En het levert zelfs bier op: een lokale brouwerij produceert jaarlijks 24.000 liter dauwbier – van uitstekende kwaliteit.
Droogte dwingt tot creativiteit
Dieper de woestijn in, waar zelfs mist niet doordringt, worden de overlevingsstrategieën nog extremer. Chileense militairen leren hoe ze water uit hun eigen urine kunnen halen. Een techniek die alleen in de allerhoogste nood wordt toegepast.
Gelukkig zijn we in Nederland nog lang niet zover. We hebben nog ruimte om ons waterbeheer te verbeteren voordat we naar zulke drastische maatregelen moeten grijpen. Maar met de steeds vaker terugkerende droogte is het geen overbodige luxe om daar nu al serieus over na te denken.
Mis ook deze verhalen niet:
De drijvende kracht achter de vulkaanuitbarstingen op Reykjanes
Lenteverwachting 2025: er tekent zich een droog en warm patroon af
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
