Oververhitte wereld lijkt eindelijk even iets af te koelen

Foto boven: Lichtbreking in cirrusbewolking boven Beusichem - Nely van Frankenhuyzen

Is het de grote hoeveelheid sneeuw die op het noordelijk halfrond is gevallen, of begint de La Niña van deze winter eindelijk invloed te krijgen op de temperaturen op aarde? Een feit is dat we nu iets van een verkoeling zien, na alle warmte van de afgelopen jaren.

Advertentie

Het gezaghebbende account ‘Extreme Temperatures Around The World’ op X, dat normaal vooral warmterecords meldt, besteedde er gisteren apart aandacht aan.

Lichtbreking in cirrusbewolking boven Beusichem - Nely van Frankenhuyzen

Minder dan een halve graad

De wereldwijde februaritemperatuur lag halverwege deze maand voor het eerst sinds mei 2023 minder dan een halve graad boven de normaal uit de periode van 1991 tot en met 2020. Daarmee is het niet alleen (voor de verandering) niet de warmste vergelijkbare periode ooit, maar zelfs niet de op één na warmste of op twee na warmste. Het is een vierde plek, na 2024, 2016 en 2020. Het verschil met de normaal was overigens 0,47 graden.

Januari was met een plus van 1,75 graden sinds de pre-industriële periode nog wel de allerwarmste maand in zijn soort ooit en zette een reeks uit vorig jaar voort. Aan die reeks lijkt deze maand een einde te komen, een einde dat al eerder was verwacht.

Afgelopen twee jaar bijzonder warm

De aarde was de afgelopen twee jaar bijzonder warm. Veel warmer eigenlijk dan verwacht. Er was door de El Niño tijdens de vorige winter wel op hoge temperaturen gerekend, maar niet op de manier zoals die zich uiteindelijk manifesteerden. Records regen zich aaneen.

Advertentie

Wetenschappers belegden speciale bijeenkomsten om erachter te komen wat aan die extra warmte bijgedragen kon hebben. Was het een gebrek aan wind dat de Oceanen extra warm maakte? Of speelde de ontzwaveling van de scheepsbrandstof een rol, die ervoor zorgde dat het op de Oceanen stukken zonniger werd? Ook dat leverde extra warm water op.

Laaghangende bewolking

Verder werd lage bewolking als een potentiële schuldige gezien. Vorig jaar was er minder dan ooit van op aarde, al zouden we dat in Nederland op basis van het najaar en de eerste helft van de winter niet zeggen. Laaghangende bewolking weerkaatst veel zonlicht en heeft een dempende uitwerking op de temperaturen. Broeikaseffect en El Niño waren voor de hand liggende oorzaken van de warmte. En werden ook in de discussies meegenomen.

Hoge, cirrostratusbewolking boven Zuidwest-Nederland - Simone Genna

Verliep januari wereldwijd nog erg warm, in februari lijkt dus eindelijk wel van een kleine verkoeling sprake. Op het noordelijk halfrond hebben we gedurende de wintermaanden met een aantal grote uitbraken van arctische kou te maken gehad, vooral in het oosten van Azië en in Noord-Amerika, maar de laatste dagen ook in het oosten van Europa.

Erg veel sneeuw op noordelijk halfrond

Eén van de gevolgen van dat relatief koude weer was dat zich op het Noordelijk Halfrond een sneeuwdek met een oppervlakte van meer dan 50 miljoen vierkante kilometer opbouwde, meer dan in elk geval de 20 jaar hiervoor. Sneeuw is wit, weerkaatst veel zonlicht en heeft zo een dempende invloed op de temperatuur. Dat lijken we nu een beetje terug te zien.

Het zal interessant zijn om straks te weten waar we in februari uitkomen en of de lagere luchttemperaturen er ook in slagen om de zeeën wat te koelen. Want die zijn nog steeds bijzonder warm. Ook al zitten we met de watertemperaturen wereldwijd nu wel iets onder het niveau van vorig jaar om deze tijd, het gaat nog steeds om een heel forse tweede plaats. Ons deel van de Atlantische Oceaan is ook wat koeler dan vorig jaar om deze tijd.