Een klein dorp in het westen van Canada, genaamd Lytton, werd plotseling wereldnieuws toen de thermometer op dinsdag 29 juni 2021 tot een ongekende hoogte van 49,6 graden steeg. Slechts twee dagen later, op een angstaanjagende manier, werd het dorp bijna volledig van de kaart geveegd door een allesverwoestende natuurbrand.

Lytton, gelegen in de Fraser-vallei op het punt waar de Thompson en de Fraser-rivieren samenkomen, heeft normaal gesproken niet veel aandacht. Het dorp, ooit gesticht tijdens de goudkoorts in de 19e eeuw, staat alleen in de schijnwerpers als het weer extreme capriolen uithaalt.

Ondanks zijn ligging in de bergen, blijft Lytton met een hoogte van slechts 195 meter relatief laag. Onder de juiste omstandigheden, met een oostelijke wind die vanuit de Rocky Mountains naar beneden komt, veel zon en een hete lucht, kan de temperatuur in het dal tot recordhoogten stijgen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Lytton eerder al de op een na hoogste temperatuur ooit in Canada heeft gemeten, namelijk 44,4 graden Celsius, op 16 en 17 juli 1941

De bizarre gebeurtenissen van 29 juni

Op dinsdag 29 juni verandert alles plotseling. Een hittegolf teistert het westen van de VS en Canada, terwijl een hogedrukgebied boven de regio zorgt voor dalende luchtbewegingen. De oostelijke wind, afkomstig van de Rockies, warmt op terwijl hij zich naar het dal verplaatst, en de brandende zon draagt bij aan de ondraaglijke hitte. In de loop van de middag markeert het weerstation in het dorp een ongekende temperatuur van 49,6 graden Celsius. De straten zijn verlaten, aangezien iedereen op zoek is naar verkoeling en er een gespannen sfeer hangt. Met de extreme hitte liggen bosbranden altijd op de loer in de omliggende bossen, en deze dag is geen uitzondering.

Terwijl de dagen na 29 juni de hitte iets afneemt, blijft het gevaar voor branden bestaan door de aanhoudende droogte. De exacte oorzaak van de branden is onbekend, maar menselijke activiteit speelt vaak een rol. Zodra het vuur ontstaat, verspreidt het zich als een razende door de kurkdroge natuur, geholpen door de hoge temperaturen en gebrek aan neerslag.

Het vuur komt naar Lytton

Op donderdag 1 juli slaat het noodlot toe ergens ten zuiden van Lytton. Een uitslaande brand verspreidt zich razendsnel door het dal, op weg naar Lytton in het noorden. Burgemeester Jan Polderman ziet de eerste tekenen van rook in de verte en aarzelt geen moment. Een evacuatiebevel wordt uitgevaardigd en de bewoners wordt dringend verzocht het dorp te verlaten. Helaas is er nauwelijks tijd om te reageren; binnen enkele minuten wordt het dorp overspoeld door vlammen en wordt bijna alles verwoest.

Inwoners vluchten halsoverkop, meenemend wat ze kunnen dragen. Sommigen rijden door het inferno terwijl ze indrukwekkende beelden vastleggen. Op satellietbeelden is de omvang van de brand goed te zien, samen met talloze andere brandhaarden in de omgeving. De grootste branden veroorzaken enorme rookwolken die van veraf zichtbaar zijn, wat de angst alleen maar vergroot.

Een ongemakkelijk gevoel

De gebeurtenissen in Lytton roepen een ongemakkelijk gevoel op, vergelijkbaar met de angst die velen ervaren bij het zien van droge, brandbare bossen in Zuid-Europa. Het besef dat slechts één vonkje genoeg is om een verwoestende brand te veroorzaken, is alarmerend. Dit gevoel werd ook in Nederland beleefd tijdens de hete zomer van 2019, toen de dreiging van bosbranden reëel was.

Klimaatverandering is geen pretje

Klimaatverandering brengt pijnlijke maatregelen met zich mee, maar de directe gevolgen ervan kunnen nog veel pijnlijker zijn, zoals regelmatig te zien is in de VS en Canada. Het is een harde herinnering aan de realiteit dat hitte, droogte en vuur in de natuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.