Menselijk lichaam kan minder hitte aan dan eerder gedacht
Reinout van den BornVolgens de uitkomsten van een recent Canadees onderzoek zullen delen van de wereld binnenkort geregeld zo heet en vochtig worden dat het voor mensen moeilijk of zelfs onmogelijk wordt om hun lichaamstemperatuur er zonder hulp op peil te houden.
Uit het onderzoek in het laboratorium blijkt dat mensen hun lichaam niet goed kunnen afkoelen bij een natteboltemperatuur (Twb) tussen de 26 en 31 graden. Dat is een stuk lager dan de eerder vaak genoemde grens van 35 graden.
Wat is natteboltemperatuur (Twb)?
De natteboltemperatuur is een maat voor hoe warm en vochtig het tegelijk is. Je meet het door een thermometer in een nat doekje te wikkelen en de lucht erlangs te laten stromen.
Hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe minder verkoeling er ontstaat door verdamping (zoals zweten). Bij een hoge natteboltemperatuur kan je lichaam dus nauwelijks nog afkoelen, ook al zweet je. Het is dus een betere maat voor hittestress dan alleen de gewone temperatuur.
Nieuw onderzoek keek naar kerntemperatuur
In dit nieuwe onderzoek keken wetenschappers naar het punt waarop de kerntemperatuur van mensen plotseling sneller begint te stijgen. Dat noemen ze het inflectiepunt. Ze ontdekten deze punten bij proefpersonen door hen langzaam bloot te stellen aan steeds warmere of vochtigere lucht in een speciale klimaatkamer.
Hoewel deze manier van testen steeds vaker wordt gebruikt, was het nog niet duidelijk hoe betrouwbaar hij is. Daarom deden ze een extra test: ze stelden 12 vrijwilligers bloot aan omstandigheden boven en onder hun eigen inflectiepunt (gemiddeld rond een natteboltemperatuur van 32,3 °C), elk voor maximaal 9 uur.
Bij de hoogste variant steeg lichaamstemperatuur snel
Wat bleek? Bij de hogere natteboltemperatuur (van om en nabij 33,7 graden) bleef de kerntemperatuur snel stijgen. Zou dat op die manier doorgaan, dan kon iemand binnen 10 uur een gevaarlijke temperatuur van 40,2 °C bereiken, wat tot een hitteberoerte kan leiden.
Bij de lagere natteboltemperatuur (van om en nabij 30,9 graden) steeg de temperatuur ook, maar veel langzamer. Hier zou meer dan 24 uur duren om de grens van 40,2 °C te bereiken.
De grenzen om tijdens hitte nog te overleven
De conclusie is dat deze testmethode goed kan helpen om te bepalen hoelang mensen kunnen overleven onder extreme hitte. Ook laat het zien waar de grenzen liggen van wat ons lichaam aankan qua warmte en vochtigheid.
De uitkomsten van het onderzoek waren toch een kleine schok voor de wetenschappers. Werd tot nu toe gedacht dat hitte pas na een natteboltemperatuur van 35 graden dodelijk werd, nu blijkt die grens dus aanzienlijk lager te liggen.
De grens van onleefbare temperaturen wordt vaker bereikt
Voor landen als India en Pakistan, maar ook het Midden-Oosten, delen van Afrika, Mexico en de VS is dit slecht nieuws. In deze gebieden, die steeds vaker door extreme hitte worden getroffen, wordt de grens van onleefbare temperaturen steeds vaker bereikt.
Zelfs toen die grens nog op een natteboltemperatuur van 35 graden lag, kwamen de daadwerkelijk optredende temperaturen al af en toe over die drempelwaarde heen. Met de kennis van nu weten we dus dat dit al veel vaker en ook langduriger gebeurt.
In Nederland blijven onleefbare temperaturen buiten bereik
In Nederland en omgeving lopen we wat dit betreft nog geen direct gevaar. Zelfs op de heetste dagen blijven de natteboltemperaturen vanuit het onderzoek nog ver buiten bereik.
