Als zomer 1983 nou eens een blauwdruk was voor die van nu…

Foto boven: De bibliotheek van Rotterdam in 1983 - F. Eveleens

Een mooi voorbeeld van een zomer die het helemaal maakte, nadat het in de voorgaande lente nog compleet mis was gelopen, is die van 1983. Toen volgde een fraaie en warme zomer op een voorjaar, dat zo nat verliep dat op de velden een ramp dreigde.

Het voorjaar van 1983 was nat, erg nat. Vergelijkbaar met het voorjaar zoals we dat dit jaar hebben gehad. Er viel zoveel regen dat het water niet meer kon wegzakken. Boeren konden hun velden niet meer op, doordat die in grote modderpoelen waren veranderd. Het poten en zaaien van de gewassen liep zoveel achterstand op dat een agrarische ramp dreigde.

Hemelvaartsstorm

Het was ook het voorjaar van de Hemelvaartsstorm, die het land op 12 mei volledig verraste. Elf mensen verloren het leven, veel meer nog raakten gewond. De reddingsdiensten moesten overuren maken om op het water in nood geraakte watersporters naar de kant te halen en hun vaartuigen in de havens terug te krijgen. De storm werd veroorzaakt door een heel klein lagedrukgebied, een Kanaalrat met een diameter van slechts 100 kilometer. Het was destijds te klein om door de computermodellen van die tijd te kunnen worden opgepikt.

Niemand had na het verregende voorjaar gedacht dat het in de erop volgende zomer zo om zou keren. Toch was dat het geval. Was het begin van de junimaand ook toen – net als nu – nog relatief gematigd, vanaf 19 juni haalde de zomer voor het eerst uit. Die eerste warme periode hield tot 25 juni aan, daarna koelde het opnieuw flink af. Uiteindelijk kwam de junimaand op een gemiddelde van 16,4 graden uit en was daarmee toch nog warmer dan normaal.

Spectaculaire julimaand

De julimaand verliep spectaculair. Op 29 dagen kwam het kwik boven 20 graden, 20 dagen boven 25 graden en 5 dagen boven 30 graden. Het werd een droge maand met in De Bilt iets meer dan 20 millimeter regen en de zon scheen ruim meer dan normaal. Vanaf 4 juli doken we een hittegolf in die tot 12 juli zou aanhouden. Maar ook daarna was het vaak warm. Juli 1983 was een zomermaand optima forma, een zomermaand die nu niet zou misstaan.

De derde zomermaand; augustus deed het ook goed. Op 26 dagen werd het 20 graden, 12 dagen hadden een temperatuur van 25 graden of hoger en het kwam tot nog één tropische dag, met een temperatuur van 30 graden of hoger. Ook in augustus 1983 scheen de zon duidelijk meer dan normaal en viel relatief weinig neerslag. De warmte zat daarbij grappig genoeg vooral in de tweede helft van de maand, waardoor de zomer ook gevoelsmatig erg lang duurde.

Negende plaats

Alles bij elkaar kwam de zomer van 1983 op een gemiddelde temperatuur van 18,2 graden uit, goed voor een – nog altijd – negende plaats in de lijst met warmste zomers ooit. En dat na een totaal mislukt voorjaar. De mensen toen zullen verrast zijn geweest, maar het laat maar weer eens zien dat het echt nog wel kan, ook als je er geen cent meer voor geeft.

Kijken we in de zomer van nu naar het weer van de komende dagen, dan zien we het warmer worden, net als toen in juni. Kunnen daarbij vandaag vrijwel overal en morgen in het zuiden nog een paar buien vallen, vanaf zondag neemt een hogedrukgebied het heft in handen. Dan is het een aantal dagen droog en wordt met een oostelijke wind droge en steeds warmere lucht aangevoerd. Maandag al kan het in het zuiden zomers warm worden, dinsdag op veel meer plaatsen. Woensdag en donderdag zijn waarden tussen 25 en 30 graden mogelijk.

Vanaf donderdag onzekerder

Is het daarbij tot en met woensdag overal droog, vanaf donderdag wordt het onzekerder. Dan zien we vanuit het zuidwesten een nieuwe storing naderbij komen, neemt de kans op regen- en onweersbuien toe en lijkt de warme lucht uiteindelijk weer te worden verdrongen. In 1983 gebeurde eind juni precies hetzelfde. Maar toen volgde dus die uiterst zomerse julimaand. En laten we hopen dat ook de zomer van 2024 zo’n warme verrassing voor ons in petto heeft.