Het orkaanseizoen in de Atlantische sector is op 1 juni officieel begonnen. En ondanks dat alle signalen in de richting van een recordseizoen wijzen, is er tot nu toe voor het eerst in 10 jaar tijd nog helemaal niets gebeurd. Waar komt die trage start vandaan?
Alles is er klaar voor. De zeewatertemperaturen in de gebieden waar de orkanen voorkomen (de Atlantische Oceaan, de Caribische Zee en de Golf van Mexico) zijn al een tijdje recordhoog (met afwijkingen van 2 tot 3 graden boven de norm), er zit boven de Oceaan maar weinig Saharazand in de lucht (wat de start van het seizoen in voorgaande jaren nog weleens vertraagde) en de lijst met nieuwe namen is beschikbaar. En toch wachten we nog steeds op Alberto, de eerste naam die op die lijst voorkomt. En dat terwijl in 17 van de voorgaande 20 seizoenen al wel een genaamde storm voor de officiële aanvang van het seizoen werd waargenomen.
Warm zeewater en La Niña werken mee
Volgens de officiële instanties moet het wat worden dit jaar. En zijn verschillende factoren die meewerken. Het warme zeewater, dat we al hebben genoemd, speelt een voorname rol, omdat de orkanen er hun energie uithalen. En die energie is nu dus in record-mate voorhanden. Ook werkt mee dat er op de Grote Oceaan rond de evenaar tussen Zuid-Amerika aan de ene en Indonesië en Australië aan de andere kant een La Niña op gang komt. Zo’n La Niña zorgt ervoor dat de wind op grote hoogte boven het gebied waar de orkanen zich vormen wegvalt. Voor zich ontwikkelende systemen is dat fijn, want die hebben om zich heen rust nodig.
De verwachtingen voor het komende seizoen zien er dan ook indrukwekkend uit. Eigenlijk alle instanties, die zich aan een verwachting voor het orkaanseizoen wagen, geven aan dat ze nog nooit eerder zulke hoge getallen in hun verwachtingen hebben opgenomen als dit jaar. Gemiddeld gaat het om 23 systemen met een naam, waarvan 11 tot een orkaan uitgroeien en 5 tot een superorkaan. Rondom die getallen zit een spreiding van enkele systemen.
De namenlijst is mogelijk te klein
Op de officiële lijst voor het inmiddels begonnen seizoen, staan 21 namen. De kans lijkt behoorlijk groot dat al die namen de komende maanden nodig zijn. Zodra de lijst compleet is gebruikt, schakelen we over op een reservelijst. Dat is sinds enkele jaren het geval. Vroeger gingen we na de officiële lijst door met de letters uit het Griekse alfabet. Het actiefste seizoen ooit tot nu toe was 2005, toen 28 systemen uiteindelijk een naam kregen.
Dat het orkaanseizoen dit jaar zo traag van start gaat, heeft twee oorzaken. De eerste reden is dat er aan het begin van het seizoen in de hogere delen van de atmosfeer boven het deel van de Oceaan waar de orkanen kunnen ontstaan nog teveel wind is.
Aan het begin van het seizoen is het alleen boven het westelijke deel van de Caribische Zee en boven de Golf van Mexico warm en rustig genoeg om daar het een en ander te laten ontstaan. Dit jaar, en dan komen we bij de tweede reden achter de trage seizoenstart, ligt daar een sterk hogedrukgebied, horend bij de heatdome (hittekoepel) boven Mexico. In Mexico is het al lange tijd extreem heet en droog. In een hogedrukgebied daalt de lucht, ook in de gebieden waar anders zo’n vroege orkaan zou kunnen ontstaan. En zo’n dalende luchtstroom voorkomt iedere vorm van ontwikkeling van tropische systemen. Ervoor in de plaats is het zonnig en heet.
Hoogtepunt seizoen vanaf augustus
Zolang de heatdome boven Mexico intact blijft, wordt geen vroege start van het orkaanseizoen verwacht. Later in de zomer, en dat geldt met name voor de maanden augustus, september en oktober (als ook de rest van de gebruikelijke delen van de Atlantische Oceaan erbij komen) gaat het natuurlijk alsnog beginnen. En pas dan weten we waar we uiteindelijk uitkomen.
Ook voor ons deel van Europa zijn de orkanen op de Oceaan uiteindelijk interessant. Ze kunnen de wind boven Europa in de zuidhoek brengen. Dan zullen ook bij ons warmbloedige hogedrukgebieden ontstaan. De verwachting voor onze zomer is dan ook dat de warmte, die wel degelijk wordt verwacht, zich na de gematigde zomerstart van nu vooral in de tweede zomerhelft zal afspelen. Onder meer dus geholpen door die orkanen op de Oceaan.
