Dat was schrikken: 24 zonloze dagen in december

Foto boven: Somber en grijs dus - Chris Meewis

Het maken van een bewolkingsverwachting was voor Nederland deze maand nauwelijks een uitdaging. Op een dag of 7 na kwam het op de meeste plaatsen iedere dag op hetzelfde neer: bewolkt en grijs. Over het zicht kon je nog discussiëren.

Advertentie

Jarenlang konden we voor ons land verhalen vertellen over een zon die maar bleef schijnen en het ene na het andere record dat scherper werd gesteld. De jaren 2022 en 2018 kwamen allebei in de top 3 van zonnigste jaren ooit uit, 2022 op de 1^e en 2018 op de 3^e plaats.

De laatste jaren waren wel erg zonnig

Scheen de zon in 2018 gemiddeld zo’n 370 uur meer dan normaal (15,4 etmalen), in 2022 bedroeg het verschil met normaal 515 uur (21,5 etmalen)! Als je die getallen op je laat inwerken, is het goed te begrijpen dat het weer van dit als zeer somber werd ervaren.

We komen in 2024 gemiddeld over het land op 1747 zonuren uit, de laagste score sinds 2013 (in 11 jaar tijd dus). En tóch scheen de zon nog 29 uur méér dan normaal, een flink etmaal. Zo enorm verwend waren we de laatste jaren door onze dichtstbijzijnde ster.

Zonuren waren net opgevoerd

Als we hierbij bedenken dat de oude norm, voor 2021 nog 1585 zonuren bedroeg (en daarna met 133 uur naar boven is bijgesteld), dan maken de cijfers nog eens extra indruk. Op basis van die oude norm was ook 2024 een zonnig jaar met bijna 180 zonuren meer. In het jaar 2022, het zonnigste jaar tot nu toe, scheen de zon 648 uur meer dan de oude norm (27 etmalen).

We vonden onszelf deze maand in de omgeving van Arnhem behoorlijk zielig. Als ook vandaag de zon er niet doorkomt, en daar ziet het naar uit, is het de 24^ste dag zonder zonneschijn van deze maand. Ik kan me niet herinneren dat ooit eerder te hebben meegemaakt.

Iedere dag hetzelfde beeld

De meeste dagen was het beeld hetzelfde. Lang donker, druppende bomen, een natte weg voor het huis en motregen. Eeuwig durende motregen. Op die manier hebben we het in Velp, ondanks dat hogedrukgebieden het weer vaak bepaalden, toch tot 84 millimeter gebracht.

Sommige dagen was het mistig, meestal gedurende de ochtenduren. In de middag verdween de mist een tijdje, om tijdens de avonduren weer terug te keren. Toen het net na de kerstdagen even vroor, viel zelfs een beetje motsneeuw dat mijn autodak wit kleurde.

We wonen niet ver bij een vuilverbrander vandaan. Met laaghangende wolken vermengt de rook ervan zich met de mist. Heel vaak komt het dan tot lichte neerslag. Vaak is dat de eerder genoemde motregen, soms bij voldoende kou dus ook motsneeuw.

Na 14 uur werd het alweer donker

Viel het lichtste moment van de dag steeds tussen globaal 11 en 14 uur, in de uren daarna had je het gevoel dat het alweer donker begon te worden. Het waren met recht de donkere dagen voor kerstmis. Als de zon er wel even doorkwam, dan viel dat meteen ook heel erg op.

Ik was er eigenlijk van overtuigd dat we ver terug in de tijd zouden moeten om voor onze omgeving een nog somberdere decembermaand tegen te komen. Dus heb ik de cijfers voor het station Deelen, dat hier een kilometer of 10 vandaan ligt, maar eens opgezocht.

Vorig jaar was blijkbaar nog erger

Op de vliegbasis blijkt de zon deze decembermaand 27,6 uur te hebben geschenen, tegen 53,5 uur in een gebruikelijke decembermaand. Ongeveer de helft van het gebruikelijke aantal uren dus. Het eerste jaar dat hier onder kwam, bleek echter niet ver weg. Het was namelijk vorig jaar (!). In december 2023 scheen de zon in Deelen zelfs niet meer dan 23 uur.

Voor Deelen, waar nu sinds 1953 gemeten wordt, betekende het een 14^e plek op de lijst van somberste decembermaanden, direct achter vorig jaar. Daarmee hebben we wel de twee somberste decembermaanden van deze eeuw te pakken, want we moeten terug naar 1993 om een nóg somberdere decembermaand aan te treffen. Dat gevoel klopt dus wel.

Landelijk somberste december sinds 1993

Kijken we naar de landelijke cijfers dan komt december 2024 op een 29^e plaats van somberste decembermaanden. De zon scheen 29,5 uur tegen 57,6 uur normaal. Landelijk was december 2023 wel zonniger dan 2024, dus beleefden we gemiddeld in Nederland de somberste decembermaand sinds 1993, van de laatste 31 jaar dus. Dat is een hele prestatie.