Het zuiden van Europa vreest een opnieuw droge zomer

Foto boven: In Nederland zijn vandaag opnieuw prachtige buienluchten te zien - Jolanda Bakker

Terwijl er in ons deel van Europa door de vele regens van de laatste 2 jaar aan water geen gebrek is, wil het in het zuiden van Europa maar niet vlotten met het beteugelen van de droogte. De nu op gang komende La Niña helpt daarbij niet mee.

Advertentie

Wilde La Niña in het net afgelopen jaar 2024 maar niet op gang komen, inmiddels zijn wel flinke stappen gezet. De Amerikaanse weerdienst NOAA gaat ervan uit dat in de periode van november tot en met januari voor het eerst van een La Niña gesproken mag worden.

In Nederland zijn vandaag opnieuw prachtige buienluchten te zien - Jolanda Bakker

Op weg naar drempel La Niña

De drempel ligt bij de zeewatertemperaturen, voor het gebied langs de evenaar tussen Zuid-Amerika en Indonesië, op een gemiddelde afwijking van minimaal een halve graad beneden het gebruikelijke gemiddelde. En inmiddels zijn we daar duidelijk op weg naartoe.

Van de verschillende factoren die het weer op wereldschaal kunnen beïnvloeden, horen El Niño en La Niña wel tot de sterkste. Wordt El Niño in delen van het Europese weerjaar wel met natter weer in verband gebracht, voor La Niña geldt het tegenovergestelde.

In Zuid-Europa vreest men droge zomer

Zeker in het zuiden van Europa wordt een verband vermoed tussen het vaker voorkomen van langdurige perioden met warm en droog weer en het optreden van een La Niña. En met dit jaar La Niña weer aan zet, wordt dan ook alweer voor het zomerhalfjaar gevreesd.

Nu heeft het de afgelopen paar maanden in het zuiden van Europa wel degelijk geregend. We hebben daarover op deze site geregeld geschreven. Aan de andere kant is de droogte er nog op lang niet alle plaatsen voorbij. Kijk je naar de kaarten van de European Drought Observatory, dan zie je daarop in de landen rond de Middellandse Zee nog steeds veel oranje en rode kleuren, vooral in het oostelijke deel (Zuid-Italië, de Balkan en ook Turkije).

Er is echt meer regen nodig

In het westelijke deel van het Middellandse Zeegebied gaat het om het zuidoosten van Spanje en om Sardinië. Kijk je op het niveau van de stuwmeren, dan staan flinke delen van het zuiden en zuidoosten van Spanje er nog niet best voor. Er is echt meer regen nodig. Datzelfde geldt voor Sicilië, dat eigenlijk al meerdere jaren lang naar regenwater smacht.

Voor wat het weer in de afgelopen maanden betreft, waren de september- en oktobermaand veelbelovend, zeker in het westelijke en centrale deel van het Middellandse Zeegebied. Soms regende het zelfs te hard en waren (grootschalige) overstromingen er het gevolg van.

Hogedrukgebieden zijn alweer terug

Vanaf november en zeker in december kwamen de hogedrukgebieden, die je bij een La Niña in het Middellandse Zeegebied verwacht, weer op de weerkaarten terug. En dat beeld is ook nu nog niet veranderd. Eigenlijk valt het voor de landen in Zuid-Europa te hopen dat bij ons de komende tijd de winter even flink inzet. In dat geval zouden lagedrukgebieden van de Oceaan een tijdje een zuidelijkere koers kunnen volgen en hun regen in Zuid-Europa kunnen achterlaten.

Het droger worden van Zuid-Europa past in het noordwaarts opschuiven van de verschillende klimaatzones, als gevolg van het warmer worden van de aarde. Zo schuift de klimaatzone waarin de Sahara thuishoort naar het noorden, om in Zuid-Europa de Middellandse Zee over te steken. In veel landen daar zien we de regenhoeveelheden dan ook afnemen.

Vicieuze cirkel

Tegelijkertijd worden de zomers warmer, geholpen door de veel drogere bodems gedurende het zomerhalfjaar. Boven droge grond warmt de lucht veel makkelijker op. Als er geen vocht voorhanden is dat kan verdampen, komt alle straling van de zon ten goede aan het laten opwarmen van de lucht. En wordt het dus veel makkelijker warm in de zomer.

Is er intussen nog wel water beschikbaar voor verdamping, bijvoorbeeld in de stuwmeren, dan verdampt dat juist weer sneller. En vervliegt nog meer in de lucht, zonder als drinkwater ingezet te kunnen worden. Op die manier ontstaat een lastige vicieuze cirkel.