Hoe warm wordt het, hoe zwaar het onweer, en komt er een hittegolf?

Foto boven: Verkoeling vind je vandaag alleen bij en in het water - Grieta Spannenburg

Hoe warm kan het vandaag en morgen in Nederland worden en hoe zwaar worden de onweersbuien aan het einde van de hitte-episode? En dan hebben we natuurlijk ook de vraag of het misschien toch nog tot een (regionale) hittegolf komt?

Beginnen we met de hitte. In Frankrijk zat de grootste hitte zaterdag in het zuidoosten, waar Carcassonne een hoogste temperatuur van 39,3 graden noteerde. Meer naar het westen, waar we in Nederland onze warmte vandaan krijgen, noteerde Toulouse 36,4 graden. In Bordeaux werd het 34,9 graden. De echt hete lucht vanuit Spanje, die aan een opmars naar Nederland bezig is, moest nog over de Pyreneeën heen komen. Dat gebeurde gisteren.

In Spanje viel zaterdag de grote hitte in het noordwesten op. Orense, in het vaak relatief koele Galicië, kwam op een temperatuur van 41,7 graden uit, Benavente (ook zo’n plaats waar ectrreme hitte niet gebruikelijk is) mat precies 41 graden. In Logroño in La Rioja werd het 40,6 graden. Gisteren breidde de hitte zich naar het noordelijkste randje van Spanje en de Golf van Biskaje uit, om daarna de Pyreneeën over te steken het zuiden van Frankrijk in. Tegen de kust aan werd het in Bilbao bijna 43 graden, in San Sebastian 42 graden. Ook in het zuidwesten van Frankrijk werd een maximum van afgerond 42 graden gehaald.

Vandaag en morgen zijn wij aan de beurt

Vandaag en morgen zijn wij aan de beurt. De hete lucht komt via Zeeland het land binnen. Het hoogtepunt lijkt daarbij de komende nacht te vallen. Vandaag bevinden we ons dus nog middenin de opbouwfase. Dat staat extreem hoge temperaturen waarschijnlijk in de weg. Tropisch wordt het wel op de meeste plaatsen, maar voor temperaturen van 35 graden of mogelijk daar nog iets boven moeten we naar Zuid-Limburg en naar Zeeuws-Vlaanderen kijken. Dat zijn de plaatsen die vandaag het langst in de hete lucht vertoeven.

Jolanda weerbericht reflectie
Mooie stapelwolken boven Zuid-Holland - Jolanda Bakker

Daarbij loopt de luchtvochtigheid flink op. Het weer krijgt daardoor een erg benauwd en drukkend karakter. Het KNMI heeft voor het zuiden van het land om die reden vandaag ook een code geel uitgegeven. Ook vanavond houdt de warmte nog lang aan.

De allerheetste lucht trekt in de komende nacht over het land, als de zon onder is. Het lijkt dan ook een ongekend warme nacht te worden, met temperaturen die op grote schaal niet lager komen dan tussen 20 en 25 graden. Die hoogste temperaturen moeten dan vooral in de centra van de grote steden zoeken en in het oosten en zuidoosten van het land.

De heeste lucht boven het oosten

Morgen overdag trekt de heetste lucht naar het westen van Duitsland, maar ook het oosten van ons land blijft er nog lange tijd in. Op een hoogte van 1500 meter worden dan temperaturen van 19 of 20 graden verwacht. Doordat we ons morgen niet meer in de warmte-opbouw bevinden, zou dat weleens de dag met de hoogste temperaturen kunnen worden. Als alles meezit kan het op een enkele plek in het oosten 35 of 36 graden worden. In het westen zorgt een invallende zeewind ervoor dat het kwik weer enkele graden lager blijft.

Een addertje onder het gras vormen de onweersbuien die kunnen ontstaan. In de middag kan dat al, als een vore (een gebied met nauwelijks drukverschillen waarin de wind draait) ons land vanuit het westen passeert. Buienvorming kan ten koste gaan een deel van de temperatuuropbouw. Hier komt het echt op de details aan. Ook in de avond kunnen onweersbuien overtrekken, dan vanuit het zuidwesten. Die buien zijn voor het behalen van de maximumtemperatuur niet echt belangrijk. De maxima hebben we dan al gehad.

Tinus artistiek
Er zit tekening in de lucht - Tinus Beckers

Hoe zwaar wordt het onweer?

Kijken we vervolgens naar het onweer, in meer detail. Voor het laten ontstaan van onweersbuien is door de hoge temperatuur, die morgen wordt verwacht, een enorme hoeveelheid energie aanwezig. De vraag is echter in hoeverre die kan worden aangesproken.

Op enige hoogte in de atmosfeer is een warme laag aanwezig, die door de thermiekstromen vanaf het aardoppervlak doorbroken moet worden. Enige hulp van een storing (de vore die over het land trekt) is er daarbij wel, maar die ziet er niet heel indrukwekkend uit.

Ook een actieve straalstroom, die een extra impuls aan de buivorming kan geven, ontbreekt boven Nederland. Het zal van de warmte moeten komen. Lukt het de thermiek om naar de hoge delen van de atmosfeer door te breken, dan zorgt de aanwezige energie ervoor dat het stevige buien kunnen worden. Woensdag zijn er ook buienkansen, maar dan wordt het Nederland niet meer zo warm als morgen, en is voor de buien minder energie aanwezig.

Krijgen we een (regionale) hittegolf?

Een landelijke hittegolf (minstens vijf dagen met 25 graden of meer op een rij, waarvan minstens drie met een temperatuur van 30 graden of hoger) lijkt er op dit moment niet van te komen. Geen van de modellen berekent in de actuele situatie dat we in De Bilt aan dit criterium gaan voldoen. De vijf zomerse dagen op rij komen er misschien nog wel, maar we lijken hoe dan ook één tropische dag tekort te komen. Vanaf woensdag is die niet meer in zicht.

Janes prachtig weer
Zonnig weer boven het Groningse land - Jannes Wiersema

Voor regionale hittegolven ziet het er anders uit. Ook al lijken we overal in Nederland in eerste instantie een tropische dag tekort te komen, doordat de heetste lucht woensdag al het land uit is, voor het oosten en zuidoosten komen er wellicht op donderdag en vrijdag nieuwe kansen. Als de temperaturen daar op de dagen tussendoor maar tot 25 graden of hoger blijven oplopen (en daar lijkt het nu wel op), zou het in die gebieden alsnog een hittegolf kunnen worden.

Verder lezen:

Volg ons ook op facebook en X!

Jouw foto op Weerverteller.nl?

Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller