Tweede doorkijkje naar zomer 2025

Foto boven: Het duurt niet lang meer, of de zon maakt het weer warm in Nederland. Maar vandaag nog even niet - Chris Meewis

Nu de eerste contouren van het lenteverloop van dit jaar zich wat nadrukkelijker lijken af te tekenen, kunnen we een tweede doorkijkje naar de zomer maken.

Advertentie

Van een paar dingen weten we al dat ze gebeuren. Zo is op dit moment op de Grote Oceaan langs de evenaar tussen Zuid-Amerika aan de ene en Australië en Indonesië aan de andere kant nog sprake van een La Niña, het koude zusje van El Niño. In absolute zin mag ze er niet zo indrukwekkend uitzien, in relatieve zin komt ze een stuk beter uit de verf.

Het duurt niet lang meer, of de zon maakt het weer warm in Nederland. Maar vandaag nog even niet - Chris Meewis

We lijken op een warme lente af te gaan

Verder weten we dat we op een droge en warme lente lijken af te gaan. Droog is het weer eigenlijk sinds februari al en op de warmte moeten we nog even wachten.

Een belangrijk punt om te signaleren is dat die droogte niet alleen onze omgeving , maar grote delen van West- en Centraal-Europa in de greep heeft. Droge bodems gaan later deze lente een grotere rol spelen in het genereren van warmte, mits de hogedrukgebieden blijven komen.

Een eerste voorbeeld van hoe droogte in de opbouw van warmte een belangrijke hand heeft, zien we nu in het zuidoosten van Europa. Daar is de afgelopen dagen met een zuidelijke wind zeer warme lucht vanuit Afrika binnengestroomd, boven een droge bodem. Het regent er nu al enkele dagen warmterecords. In Incirlik in Turkije werd het gisteren 33 graden, in Heraklion (de hoofdstad van Kreta) net geen 31 graden. En dat terwijl het nog maar half maart is.

Advertentie

Sahara is veel warmer dan normaal

Ook in de Sahara, waar op de achtergrond maar weinig weer aanwezig is en de zon grotendeels het werk doet, is het al tijden (veel) warmer dan normaal. Ook in Afrika zijn de warmterecords de laatste tijd bij bosjes gebroken. Die hete lucht komt later naar het noorden en maakt in de zomer een opmars naar het zuiden van Europa. Vanaf dan ligt ook voor ons iets klaar.

Mochten wij hierbij de komende tijd in een situatie blijven waarin hogedrukgebieden de eerste viool spelen, dan wordt de zon vanzelf sterk genoeg om het warmtepotentieel, dat die veelal warmbloedige hogedrukgebieden (heatdomes of hittekoepels) in zich herbergen, ook hier beter te benutten. In maart gebeurt dat nog niet echt, maar april biedt wat dat betreft al meer mogelijkheden, om van de maand mei wat dit betreft maar te zwijgen.

Wordt het warmtepotentieel ook bij ons benut?

De grote vraag is nu of dat warmtepotentieel ook echt benut gaat worden? Een complicerende factor is er, in de vorm van de vroege SSW die zich deze maand heeft afgespeeld. De poolwervel boven de noordpool is al ingestort en lijkt de komende tijd niet meer terug te keren.

Voor het weer betekent dit, dat we de komende 1 a 2 maanden waarschijnlijk nog enkele keren met een uitbraak van kou vanuit het hoge noorden te maken zullen krijgen. Van de warme perioden tussendoor hangt dan af hoe de gemiddelde temperatuur van deze lente uitpakt. De kans lijkt toch wel groot dat we inderdaad op een warme lente afkoersen.

Wat doet de neerslag de komende tijd?

De volgende vraag is wat de neerslag de komende maanden doet? Een zeer droge start van de lente hebben we te pakken en het ziet er ook niet naar uit dat maart dit neerslagtekort nog gaat goedmaken. Voor april zijn de verwachtingen onzeker. Mochten we inderdaad met nog enkele uitbraken van kou vanuit het noorden te maken krijgen, dan hoort daar in het grensgebied met de dan boven Europa ook aanwezige warme lucht waarschijnlijk regen bij. En zouden de bodems in delen van Europa toch weer wat natter kunnen worden.

En dat is weer van belang voor het weer tijdens de meimaand. Zit er dan meer vocht in de lucht en krijgen we in het grensgebied van warme en koelere lucht af en toe met storingen te maken, dan zou ook de meimaand zomaar ineens wat natter kunnen verlopen.

Twee voorbeelden met verschillende uitkomsten

We hebben in het recente verleden twee mooie voorbeelden meegemaakt. In 2011 verliep de lente erg droog en ook erg warm. Het was op dat moment de op een na zachtste lente sinds het begin van de waarnemingen, maar ook de droogste en zonnigste. De zomer die volgde, viel bitter tegen. Hij verliep uitzonderlijk nat, vrij koel en ook somber. Eigenlijk was het de laatste koele zomer die we in Nederland hebben gehad. Daarna gebeurde dat niet meer.

Ook in 2020 verliep de lente zeer droog en recordzonnig. Met een temperatuur van 10,3 graden was het echter wel iets minder zacht dan in de lente van 2011. De zomer die toen volgde, was zeer warm, zeer zonnig en liet ongeveer de normale hoeveelheid neerslag zien. Twee droge lentes dus, maar wel met een heel ander vervolg. Waarbij de iets nattere en koelere van 2020 in de zomer erna meer succes kende dan de nog drogere en warmere lente van 2011.

Er is sinds 2011 alweer veel veranderd

Sinds 2011 is er in het weer in Nederland sterk veranderd en is het stukken warmer geworden. Warme zomers maken nog veel meer kans dan toen. De spanning is dan ook niet of de komende zomer een warme zomer zal worden, maar wel of het ook een droge zomer wordt. En dat zal voor een deel van de ontwikkelingen van de komende 2 maanden afhangen.

Mochten we straks met een droge bodem de zomer ingaan, dan is de kans op enkele echt hete perioden een stuk groter dan als het de komende tijd toch weer nat wordt.

Zomerverwachting in de tweede helft van mei

De eerste seizoensverwachtingen laten voor de komende zomer in elk geval een duidelijk boven normale temperatuur zien, in alle drie de maanden. De neerslag is dus nog onzeker. In de tweede helft van mei komen we met de definitieve verwachting voor de zomer.