30-Daagse (+): toch nog een verrassing uit de hoge hoed?

Foto boven: Ook vanochtend was het grijs. De komende dagen komt er wat meer tekening in de lucht - Nely van Frankenhuyzen

Voor liefhebbers van winterweer is er op de weerkaarten op dit moment weinig te beleven. Terwijl het eerste, mislukte poginkje om iets van kou naar Nederland te krijgen, inmiddels afloopt, liggen de belangrijkste druksystemen voorlopig verkeerd.

Advertentie

Hogedrukgebieden voelen zich de komende week vooral in regio’s ten zuiden van onze omgeving thuis, terwijl lagedrukgebieden het juist in het noorden naar hun zin lijken te hebben. Daar horen zuidwestelijke winden bij en temperaturen die ver boven normaal uitkomen.

Ook vanochtend was het grijs. De komende dagen komt er wat meer tekening in de lucht - Nely van Frankenhuyzen

Positieve NAO-index, maar…

Bij zuidwestelijke winden in de winter hoort een positieve NAO-index en die lijken we de komende twee weken dan ook te krijgen. Om van een echte westcirculatie te kunnen spreken, zou de AO-index echter ook positief moeten worden. In eerste instantie is dat wel even het geval, maar later in de periode lijkt de AO-index juist negatief te worden. Middenin het poolgebied is dan een hogedrukgebied te zien, dat langere tijd blijft liggen.

Het wijst erop dat de koppeling tussen de huidige – sterke – poolwervel in de stratosfeer en de weersontwikkeling in de troposfeer daaronder op korte termijn niet in volle hevigheid tot stand komt. In die zin is de atmosfeer nog altijd in voor een plotselinge verrassing.

Week 1: van maandag 16 tot en met zondag 22 december

Zachte week
Eerst nu en dan zon, later wisselvalliger
Zuidwestelijk wind

Maar eerst krijgen we een zachte week. Hogedrukgebieden worden boven de Oceaan en ten zuiden van Nederland boven Frankrijk en Spanje ingetekend. Bij ons waait de wind uit richtingen tussen zuid en west. Eerst is het aan de noordflank van een hogedrukgebied boven Frankrijk meest droog, later in de week komen storingen naar ons toe en wordt het wisselvalliger. Er waait vaak een vrij stevige zuidwestenwind en met 8 tot 12 graden is het behoorlijk zacht.

Week 2: van maandag 23 tot en met zondag 29 december

Aanhoudend wisselvallig
Wind tussen west en noord
Normale tot iets boven normale temperaturen

In deze week wordt de hogedruk bij de Azoren en op de Oceaan berekend. Lagedrukgebieden trekken van IJsland en Groenland naar de Noorse Zee. Bij ons draait de wind van zuidwest naar richtingen tussen west en noord en komt – via zee – toch geregeld wat koudere lucht naar ons toe. Behalve storingen met wolken, regen en wind, die af en toe voorbijkomen, is in de perioden tussendoor ook nu en dan zon en een winterse bui mogelijk. Zelfs met kerst. De temperaturen komen overdag tussen 4 en 7 graden, in de nachten soms dichtbij nul uit.

Week 3: van 30 december tot en met 5 januari

Wisselvallig decemberweer
Geregeld winterse buien
Temperaturen normaal tot iets daaronder

Hogedruk wordt nog steeds op de Oceaan ingetekend, in de regio’s tussen de Azoren en nu ook met een uitloper richting Groenland. De andere kant van de medaille is een duidelijke trog, van Centraal-Europa richting de Balkan en Italië. Wij zitten aan de koude kant ervan. Als dit zo uit de kaarten komt, is de kans op de afstroom van kou vanuit het noorden nog wat groter dan in de week hiervoor. En dat zou in Nederland een wat langer durende periode met winterse buien kunnen opleveren. En nog iets lagere temperaturen. Met als vergelijk week 3 van november.

Week 4: van maandag 6 tot en met zondag 12 januari

Iets minder wisselvallig
Wind tussen west en noord
Temperaturen normaal tot iets erboven

Het hogedrukgebied boven de Oceaan wordt weer wat platter ingetekend, waardoor de rug naar Groenland verdwijnt. Boven Centraal- en Zuid-Europa is nog wel de trog zichtbaar. In Nederland lijken de temperaturen weer iets omhoog te gaan. Doordat de hogedruk dichterbij komt, nemen de neerslagkansen wat af en verder verdwijnt de winterse lading ervan. Voor de zon is met een wind van de Noordzee nog steeds weinig ruimte weggelegd. Daar hebben we ervaring mee.

Week 5 en 6: van 13 tot en met 26 januari

Hooguit licht wisselvallig
Wind geleidelijk naar zuid
Temperaturen rond normaal

Gedurende deze twee weken lijkt de drukverdeling om te keren. Terwijl de luchtdruk op de Oceaan geleidelijk daalt, zien we de luchtdruk boven het continent juist stijgen. Hoe het precies uitpakt, is nu nog niet te zeggen. Daarvoor zijn er teveel opties. Wel lijkt het bij ons nog wat minder wisselvallig te worden en krijgt de wind mogelijk een wat meer zuidelijke component. Het gaat echter niet om een sterke wind, dus lijkt die op de ontwikkeling van de temperaturen nog geen grote invloed te hebben. Ze komen waarschijnlijk nog steeds rond normaal uit.

Samenvatting

Hoewel de signalen op de achtergrond eigenlijk zonder uitzondering in de richting van een zachte westcirculatie wijzen, is dat niet wat uit de weerkaarten voor de komende zes weken naar voren komt. Zeker de eerste 4 tot 5 weken speelt hogedruk op de Oceaan een voorname rol. In plaats van zuidwestelijke winden zien we ook lange perioden met windrichtingen tussen west en noord. En dat zijn de momenten waarop koude lucht ons wel degelijk kan bereiken.

Behalve storingen met wolken, wind en regen, zijn er de komende tijd dus ook perioden met winterse buien mogelijk. Is het in week 1 behoorlijk zacht, in de periode daarna lijken de temperaturen voor langere tijd in de buurt van normaal uit te komen. Doordat de aanvoer bij ons dan toch vaak van noordelijkere breedten afkomstig is.

Koppeling met poolwervel blijft nog uit

Intussen blijft de koppeling tussen de – sterke – poolwervel in de stratosfeer en de weersontwikkeling in de troposfeer daaronder nog steeds min of meer uit. En zolang dat het geval is, kan er nog altijd zomaar ineens een verrassing uit de hoge hoed worden getoverd.