Het gaat steeds slechter met de overgebleven gletsjers in de Pyreneeën. Niet alleen worden ze steeds kleiner, maar verliezen ook snel dikte. Vooral de afgelopen twee zomers waren rampzalig. Extreme hitte en sneeuwgebrek waren er de oorzaak van dat de drie grootste gletsjers meer dan drie keer zo snel smolten als in de jaren ervoor.
Waren er voor het jaar 2020 nog 23 gletsjers in het gebergte dat Spanje en Frankrijk van elkaar scheidt, in de laatste 3 jaar zijn er 8 van de lijst verdwenen, zo laat een recent afgerond onderzoek zien. Er zijn alleen nog wat resterende ijsplekken van over, maar in deze gevallen kan niet meer van een gletsjer worden gesproken. De 15 overgebleven gletsjers bedekken slechts een oppervlakte van 143,2 hectare. De kans bestaat dat binnen nu en 10 jaar alle gletsjers in de Pyreneeën zullen zijn verdwenen.
Centrale deel van de Pyreneeën
Het grootste deel van de 15 nog resterende gletsjers bevindt zich in het centrale deel van de Pyreneeën, op een hoogte van tussen 2400 en 3200 meter. De grootste bevindt zich aan de Spaanse kant van de Pico de Aneto, met 3404 meter de hoogste top van de Pyreneeën, op een hoogte van 3200 meter. De nummers 2 en 3 liggen op de Monte Perdido en de Vignemale. De overige gletsjerrestanten zijn stukken kleiner en liggen meestal ook lager.
Is er in de Pyreneeën nu nog iets meer dan 143 hectare met ijs bedekt, in 2022 was dat nog 172,6 hectare, in 2020 238 hectare en in 2011 302,4 hectare. In 1984 bedekten de gletsjers in de Pyreneeën een oppervlakte van in totaal 814 hectare. In 40 jaar tijd is er zo een oppervlakte van 670,7 hectare aan gletsjerijs verloren gegaan, een verlies van 82,4 procent.
Grootste gletsjers krimpen het snelst
Grotere gletsjers als de Ossoue en Maladeta-oost krimpen het snelst. Deze twee gletsjers verloren tussen 2020 en 2023 respectievelijk 30,3 en 36.6 procent van hun oppervlakte. Hier zie je ook dat het ijslichaam meer en meer gefragmenteerd raakt, wat het smelten ervan verder versneld. Deze twee gletsjers kunnen binnen enkele jaren al zijn verdwenen.
Hoewel het verdwijnen van de gletsjers in de Pyreneeën op wereldschaal weinig gevolgen heeft, bijvoorbeeld voor de zeespiegel, en ook niet veel betekent voor de drinkwatervoorziening in Spanje en Frankrijk, worden de hellingen waarop ze liggen wel onstabieler. Steenlawines kunnen er het gevolg van zijn die het landschap behoorlijk veranderen.
Gedaantverwisseling
Ook het ecosysteem in het hooggebergte ondergaat een gedaanteverwisseling. De soorten die bij het ijs hoorden, verdwijnen en maken plaats voor andere soorten, die de door het ijs achtergelaten gebieden koloniseren. Het belangrijkste verlies is dat van een fenomeen dat sinds mensenheugenis tot de Pyreneeën heeft behoord, en dat nu op het punt staat om uit de bergen in Zuid-Europa te verdwijnen. Dat wordt het grootste gemis.
Het afscheidstoerisme naar de laatste Pyreneeëngletsjers is al op gang gekomen. Van bergbeklimmers die ze nog een keer zelf willen zien, voordat het ijs een herinnering wordt. Het onderwerp van oude foto’s in musea, in verhalen van oude inwoners van het gebied die ze nog kenden en zelf hebben gezien. Want dat is straks dan voorgoed niet meer mogelijk.
Mis ook deze verhalen niet:
Definitieve winterverwachting 2025: vroege start, volgt er meer?
Zijn er nog geitenpaadjes die de winter de komende tijd kan nemen?
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
