Voor het eerst sinds 2011 nergens in Nederland een hittegolf

Foto boven: Het lijkt Spanje, maar het was bij Arnhem in de zomer van 2018, tijdens een hittegolf - Reinout van den Born.

Hoewel de zomer ook dit jaar als een relatief warme de boeken in zal gaan (helemaal als gevolg van de warme augustusmaand die we beleven), ontbreekt wel één ding. Er is geen hittegolf geweest. Niet landelijk, zelfs niet regionaal. En dat laatste is voor de eerste keer sinds 2011, in 13 jaar tijd dus en dat mag je dus best bijzonder noemen.

Helemaal zeker is het natuurlijk nog niet, want we hebben nog een kleine twee weken te gaan. Maar op basis van de weerkaarten zoals we die nu zien, lijkt het deze zomer niet meer tot een (regionale) hittegolf te komen. Het criterium voor een hittegolf in Nederland is een periode van minimaal 5 dagen achtereen met temperaturen boven 25 graden, waarvan op minstens 3 dagen een temperatuur van 30 graden of hoger. Dat is dit jaar nergens gehaald. De laatste keer dat we geen hittegolf hadden, was in de zomer van 2011, nu 13 jaar geleden dus.

Het lijkt Spanje, maar het was bij Arnhem in de zomer van 2018, tijdens een hittegolf - Reinout van den Born.

Langste hittegolf

De langste landelijke hittegolf was die van 29 juli tot en met 15 augustus in het jaar 1975. Die hittegolf duurde in De Bilt 18 dagen. Het was de eerste hittegolf sinds 1948, in 27 jaar tijd dus. Een jaar later in 1976 maakt De Bilt zijn op een na langste hittegolf met een lengte van 17 dagen mee. De hittegolf in juli 2006 was de op twee na langste met een lengte van 16 dagen.

Het had niet veel gescheeld of het jaar 2018 was met de eer gaan strijken. De twee hittegolven in De Bilt van dat jaar werden middenin door één dag van elkaar gescheiden. Het was de dag waarop een uitdovend onweerscomplex, afkomstig vanuit Frankrijk, over het midden van het land naar het noorden trok. In De Bilt werd de 25 graden, die nodig was om de hittegolf door te laten lopen, niet gehaald. In andere delen van het land wel. In plaats van een recordlange hittegolf met een lengte van 24 dagen, staan voor dat jaar nu twee landelijke hittegolven in de boeken. Een eerste van 13 en een tweede met een lengte van 10 dagen. Arcen kwam dat jaar op een regionale hittegolf met een lengte van 28 dagen uit, 4 weken aan een stuk.

In het binnenland meer hittegolven

Het is logisch dat, als je Nederland als land overziet, er in het binnenland meer hittegolven zijn dan in de gebieden aan zee. In de statistieken zie je dat ook duidelijk terug. Zo heeft een station als Den Helder sinds het begin van de metingen daar in 1906 maar 5 hittegolven gehad. De stations op Vlieland en Terschelling kwam beide zelfs niet verder dan slechts één. Maar op de vliegbasis Twenthe bij Enschede waren er sinds 1951 al 29, in De Bilt sinds 1901 30 en het station Deelen bij Arnhem heeft er sinds 1951 al 30 kunnen bijschrijven.

De koplopers liggen natuurlijk in het zuiden en zuidoosten van het land. Maastricht meet daar het langst en heeft sinds 1906 al 58 hittegolven in de boeken staan. Eindhoven heeft er 41, sinds 1951. Arcen is helemaal indrukwekkend. Dat station is er pas sinds 1990 en heeft vanaf dat moment al 46 hittegolven kunnen noteren. Vooral recentelijk grossiert dit station in regionale hittegolven. In 2023 (vorig jaar dus) waren het er 3, in 2022 2. Ook 2020 had er 2, 2019 weer 3 en 2018 2. In 2017 was er 1 hittegolf en in 2016 waren er 3. Sinds 2016, in 8 jaar tijd dus, zijn er in Arcen maar liefst 17 hittegolven geweest. En dit jaar waarschijnlijk geen.

In de regio Arcen klagen ze

Het is niet voor niets dat weeramateurs, die in de omgeving van Arcen wonen, wat klagen over het zomerweer in hun regio. Als je recentelijk zoveel hittegolven hebt gehad, dan moet er een soort gewenning zijn ontstaan. Daarbinnen valt het natuurlijk heel erg op als er eens een jaar is, zoals dit jaar waarin het een keer niet tot een regionale hittegolf komt. Daar staat tegenover dat er deze zomer in Arcen al wel 62 warme dagen, 24 zomerse dagen en 7 tropische dagen zijn geweest. Tegen 52 warme dagen, 17 zomerse dagen en 4 tropische dagen in De Bilt. Den Helder had 39 warme dagen, 7 zomerse dagen en helemaal geen tropische dagen.

Zo zie je dat zelfs in een klein land als Nederland de weersverschillen behoorlijk groot kunnen zijn. En dat, waar ze in Arcen ervan opkijken als er een keer geen hittegolf is, zo’n hittegolf voor de inwoners van de Waddeneilanden het grootste deel van de tijd een mooie droom blijft.