Het ziet er voor de winter weer een stukje beroerder uit

Foto boven: De gemiddelde drukverdeling op een hoogte van 5 kilometer, gedurende de afgelopen wintermaanden - NOAA Physical Sciences Laboratory

Ook nu de gemiddelde drukverdelingskaarten van de voorbije winter beschikbaar zijn, kunnen we opnieuw stellen dat het er voor de winterliefhebber in Nederland donker uitziet. De drukverdeling was op zich best aardig, maar toch was het veel te warm.

Advertentie

Kijk je naar de kaarten voor de drukverdeling op een hoogte van 5 kilometer, zoals die gemiddeld voor de afgelopen drie wintermaanden uit de bus zijn gekomen, dan zien die er op het eerste gezicht aantrekkelijk uit. Zouden het de, voorafgaande aan de winter verwachte kaarten voor die hoogte zijn geweest, dan hadden veel winterliefhebbers ervoor getekend.

De gemiddelde drukverdeling op een hoogte van 5 kilometer, gedurende de afgelopen wintermaanden - NOAA Physical Sciences Laboratory

Geregeld oostenwind

We zien een hogedrukgebied boven de Baltische staten, met een uitloper over het zuiden van Scandinavië richting het noorden van Schotland. Nederland ligt ten zuiden van de as hiervan in een gebied waar de wind geregeld uit het oosten moet hebben gewaaid.

In werkelijkheid was dat ook zo, zeker gedurende delen van de maanden januari en februari. Koud werd het echter niet. Het hogedrukgebied boven Europa was meestal van zuidelijke komaf en warmbloedig van aard. Het schoof in de loop van de tijd alleen verder noordwaarts op.

Het was een warmbloedig hogedrukgebied

Dat het een warmbloedig hogedrukgebied was, vinden we terug in de gemiddelde kaarten voor een hoogte van 1500 meter. Als je voor dat niveau de gemiddelde temperatuur gedurende de afgelopen drie wintermaanden uitzet, dan is boven de Baltische staten (in de kern van het hogedrukgebied dus) een afwijking van plus 3 graden te zien.

Advertentie

De gemiddelde afwijkingen van de temperatuur op een hoogte van 1500 meter, gedurende de afgelopen wintermaanden - NOAA Physical Sciences Laboratory

Kwam er in december van hogedrukweer nog maar weinig terecht – het was een sombere (24 zonloze dagen in Velp), natte en windrijke maand – in januari en in februari waren de hogedrukgebieden dominanter.

In januari ging het steeds om warmbloedige hogedrukgebieden en speelde de enige kou (inversiekou) zich in de onderste paar honderd meter van de atmosfeer af. Delen van Nederland kregen vijf (zonloze) ijsdagen achter elkaar, maar met temperaturen die steeds niet meer dan een fractie onder het vriespunt uitkwamen.

Noordoostenwind leverden geen winterweer meer op

In februari kenden we een langdurige fase met noordoostelijke winden, die door afwezigheid van koude lucht in de brongebieden niets aan winterkou opleverde. Later in de maand stroomde wel wat koudere lucht vanuit het noorden binnen. Op dat moment vroor het voornamelijk in de nachten. En liepen de koudegetallen nog nauwelijks op.

Een op het eerste gezicht veelbelovende drukverdeling leverde aan winterweer uiteindelijk zelfs duidelijk minder op dan in de winter van 2024. Die verliep veel zachter, maar kende in januari nog wel twee min of meer winterse weken. Zulke weken ontbraken de afgelopen winter feitelijk.

Het staat er met de winter uiterst beroerd voor

Het is opnieuw het bewijs dat het er in Nederland met de winters uiterst beroerd voorstaat. Zelfs met drukverdelingen die op zich (in het verleden in elk geval) nog wel oké waren, gebeurt in de moderne tijd bij ons niet veel meer. We zullen er nog meer aan moeten wennen.

Het is triest om te zien dat in een tijd, waarin de bewijzen dat het klimaat definitief veranderd is zich opstapelen, de bereidheid om de oorzaken hiervan onder ogen te zien juist wegsijpelt. Datzelfde geldt voor de wil om er ten langen leste nog iets aan te doen.

Allerergste rampen wellicht voorkomen

Het is fijn dat al zoveel in gang is gezet en we dat in elk geval bijna niet meer kunnen stoppen. Daarmee zijn de allerergste rampen hopelijk voorkomen. Maar een feit is dat het opnieuw uitleggen van de rode loper voor bedrijven die de wereld aan fossiele brandstoffen helpen, niet zal bijdragen aan een comfortabelere toekomst. Er zal de komende jaren nog veel op ons pad komen, waarvan we dan zeggen: hadden we dat toch maar voorkomen.

Het zijn vooral de jongere generaties van nu die zich tegen die tijd nog eens achter de oren zullen krabben. De oudere generaties, die nu in grote lijnen aan de touwtjes trekken en het pad naar die toekomst uitzetten, zal het vaker een zorg zijn. Die zijn er dan toch niet meer.