Niet eerder rond kerst zo weinig zeeijs op Noordpool
Reinout van den BornNiet eerder sinds het begin van de satellietwaarnemingen was er op dit moment zo weinig zeeijs in het noordpoolgebied als dit jaar. Vooral aan de Canadese en de Europese zijde van de Arctische Oceaan zijn de tekorten groter dan ooit.
Dit blijkt uit metingen van het Amerikaanse National Snow and Ice Data Center.
Twee gebieden die opvallen zijn Hudsonbaai in Canada en de Barentsz- en Karazee in Europa. Worden de ijstekorten in die laatste regio door sterke zuidwestenwinden en de aanvoer van extra warm zeewater veroorzaakt, in de Hudsonbaai liggen het vroege opbreken van het zeeijs in het afgelopen voorjaar en de zeer warme zomer daarna ten grondslag aan de ijstekorten. Het water is er nog zo warm dat de ijsvorming nu ook later begint dan anders.
De oude recordhouder was 2016
Recordhouder voor deze periode was het jaar 2016. Daar zijn we dit jaar flink overheen gegaan. Nu zullen de hoeveelheden zeeijs de komende tijd toch wel snel verder oplopen, vooral doordat de Hudsonbaai echt wel gaat dichtvriezen. Tegelijk is het zo dat dit proces nog steeds erg traag verloopt. Voor het zuidelijke deel van deze binnenzee was verwacht dat de ijsvorming inmiddels wel begonnen zou zijn, maar in de praktijk blijkt dat nog niet het geval.
Door het vroege opbreken van het zeeijs in de lente en het warme weer tijdens zomer daarna heeft zich vooral aan de zuidkant van de Hudsonbaai in het water veel warmte opgehoopt. Die warmte moet er eerst uit voordat zich ijs kan vormen. Dat proces is blijkbaar nog steeds bezig. Ook nu is het zuidelijke deel van de Hudsonbaai nog steeds ijsvrij.
IJstekort slecht nieuws voor de ijsberen
Het ijsvrij zijn van het water aan de zuidkant van de Hudsonbaai is slecht nieuws voor de ijsberen daar. Die wachten met foerageren normaal tot het moment waarop zich nieuw zeeijs vormt. De beren jagen bij voorkeur vanaf de ijsschotsen op de zeehonden die in het water ertussen naar lucht komen happen. In de zomerperiode, tussen de winters door, eten de beren vrijwel niets en vallen enorm af. Door de situatie van nu – de Hudsonbaai had al lang en breed in zijn geheel moeten zijn dichtgevroren – hebben ze nog steeds niet kunnen eten. Die periode van vasten duurt dit jaar nu al langer dan 190 dagen is nog steeds niet voorbij.
Gelukkig is het op dit moment wel erg koud in de omgeving van de Hudsonbaai. Het kan dan ook niet lag meer duren, of ook op de nog open stukken water gaat zich de komende tijd ijs vormen. En dan kunnen de ijsberen alsnog het water op om naar voedsel op zoek te gaan.
Zwarte Zeekoet
Een andere diersoort die zwaar te kampen heeft met het steeds schaarser voorkomende zeeijs in het poolgebied is de Zwarte Zeekoet. Het is een fraaie vogel die wel wat aan een pinguïn doet denken. Ze leven in het zeegebied tussen Alaska en Rusland aan de zeeijsgrens en bestaan van één vissoort: de Arctische kabeljauw. Doordat het zeeijs zich terugtrekt en de watertemperaturen omhoog gaan, moeten de vogels steeds grotere afstanden afleggen tussen hun broedgebieden en de visgronden waarvan ze leven.
Eén van de twee grote kolonies van de Zwarte Zeekoeten, in de buurt van Cooper Island, laat dan ook al meerdere decennia achter elkaar een steile daling van het aantal vogels zien. In het huidige tempo kan de broedkolonie over 20 jaar zelfs helemaal zijn verdwenen.
Sterke zuidwestelijke winden
Oorzaak van het achterblijvende zeeijs op de Barentsz- en Karazee zijn de sterke zuidwestelijke winden in die regio van de laatste maanden. Ze voerden niet alleen extra warme lucht aan, maar ook extra warm zeewater. Het zeewater komt er het poolgebied in en maakt vervolgens een bocht, om ten noorden van Groenland langs naar het westen terug te stromen.
Breng je het allemaal terug naar de weerkaarten, dan viel in de maanden tot nu toe op dat een hogedrukgebied, dat in de winter normaalgesproken boven de Beaufortzee (ten noorden van Alaska en Canada) ligt, dit jaar wat meer naar de Noordpool was opgeschoven. Daardoor was het in grote delen van het poolgebied stukken warmer dan normaal.
Mis ook deze verhalen niet:
Definitieve winterverwachting 2025: vroege start, volgt er meer?
Zijn er nog geitenpaadjes die de winter de komende tijd kan nemen?
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller