’s Werelds grootste ijsberg zit vast, nu in waterkolom

Foto boven: De koers van A23a tot nu toe. De ijsberg ligt nu op een nog iets noordwestelijkere positie en dus weer vast - NASA

De grootste ijsberg ter wereld, A23a lijkt – iets ten noorden van het Antarctische schiereiland – opnieuw vast te zijn gelopen. Dit keer is het niet de bodem van de zee die de ijsberg in de weg zit, maar een draaiende waterkolom. A23a draait nu al enkele maanden lekker mee en lijkt opnieuw niet meer van zijn plek te komen.

De BBC meldt dit op zijn website. A23a, een ijsberg met een oppervlakte twee keer zo groot als die van de agglomeratie Londen, is al in 1986 losgebroken van Antarctica. Om vrijwel meteen daarna vast te komen zitten en in de modderige bodem van de Weddellzee.

De koers van A23a tot nu toe. De ijsberg ligt nu op een nog iets noordwestelijkere positie en dus weer vast - NASA

In 2020 kwam de ijsberg in beweging

Pas in 2020 kwam het gevaarte opnieuw in beweging. Heel geleidelijk boog hij daarbij naar het noorden af en zette koers naar warmer water. In april van dit jaar werd de ijsberg losgelaten in de sterke, cirkelvormige zeestroom die zich rond het Antarctische continent bevindt. Vanaf dat moment was het idee dat de enorme ijsberg snel van Antarctica verwijderd zou raken, op tijd van duur min of meer de vergetelheid in. Maar niets blijkt minder waar.

Inmiddels ligt de ijsberg opnieuw stil, rondjes te draaien op dezelfde plek. Alweer meerdere maanden achtereen, net ten zuiden van de Orkney eilanden. Niet doordat hij op de bodem ligt, want het water is er minstens duizend meter diep. Maar doordat hij is ingevangen in een bijzondere, draaiende waterkolom. Een enorme waterkolom die naar zijn ontdekker een Taylorkolom wordt genoemd. De ijsberg kan er nog jarenlang in vastzitten.

Taylorkolom

Een Taylorkolom kan ontstaan als een zeestroom op de zeebodem een belemmering tegenkomt. Onder de juiste omstandigheden kan zo’n stroming dan in twee tegengesteld draaiende stromingen opbreken, met daartussen een enorme kolom aan draaiend water. In dit geval is de belemmering een 100 kilometer brede hobbel, die als de Pirie Bank bekend staat. De Taylorkolom in het water is verbonden met die bank en A23a is nu de gevangene.

Taylorkolommen vormen zich niet alleen in het water, maar soms ook in de lucht. Bijvoorbeeld in berggebieden waar ze aanleiding kunnen zijn tot de vorming van bijzondere wolken, die ook lange tijd op hun plaats blijven hangen. Hoe lang de ijsberg in de Taylorkolom bij de Pirie Bank gevangen zal blijven, is moeilijk te zeggen. Als experiment hebben wetenschappers in een andere Taylorkolom, bij dezelfde Pirie Bank, jaren geleden een instrument geplaatst. Vier jaar later bleek het er nog steeds rondjes te draaien. Het kan dus weleens lang gaan duren.

Einde aan A23a nog lang niet in zicht

En zo is een einde aan het bestaan van A23a, 38 jaar nadat de ijsberg van Antarctica losbrak, nog lang niet in zicht en zullen er vast nog vele verhalen over deze gigant worden geschreven.