Zomerdip: een junidag vol regen, kou en wind

Foto boven: En zo kwam Nederland door een herfstachtige junidag - Jannes Wiersema.

Veel regen, aan zee een kortdurende storm en temperaturen die in het noorden niet eens aan 13 graden toekwamen. Het was een echte antizomerdag vandaag. En toch zijn er ook mensen geweest die, toen de kern van het verantwoordelijke lagedrukgebied over het westen van het land passeerde, bij heel weinig wind in de zon hebben gezeten.

Het kleine lagedrukgebied, dat de brenger van al ‘het weer’ vandaag was, was gisteravond al op de radarbeelden te zien. Het trok op dat moment het westen van Engeland in. De afgelopen nacht trok het de Noordzee over, om vandaag vanaf ongeveer het middaguur boven ons land terecht te komen. De regen was hem al vooruitgesneld. Die viel vanochtend, lange tijd en in het heel het land. Het meeste viel daarbij in het noordwesten (Den Helder om 18 uur al op 37,6 millimeter), de minste in het zuidoosten (Maastricht 4,5 millimeter). Amateurstations in een west-oost gerichte strook over het noorden hadden toen ook al 35 millimeter. En in de buurt van Den Helder stond zelfs een station met toen al 43 millimeter.

Gat in de regenzone

In de eerste helft van de middag, toen de kern van het lagedrukgebied over het midden van het land oostwaarts trok, viel een gat in de regenzone. Op sommige plekken in het westen brak de zon even mooi door en kon je gewoon in de tuin gaan zitten. De temperatuur liep er nog tot ruim 15 graden op en voorkwam een kouderecord in De Bilt. Het had er beneden 13,7 graden moeten blijven, maar het kwik kwam dankzij de zon juist ruim boven 15 graden uit.

De regenmeter bijna vol in Heerenveen - Tjitske Wiebenga.

In het noorden van het land, dat aan de noordzijde van de kern van het lagedrukgebied wel steeds in de regen bleef, werd het ondertussen steeds kouder. In de Kop van Noord-Holland was het tijdens de regen op een bepaald moment nog maar 9 graden en daarmee onwerkelijk koud voor 10 juni. Dat was overigens niet de maximumtemperatuur. Die bedroeg op alle stations minimaal 12,4 graden of nog een fractie hoger. Maar ook dat was koud. Zo koud, dat diverse mensen vandaag de verwarming weer aan hadden. Onder anderen mijn vader.

Veel wind

Een onzekere factor was de wind. Terwijl het lagedrukgebied over Nederland trok, activeerde het nog. Vooral aan de achterzijde van de kern kwam een windveld tot ontwikkeling. Maar hoe sterk zou dat nou precies zijn? De berekeningen van de verschillende modellen liepen hierover uiteen. Uiteindelijk was het in de tweede helft van de middag als eerste Zeeland dat achter de kern kwam. Vlissingen meldde al snel een windstoot van 94 en later zelfs 98 kilometer per uur. De naar west draaiende wind nam er even tot een windkracht 8 toe. Een windpaal, iets verder naar het noordwesten, kwam wat later zelfs met een stoot van 102 km/u uit de bus.

Toen de storm Hoek van Holland bereikte en de Maasvlakte op trok, was het verschil wel heel groot. Het ene moment was het er nog rustig en droog, maar nog geen 5 minuten later joeg de regen er over het land in een naar noordwest draaiende wind die tijdelijk stormkracht bereikte. Het zag er op in die omgeving gemaakte filmpjes indrukwekkend uit. Wat dieper landinwaarts in de westelijke helft kwam korte tijd een windkracht 6 tot 7 te staan met windvlagen tussen 60 en 75 kilometer per uur. Op de Houtribdijk bereikte de wind wel weer even een windkracht 8 en bedroeg de maximale windstoot 78 km/u. Nog wat verder naar het oosten was het allemaal natuurlijk rustiger. Daar had het lagedrukgebied al iets van zijn kracht verloren.

Buien ingebed

In de regen zaten steeds stevigere buien ingebed. Zo kwam het in Hilversum tot én een wolkbreuk en enige tijd later ook een onweersbui met hagel. Almere meldde ook onweer met hagel. En hier in Velp passeerde tussen 15 en 16 uur een smalle buienlijn die boven onze hoofden steeds met nieuwe cellen aangroeide. De hoogste neerslagintensiteit was daarbij bijna 95 millimeter per uur en de neerslagsom groeide snel tot 21,4 millimeter aan.

Daarbij zijn al die hoge neerslagsommen, uiteindelijk ook nog maar een tussenstand. Want op het moment van schrijven van dit verhaal kwam het regengebied dat zich aan de achterzijde van het lagedrukgebied ophield vanaf de Noordzee het land binnen. En dat zag er, zeker voor het noorden en midden van het land ook behoorlijk actief uit. Er komt nog meer bij.

Eerst nog erg koel

En zo houdt het koele weer aan. De eerste 9 dagen van juni leverden een gemiddelde temperatuur van 13,9 graden op. Dat is 1,8 graden onder het voor deze periode gebruikelijke gemiddelde en goed voor plekje 47 (!) op de lijst van koudste junistarts. Ook dat vertelt een verhaal: vroeger was het vaak echt nog kouder in deze periode dan nu.

En daar moeten we ons de komende dagen maar aan vasthouden. Want tot en met donderdag houdt het echt koele weer nog aan. Daarbij vallen morgen en woensdag buien, maar lijkt het donderdag even wat rustiger te worden. Vanaf vrijdag draait de wind dan naar het zuiden tot zuidwesten en wordt het warmer. Maar blijft het gewoon erg wisselvallig.