30-Daagse (+): huidige, koele zomerfase erg persistent

Foto boven: Uitzicht over de Rijn bij Arnhem - Grieta Spannenburg

De zomer is in het noordwesten van Europa koel van start gegaan. En dat is opvallend, want de wereldwijde temperaturen zijn nog steeds recordhoog. Feitelijk is onze regio één van die weinige koele uitbijters in een verder ongewoon warme zee.

Er zijn wereldwijd ook wel andere plaatsen waar de temperaturen relatief laag zijn, zoals in de westelijke helft van Canada en het oosten van de VS. Ook delen van Siberië hebben relatief lage temperaturen, maar verder zijn het op de kaarten met daarop de temperatuurafwijkingen toch de rode kleuren die overheersen. En eigenlijk zijn we daar al lang aan gewend geraakt.

Geklaag

Het geklaag over de tegenvallende temperaturen is natuurlijk niet van de lucht en dat is ook begrijpelijk. Zomerweer is in Nederland, ook in het nieuwe klimaat, echt nog wel iets om naar uit te kijken. Tegelijkertijd zijn perioden als deze veel bijzonderder. Zo bijzonder dat je ze ook op de een of andere manier zou moeten waarderen. Met in het achterhoofd het besef dat het nog kan. Dat het in de zomer in je huiskamer geen 20 graden is. En dat in 2024.

Verantwoordelijk voor het koele weer van dit moment is een hogedrukgebied op de Oceaan, met uitloper tot over Frankrijk. Ten noorden van die uitloper bevindt zich de koele lucht die met een wind uit richtingen tussen west en noord is binnengestroomd. Veel warmere lucht, boven het zuiden van Europa, zit ten zuiden van de hogedrukuitloper opgesloten en kan onze omgeving voorlopig niet bereiken. Wel zien we om het hogedrukgebied heen af en toe storingen het Noordzeegebied binnen draaien. En zo is het bij ons ook steeds licht wisselvallig.

Negatieve NAO-index

De situatie, zoals we die nu hebben, hoort bij de negatieve NAO-index die we al een tijdje hebben. Het is een situatie die ook nog wel even lijkt voort te duren en mogelijk wordt veroorzaakt door de verdeling van de zeewatertemperaturen op de Atlantische Oceaan. In zomers waarin die verdeling vergelijkbaar was, kwam het weerpatroon dat we nu hebben vaak voor. Of dit heel de zomer zo blijft, is de vraag. Er zijn meer factoren die de weersontwikkeling bij ons beïnvloeden, zoals de La Niña die volop in ontwikkeling is en, later in de zomer, de orkanen op de Oceaan. De verwachting is dat het mogelijk een recordseizoen gaat worden.

Week 1: van maandag 10 tot en met zondag 16 juni

Nu en dan zon, af en toe een bui
Meestal een westelijke wind
Uiterst koel met 15 tot 18, weekend iets warmer

In elk geval verandert in deze week maar weinig op de weerkaarten. Het hogedrukgebied lijkt honkvast boven de Oceaan te blijven, lagedrukgebieden zijn in een strook van IJsland naar Centraal-Europa actief. Ook wij krijgen er van tijd tot tijd mee te maken, in de vorm van storingen die af en toe met bewolking en buien of wat regen passeren. Tussendoor komt ook de zon erdoor. De wind waait vaak uit het westen en de temperaturen zijn uiterst mager: 15 tot 18 graden. Pas in het weekend lijkt het aarzelend weer iets warmer te worden.

Week 2: van maandag 17 tot en met zondag 23 juni

We komen op de grens met warmere lucht in het noorden
Daardoor sterk wisselvallig
Noorden grootste kans op wat hogere temperaturen

Het hogedrukgebied op de Oceaan lijkt een iets zuidelijkere positie te krijgen, een aparte cel komt mogelijk boven Scandinavië en het westen van Rusland terecht. Daarmee kan warmere lucht vanuit het zuidoosten Scandinavië bereiken. Koudere lucht blijft ondertussen boven de Britse eilanden, Frankrijk en het Iberisch schiereiland aanwezig. In Nederland komen we, zoals enkele weken geleden ook al eens is gebeurd, in het grensgebied terecht. Dit betekent dat deze week behoorlijk nat kan verlopen. Het noorden van het land maakt daarbij de grootste kans op hogere temperaturen, in de rest van het land blijft het waarschijnlijk gematigd.

Week 3: van maandag 24 tot en met zondag 30 juni

Opnieuw overgang naar koel weer met noordwestenwinden
Nu en dan zon, ook buien
Temperaturen tussen 17 en 20 graden

Het computermodel legt het centrum van het hogedrukgebied opnieuw ten westen van de Britse eilanden. Het lijkt een behoorlijk groot hogedrukgebied te worden, maar zwakke storingen die er omheen draaien, kunnen onze omgeving nog wel bereiken. Daardoor kan er nog steeds af en toe een bui vallen. Veel vaker is het echter droog en laat de zon zich zien. Wel blijft de wind uit richtingen tussen west en noord waaien en zijn de temperaturen hooguit normaal voor de tijd van het jaar. De kans is echter groter dat ze er nog steeds iets onder liggen.

Week 4: van maandag 1 tot en met zondag 7 juli

Er verandert weinig
Het blijft koel en licht wisselvallig
Temperaturen tussen 17 en 20 graden

Het zwaartepunt van het hogedrukgebied wordt deze week in het zeegebied rond IJsland en Groenland ingetekend. Lagedrukgebieden zien we boven Scandinavië en boven Centraal-Europa. In Nederland blijft de wind gemiddeld noordwestelijk en wisselen wolken en de zon elkaar af. Af en toe valt een bui, zeker als een storing vanuit het noordwesten overkomt. De temperaturen zijn weer relatief laag voor de tijd van het jaar, nu in heel het land.

Week 5 en 6: van maandag 8 tot en met zondag 21 juli

Het huidige weerbeeld lijkt erg persistent
Een echte omslag is ook nu niet in zicht
Licht wisselvallig weer met gematigde temperaturen dus

Hoe je ook naar de kaarten kijkt, zelfs in deze periode staan geen grootschalige veranderingen in het drukpatroon op het programma, als je de berekeningen van nu sec bekijkt. Komen ze uit, dan leveren ook deze weken meer van hetzelfde op. Met winden die uit richtingen tussen west en noord waaien, (iets) beneden normale temperaturen en nog altijd geen droog en stabiel weerbeeld. Het zou van de junimaand een koele maand maken en juli een koele start geven.

Samenvatting

Als we iets van deze berekening kunnen zeggen, dan is het wel de enorme persistentie van het huidige weerbeeld die eruit naar voren komt. Met de warmte gevangen in de landen rond de Middellandse Zee, is de kans op hittegolven daar het grootst. Door de hogedruk op de Oceaan kan die warmte niet naar het noorden komen. Wel hebben we hier steeds weer de aanvoer van nieuwe golven met relatief koele lucht. En zorgen storingen, die om de haverklap passeren en die in Centraal-Europa actiever zijn dan bij ons, ervoor dat de bodem niet uitdroogt. En daarmee is een belangrijke kans op het autonoom warmer worden van onze gebieden ook kleiner dan in voorgaande jaren, toen droogte juist een duidelijk grotere rol speelde.

Daarmee heeft het er alle schijn van dat we voorlopig nog niet van het gematigde zomerweer van dit moment af zullen zijn. Het past in het beeld van de negatieve NOA-index die, ook in onze zomerverwachting, voor de eerste helft van de zomer werd verwacht. De verrassing is dat die fase, na alle warmte van de afgelopen maanden, dan ook ineens zo koel uitpakt.