30-Daagse (+): warme en koelere fasen wisselen af

Foto boven: Het Speulderbos in Garderen - Reinout van den Born.

Ondanks het feit dat het in de laatste juniweek behoorlijk warm lijkt te worden, heeft het er alle schijn van dat de eerste zomermaand als ‘aan de koele kant’ de boeken in zal gaan. Het in de eerste drie weken opgebouwde warmtetekort is groot en niet zomaar goedgemaakt. Ook lijkt het opnieuw een vrij natte maand te worden.

De beste leidraad bij het begrijpen van het zomerweer tot nu toe is de NAO-index geweest. Het is de index die laat zien hoe het luchtdrukverschil tussen IJsland en de Azoren eruit ziet. Is de index positief, dan is dat luchtdrukverschil relatief groot, met lagedrukgebieden bij IJsland en een sterk Azoren hoog. Is de index negatief dan is het luchtdrukverschil juist relatief klein, met hogedruk bij IJsland en relatief lage druk bij de Azoren. In de zomer is een positieve index het gunstigst. Dan maken we in ons deel van Europa de grootste kans op zomerweer.

In mei en gedurende de eerste weken van juni was de NAO-index negatief. Het was bij ons dan ook wisselvallig en vooral in juni ook opmerkelijk koel. Inmiddels is de index positief geworden en zien we de weerkaarten in onze omgeving veranderen. Er vormt zich de komende dagen een hogedrukgebied dat volgende week boven Scandinavië terechtkomt. Bij ons zoekt de wind daardoor eindelijk een tijdje de oosthoek op en kan het warmer worden.

Week 1: van maandag 24 tot en met zondag 30 juni

Eerst zonnig en warm
Later in de week toenemende onweerskansen
Wind eerst oostelijk, later draaiend naar zuidwest

We zien een hogedrukgebied naar Scandinavië trekken, met een rug tot over de Baltische staten en over Belarus. Het houdt via de Britse eilanden verbinding met een ander hogedrukgebied, ver weg op de Oceaan en met zwaartepunt ten westen van de Azoren. In Nederland is het de eerste helft van de week droog en vaak zonnig met temperaturen die tot tussen 25 en 30 graden oplopen. Later in de week een toenemende kans op een paar regen- en onweersbuien. En dan lijken de temperaturen ook weer iets omlaag te gaan.

Week 2: van maandag 1 tot en met zondag 7 juli

Een afwisseling van wolken en zon, soms buien
Een wind met een noordelijke component
Temperaturen in het algemeen onder normaal

Het hogedrukgebied boven de Oceaan schuift naar het oosten op en komt ten westen van de Britse eilanden terecht. De luchtdruk is laag boven het zuiden, midden en oosten van Europa. De wind bij ons lijkt een noordelijke component te krijgen. Verder wisselen wolken en de zon elkaar af. Storingen kunnen af en toe in onze buurt komen. En met uitzondering van de kustgebieden worden temperaturen duidelijk beneden normaal verwacht. In het zuidoosten van de Benelux zelfs dagtemperaturen die 1 tot 3 graden beneden de normaal liggen.

Week 3: van maandag 8 tot en met zondag 14 juli

Een afwisseling van wolken en zon
Vaak droog en niet al teveel wind
Normale tot iets onder normale temperaturen

Het hogedrukgebied trekt nog iets naar het oosten en breidt zich tot over het noorden van Frankrijk uit. Boven Scandinavië is de luchtdruk relatief laag. Het weerbeeld bij ons wordt een stuk rustiger, maar met in de bovenlucht nog altijd een noordelijke wind niet meteen veel warmer. Vooral voor het zuidoosten staan nog steeds lagere dan gebruikelijke temperaturen in de weerkaarten. Voor de neerslag is er geen signaal. Met het hogedrukgebied dichtbij is de kans op vaak droog weer natuurlijk best groot. De vraag is of de zon er goed door komt, of dat we toch ook last houden van wolkenvelden die vanaf de Noordzee het land in drijven.

Week 4: van maandag 15 tot en met zondag 21 juli

Rustig weer met een paar zonnige dagen
Tot boven normaal oplopende temperaturen
Later een toenemende kans op onweer

Het hogedrukgebied trekt verder, passeert onze omgeving en komt boven Centraal-Europa en boven Duitsland terecht. Bij ons wordt het warmer en komen de temperaturen rond normaal of iets erboven uit. Ook zou deze ontwikkeling een paar zonnige dagen moeten kunnen opleveren. Aan de westzijde van de hogedruk steekt een zuidelijke wind op en die zou de zomer terug kunnen brengen, met echt hoge temperaturen. Tegelijkertijd neemt dan de kans op onweersbuien dan natuurlijk weer toe.

Week 5 en 6: van 22 juli tot en met 4 augustus

Overgang van warm weer eerst, naar koeler weer later
Op de overgang een paar regen- en onweersbuien
Temperaturen dalend tot rond normaal

Het hogedrukgebied trekt naar het noordwesten van Rusland weg, een nieuw begint zich in de buurt van IJsland en ver weg op de Oceaan te vormen. Ten westen van de Britse eilanden komt eerst een lagedrukgebied terecht. Dat lagedrukgebied trekt later naar het Middellandse Zeegebied, terwijl het hogedrukgebied naar het gebied ten westen en noordwesten van de Britse eilanden opstoomt. Daarmee begint toch een patroon voor deze zomer te ontstaan.

Het levert ergens in de periode de passage van een gebied met buien op, met ervoor en erachter ook tijdvakken waarin de zon voldoende kansen krijgt. Eerst is het daarbij met winden uit richtingen tussen zuid en oost nog warm en vochtig, met onweerskansen, later krijgt de wind een noordelijke component en lijken de temperaturen weer wat te dalen.

Samenvattend:

En zo zien we dat deze zomer een patroon ontstaat waarin hogedrukgebieden van de Oceaan met enige regelmaat richting Midden-Europa trekken. En waarin fases met een noordelijke wind en fases met een zuidelijke wind elkaar bij ons afwisselen. Warme periodes worden in dat geval door onweersbuien afgesloten, waarna bij een naar noord draaiende wind weer een wat koelere fase aanbreekt. Onzeker hierbij is de hoeveelheid zon, ook op basis van het feit dat de zonuren de laatste maanden nogal zijn tegengevallen. Op het moment dat de wind in de zuidhoek belandt, kan het wel serieus warm worden. En daarbij lijkt het er ook op dat in de buiige fasen tussendoor ook ongeveer de normale hoeveelheid regen omlaag komt.