Nederland werd op 6 november 1921 door een zeer zware storm getroffen. Niet alleen kwam het aan zee tot een uurgemiddelde van winkracht 11 (zeer zware storm), met in Hoek van Holland een windvlaag van 162 kilometer per uur, ook in het binnenland werden uurgemiddelden van windkracht 10 (zware storm) gemeld, en dat is in Nederland zeer zeldzaam.
De weerkaart was er dan ook naar. Een klein lagedrukgebied, dat vanaf de Britse eilanden naar Nederland trok, activeerde sterk door de interactie ervan met de sterke straalstroom, die zich ten zuiden van onze omgeving bevond. Nederland lag toen in het grensgebied van erg koude lucht, die vanuit het noorden naderde, en veel warmere in het zuiden.
Aan zee windkracht 11, landinwaarts 10 Bft
De west- tot noordwesterstorm, die aan zee dus een windkracht 11 bereikte en ook in het binnenland uurgemiddelden tot windkracht 10 opleverden, sloeg vooral gedurende de middag- en avonduren toe, met daarbij hagelbuien. De schade aan gebouwen was groot. Het telefoon- en telegraafverkeer tussen Nederland en omringende landen viel volledig uit. Talloze bomen waaiden om.
Wie op internet zoekt, kan nog wat beelden van de storm terugvinden. Onder meer van nieuwsgierige mensen die in het westen van het land aan zee gingen kijken. Maar ook van schade in de grote steden en de manier waarop die in de dagen daarna werd opgeruimd.
Reconstructie storm in en rond Leende
Ook is een reconstructie, gemaakt door de Heemkundekring 'de Heerlijkheid Heeze-Leende-Zesgehuchten' te vinden, met daarin een aantal gebeurtenissen tijdens de storm in de ten zuidoosten van Eindhoven gelegen plaats leende.
Zo kwam het Eindhovensch Dagblad op maandag 7 november 1921 niet van de persen – een zeldzaam verschijnsel, veroorzaakt door een storm die de regio zwaar teisterde. Door de windkracht staakte de P.N.E.M. (de regionale stroommaatschappij) de stroomvoorziening. Dit deed de krant een dag later op 8 november verzuchten: ‘Het Is intussen gewoonte geworden dat de P.N.E.M. geen stroom levert zodra het een beetje waait of flink regent.’
Het was niet zomaar een storm
Toch was de storm van zondag 6 november niet zomaar een briesje, maar een van de heftigste die de regio zich lang zou heugen. In het dorp Heeze brak door de storm een 30 meter hoge schoorsteen van de firma Vullinghs als een luciferhoutje. Hij kwam neer op het ketelhuis, waar aanzienlijke schade werd aangericht. De machinekamer bleef gespaard, zodat het werk kon doorgaan.
Langs de rijksweg tussen Heeze en Leende zorgden omgewaaide bomen voor blokkades op de weg, en in het ‘grote bos’ achter het kasteel ging het er wild aan toe: maar liefst vijfhonderd dennen werden door de storm omver geblazen. In het voorjaar van 1922 legde jhr. C. Smissaert uit Heeze de ravage vast op foto’s, die ons een uniek inkijkje geven in deze historische storm.
Hele rijen bomen waaiden om
De Meijerijsche Courant van 7 november 1921 bracht verder nieuws over de stormschade in de regio. Op de Geldropscheweg, vermoedelijk in Eindhoven, waaiden hele rijen bomen om en in de kasteellaan van Geldrop verloren twintig machtige eiken hun grip op de aarde. Ook de brouwerij Cambrinus in Geldrop deelde in de malaise: van de ijzeren schoorsteen brak een drie meter lang stuk af. Woningen en fabrieken werden geraakt door rondvliegende dakpannen en gesneuvelde ruiten, en op de Geldropsche Weg lagen omgewaaide bomen kriskras verspreid.
Ondanks het natuurgeweld ging het leven verder. In Leende gingen de voorstellingen van toneelvereniging ‘’t Levensbootje’ op zondag 6 en maandag 7 november zelfs gewoon door, ondanks het slechte weer. Hoewel het programma niet werd vermeld, wisten ze toch veel bezoekers te trekken, en dat ondanks het ‘gewelddadige’ weer op zondag. De voorstelling op maandag was bestemd voor de dames en ook die werd goed bezocht.
Het was te gevaarlijk buiten
De storm richtte in het hele land schade aan, aan huizen en daken. Overal vlogen dakpannen rond als herfstbladeren. In veel dorpen werd het ‘middaglof’ afgelast of halverwege beëindigd, simpelweg omdat het te gevaarlijk was om buiten te blijven. En zo leefde de storm van 6 november 1921 nog lange tijd voort in het collectieve geheugen. Lang genoeg om er ook nu aandacht aan te besteden.
Mis ook deze verhalen niet:
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
