Gaat de winter het rond en na nieuwjaar toch proberen?

Foto boven: De Canadian Warming, als berekend door het Europese model. Linksboven als rode vlek zichtbaar. Dit is de verwachting voor de stratosfeer boven de Noordpool, voor de eerste week van januari - ECWMF

We beleven in Nederland nu het slotakkoord van een zeer zachte decembermaand, die geen winterweer van betekenis heeft laten zien. Met een gemiddelde temperatuur van 6,6 of 6,7 graden was de maand ongeveer 2,5 graden warmer dan normaal.

Advertentie

Toch hoeft dit nog niet te betekenen dat ook de rest van de winter alleen maar zacht zal verlopen. We lieten op deze site in een verhaal op 18 december al zien hoe zich boven Canada de komende twee weken in de stratosfeer waarschijnlijk een zogenoemde ‘Canadian Warming’ gaat afspelen, een sterke opwarming van de stratosfeer op die plaats.

De Canadian Warming, als berekend door het Europese model. Linksboven als rode vlek zichtbaar. Dit is de verwachting voor de stratosfeer boven de Noordpool, voor de eerste week van januari - ECWMF

Hogedruk bij Groenland/IJsland

Eerdere Canadian Warmings resulteerden in de (in elk geval tijdelijke) opbouw van hogedruk in de regio van Groenland en IJsland. En dat is precies wat het Europese model ons in zijn laatste berekening vanaf de jaarwisseling ongeveer voorspiegelt. Voor Europa is dat een interessante ontwikkeling omdat koude lucht bij ons dan zuidwaarts kan uitbreken.

Eerst komt de straalstroom naar het zuiden, waardoor we in Noordwest-Europa in het grensgebied tussen koude lucht in het noorden en zachte in het zuiden komen te liggen. Al enkele runs achtereen maakt de Europese berekening hier tijdens de jaarwisseling boven Nederland een waar spektakel van. Met het front precies boven onze hoofden en dan langdurige neerslag. Het zal vooral regen zijn, maar in het noorden is er ook kans op sneeuw. De laatste hoofdberekening van het Europese model komt met wel 80 millimeter.

Nog zeer onzeker allemaal

Nu wil dit – we kijken ver vooruit – niet zeggen dat dit straks zo precies zal gaan gebeuren. Daarvoor zijn de onzekerheden nog te groot. Het kan nog alle kanten op schuiven en Nederland is op de weerkaart maar een kleine stip. Ook zijn op de achtergrond nog allerlei andere scenario’s mogelijk, die ook zomaar als ‘waarheid’ uit de bus kunnen komen.

De reden dat we er aandacht aan besteden is dat het een ontwikkeling is wel past in wat we op de achtergrond in de grootschalige weersontwikkeling zien gebeuren. Toen we een kleine week geleden voor de eerste keer de mogelijkheid van een ‘Canadian Warming’ aanstipten, was in de weerkaarten voor de lange termijn nog vrijwel niets zichtbaar van de gevolgen voor ons weer, die bij zo’n Canadian Warming horen. Nu beginnen die wel tot weerkaarten door te dringen. Dat is interessant, omdat het een logisch vervolg lijkt op wat er nu gebeurt.

Nog een keer de berekeningen van het ECMWF voor de stratosfeer boven de Noordpool, maar nu in de vorm van de pluim. De eerste lijntjes van een SSW zijn zichtbaar. Het zijn die lijntjes die in de tweede helft van januari onder nul komen. Gemiddeld lijkt de poolwervel nog sterk te blijven, maar dat beeld kan de komende tijd mogelijk veranderen - ECMWF

Zijn we op weg naar een SSW?

Mocht de hogedruk bij Groenland en IJsland er in die eerste week van januari inderdaad komen, dan wordt ook een ander fenomeen interessant om te gaan volgen. Namelijk het mogelijk optreden van een SSW boven de Noordpool, ergens in de tweede helft van januari. Ook die optie is niet helemaal ondenkbaar meer. Zeker als de hogedruk het bij Groenland wat langer zou volhouden dan nu gedacht, kan het zomaar zover komen. In de berekeningen van het Europese model voor de stratosfeer zien we nu ook de eerste lijntjes echt in die richting wijzen.

Krijgen we dan toch winterweer op termijn? We moeten ons vooralsnog niet gek laten maken. Als we van de laatste 11 zachte winters iets hebben geleerd, dan is het wel om winterse ontwikkelingen op termijn met een gezonde dosis scepsis te bekijken. Maar, helemaal kansloos is de situatie niet, en ook dat mogen we best benoemen. Het is al heel wat in een land waarin de kans op winterweer de laatste tientallen jaren echt superklein is geworden.

We blijven het volgen

We blijven het in elk geval volgen. Zodra nieuwe stappen in het proces worden gezet, melden we die. En als deze wat hoopvollere beweging in de richting van winterweer weer van de kaarten verdwijnt, zoals dat in de afgelopen jaren meestal is gebeurd, dan melden we dat natuurlijk ook. Vooralsnog is het een interessante beweging die de moeite van het volgen waard is.