De aarde beleefde zondag 21 juli en maandag 22 juli zijn warmste dagen ooit, sinds het begin van de metingen. Voor de wereldwijde temperatuur bestaat nu een (berekende) meetreeks vanaf 1940. Met een gemiddelde van 17,09 graden op 21 juli en 17,15 graden op 22 juli waren het de twee warmste dagen uit die meetreeks.
Hoewel er wereldwijd veel aandacht was voor deze mijlpaal, waren die twee warmste dagen van eerder deze week waarschijnlijk niet het grootste nieuws. Dat moet toch zijn dat die recordhoge temperaturen inmiddels al 14 maanden achtereen worden gemeten. In zo’n periode kom je vanzelf bij het warmste punt (altijd gedurende zomer op noordelijk halfrond, omdat er nu eenmaal meer continenten ten noorden van de evenaar liggen dan ten zuiden en het op het land warmer wordt dan boven zee). En dan is dat natuurlijk het warmste punt ooit.
Ingewikkeld
Het bepalen van de wereldwijde temperatuur is ingewikkeld. Omdat we van lang niet overal op aarde precies weten hoe warm het is, moet je een list verzinnen. Wat gebeurt is dat met de waarnemingen die er op aarde wel zijn (meetstations, ballonnen, schepen, vliegtuigen en vooral heel veel satellietmetingen) voor allerhande parameters een weermodel wordt gevuld. Dit bepaalt de uitgangssituatie en berekent vervolgens op basis hiervan de ontbrekende waarden in de gebieden waar niet gemeten wordt. Zo kun je – onder meer voor de temperatuur – een wereldwijd gemiddelde bepalen. Die gegevens hebben we sinds 1940.
Nu stond in veel berichten dat de temperaturen van afgelopen zondag en maandag waarschijnlijk de hoogst gemeten waren in minstens 100.000 jaar tijd. Daar mag je op basis van wat we nu weten inderdaad van uitgaan, maar helemaal zeker is het niet. Ten eerste omdat de waarden zoals we die nu hanteren deels van een berekening komen (eerder in dit verhaal beschreven), maar ook omdat we die berekeningen voor de laatste 100.000 jaar natuurlijk niet dagelijks hebben. Dat het wel waarschijnlijk is, is omdat we de trends voor die periode natuurlijk wel goed kennen. In die zin kunnen we zeker van een baanbrekend feit spreken.
Op veel plaatsen warmer dan normaal
Het is op dit moment op aarde op veel plaatsen warmer dan normaal. Sommige van die gebieden zijn vanwege het hete weer van dit moment ook steeds in het nieuws, zoals het zuiden en zuidoosten van Europa, de delen van Canada waar grote natuurbranden zijn uitgebroken en het zuidwesten en zuiden van de VS, waar het al zo lang zo warm is. Andere gebieden met structureel hogere temperaturen dan gebruikelijk liggen in Afrika (de Sahara), Zuid-Amerika (de noordelijke helft) en Azië (het Midden-Oosten) en delen van Siberië.
De doorslag deze week is waarschijnlijk gegeven door de erg hoge temperaturen die in grote delen van Antarctica worden gemeten. Het is daar winter, maar er speelt zich een bijzonder fenomeen af. In delen van de stratosfeer boven het Zuidpoolgebied zijn de temperaturen in korte tijd fors opgelopen. Daardoor heeft zich boven Antarctica een sterk hogedrukgebied gevormd. Door daalbewegingen in dat hogedrukgebied, is de temperatuur er op veel plaatsen flink gestegen. Dalende lucht warmt op. En zo kan het in poolgebieden, ook als de poolnacht aan de gang is zoals op de Zuidpool nu, middenin het donker toch behoorlijk opwarmen.
Straks weer wat afkoelend
Doordat we nu in het warmste deel van het jaar zitten, ook wereldwijd, is de verwachting dat de hoge temperaturen de komende tijd uiteindelijk toch weer iets gaan dalen. En ook al blijft het dan misschien nog wel steeds recordwarm, toch zullen we niet meer elke keer een nieuwe allerwarmste dag ooit kunnen neerzetten. Die zijn dan weer voor het komende jaar.
Verder lezen:
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
