Waterpeil rivieren daalt flink door aanhoudende droogte

Foto boven: Een rustige start van de dag in Noordoost-Groningen, onder invloed van weer een hogedrukgebied - Jannes Wiersema

De droogte van de laatste tijd, niet alleen hier maar ook in de landen om ons heen, heeft meer en meer zijn uitwerking op de waterpeilen in de grote rivieren.

Advertentie

Bij Lobith stond de Rijn vanochtend op een peil van 7 meter 90, ongeveer anderhalve meter lager dan normaal. De afvoer bedroeg op dat moment omstreeks 1300 kubieke meter per seconde, tegen normaal in deze tijd 2250 kubieke meter per seconde.

Een rustige start van de dag in Noordoost-Groningen, onder invloed van weer een hogedrukgebied - Jannes Wiersema

Valt nog binnen de normale bandbreedte

Hoewel de waterstand laag is, valt de huidige situatie nog wel binnen de normale bandbreedte van de rivieren. Van een verlaagde waterstand wordt vanaf hoogten beneden 7 meter 20 gesproken, of bij een afvoer van minder dan 1000 kubieke meter per seconde.

Ook de Maas is aan het dalen, al gaat dat langzaam. Iedere week komt de afvoer zo’n 25 kubieke meter per seconde lager uit, deze week uitmondend in ongeveer 150 kubieke meter per seconde. In de Maas wordt bij minder dan 25 kubieke meter per seconde van een verlaagde waterstand gesproken. Ook hier is het op dit moment nog niet zover.

Er komt maar weinig neerslag bij

Wel is het zo dat ook de komende twee weken in de stroomgebieden van zowel de Rijn als de Maas maar weinig neerslag wordt verwacht. Doordat de Alpen en droge winter achter de rug hebben, komt er van die kant relatief weinig smeltwater door de rivieren.

Advertentie

Vanuit het verleden weten we dat (relatief) droge maart- en aprilmaanden soms als setjes optreden, zoals in 1930, 1996 (beide maanden extreem droog ) en 2011. In andere gevallen was één van beide maanden extreem droog, zoals in 1929 (maart), 1931 (maart), 1993 (maart) en 2007 (april). De andere maand was in die jaren normaal tot zelfs te nat.

Maart wordt extreem droge maand

Voor maart staat vast dat de maand als als extreem droog de boeken in zal gaan. Gemiddeld over het land is nog maar een enkele millimeter gevallen en daar komt de komende dagen niet veel meer bij. Ook voor de eerste twee weken van april ziet het ernaar uit dat hogedrukgebieden dominant blijven. Daarmee neemt de kans toe dat ook april uiteindelijk als een droge maand de boeken in gaat. En dan hebben we dit jaar wel een setje van twee droge maanden te pakken. De verwachting is dan ook dat de rivierpeilen voorlopig blijven dalen.

Volgens waterpeilen expert Alphons van Winden van de site waterpeilen.nl is de lage waterstand in de rivieren op dit moment nog geen probleem. De waterbehoefte is nog niet heel groot. Bovendien komen we uit twee bijzonder natte jaren; dat water is nog niet weg.

De droogte van dit moment in Europa - European Drought Observatory

Droogte in Europa breidt zich uit

Toch zien we dat de gebieden in Europa, die door het regengebrek van de laatste tijd met een beginnende droogte te maken hebben, de afgelopen maand flink in oppervlakte zijn toegenomen. Op de kaart van de European Drought Observatory zijn in grote delen van Oost- en Zuidoost-Europa waarschuwingsfasen 1 en 2 van kracht. Ook de noordelijke helft van ons land en van Duitsland horen erbij, evenals delen van Engeland en Schotland.

Nu de natuur begint uit de lopen, neemt de waterbehoefte toe en wordt ook de zich onder de inmiddels opgedroogde toplaag van de bodem bevindende natte laag volop aangesproken. Op die manier breidt de droogte zich langzaam verder in de bodem uit.

Zon wordt sterker, verdamping neemt toe

Ook is het zo dat de zon de komende tijd nog veel sterker wordt. Tijdens zonnig weer, en met hogedrukgebieden in de buurt komt dat tijdens de lentemaanden vaak voor, neemt de verdamping dan ook flink toe. Ook dat is een reden voor verscherpende droogte.

Al met al wordt het, met de weerkaarten voor de komende tijd in het achterhoofd, dus toch van belang om de watervoorraad in de gaten te houden. Verschillende waterschappen doen dit ook al door zoveel mogelijk water vast te houden. Je weet maar nooit, straks is het hard nodig.