30-Daagse (+): vaak boven normale temperaturen

Foto boven: Een zonnetje komt aarzelend door de wolken in Tilburg - Gerrit Hogeweg

Er heeft zich in Nederland de afgelopen week een markante weersomslag afgespeeld. De wind heeft zuidelijke richtingen opgezocht, veel warmere lucht is tot onze omgeving doorgedrongen en eigenlijk is het weer ook een stukje stabieler geworden.

Een andere belangrijke ontwikkeling op de weerkaarten is dat we boven het Noordpoolgebied in de stratosfeer de poolwervel nu echt wakker zien worden. Was die straalstroom, hoog in de stratosfeer rondom het poolgebied, de eerste maanden van zijn bestaan soms recordzwak, de komende weken komt de vaart er goed in. En wordt de poolwervel niet alleen sterker dan normaal, maar op sommige momenten misschien ook wel recordsterk.

Gerrit Tilburg — Een zonnetje komt aarzelend door de wolken in Tilburg - Gerrit Hogeweg

Koudepoel

Ondertussen is het in het Noordpoolgebied nog steeds veel warmer dan normaal. De temperaturen zitten er tegen recordhoge waarden aan. Dat zien we ook terug in de groei van de zeeijsbedekking op de Arctische Oceaan, die tot nu toe erg traag verloopt en de komende dagen waarschijnlijk onder die van het recordjaar 2012 terechtkomt. De koudepoel in het noorden is dan ook een stukje kleiner dan normaal. Dat heeft gevolgen voor het weer bij ons.

Doordat de poolwervel op gang komt, neemt de hoeveelheid in de atmosfeer beschikbare energie toe en kunnen de komende tijd actieve lagedrukgebieden ontstaan. Ook lijkt zich op de Oceaan een sterke straalstroom te ontwikkelen. Maar dat gebeurt, als gevolg van de geringe omvang van de koudepoel op de Noordpool, wel zo ver naar het noorden en zo ver bij ons vandaan, dat we bijna van een drukverdeling kunnen spreken die bij de zomer hoort.

Grote hogedrukgebieden

Een kenmerk van zo’n zomerse drukverdeling is, dat als de depressieactiviteit op de Oceaan toeneemt, boven Europa grote hogedrukgebieden ontstaan. En die laten het zachte en vaak stabiele weer, dat we al een tijdje in Nederland hebben, nog wat langer aanhouden.

Week 1: van maandag 21 tot en met zondag 27 oktober

Na dinsdag stabiel met geregeld zon
Wind met zuidelijke component
Nog steeds hoge temperaturen

Op de noordelijke Atlantische Oceaan zien we een sterke straalstroom. De AO-index gaat naar 4, wat extreem positief is. Dit betekent een erg lage luchtdruk boven het poolgebied. Verder naar het zuiden is de luchtdruk juist erg hoog. We zien een immens hogedrukgebied met centrum tussen de Azoren en de Britse eilanden, maar zich uitstrekkend van de VS via Europa tot diep Rusland en Kazachstan in. Zelden zie je hogedrukgebieden zo groot.

In Nederland liggen we aan de noordflank van dit hogedrukgebied in zuidwestelijke en later ook zuidelijke winden. Vooral maandag en dinsdag kan nog regen vallen als een storing passeert, maar de dagen daarna lijken droog te verlopen met flink wat zon en nog steeds hoge temperaturen tussen 15 en 18 graden. Tegen het weekend weer een buienkans.

Week 2: van 28 oktober tot en met 3 november

Rustig hogedrukweer met flink wat zon
Koudere nachten, kans op mist
Temperaturen overdag wat lager

De as van de hogedruk lijkt zich wat meer naar het noorden te verplaatsen. We komen daardoor nog duidelijker onder invloed ervan terecht. Het lijkt een verregaand droge week te worden met flink wat zon, als deze ontwikkeling echt zo uitkomt. Het noorden kan nog wel eens een zwakke storingsuitloper met bewolking overkrijgen. Maar regen blijft in dat geval achterwege. De wind neemt af en heeft geen echte voorkeursrichting meer, waardoor de nachten kouder worden en er mistkansen zijn. Ook overdag wordt het langzaam minder warm. De berekening geeft zelfs licht beneden normale temperaturen. Maar dat is wellicht wat al te erg. Zeker gezien de periode waar we tegen die tijd uitkomen. Dan blijft het vaak wat toch wat langer zacht.

Week 3: van maandag 4 tot en met zondag 10 november

Opnieuw wat wisselvalliger
Een zuidelijke wind
Hogere temperaturen

In de berekeningen schuift de hogedruk naar het oosten van Europa op, op de Oceaan worden opnieuw lagedrukgebieden zichtbaar. De wind bij ons krijgt in de loop van de week weer een zuidelijke component, waarmee het dan ook weer zachter kan worden.

Doordat het hogedrukgebied verder weg ligt, kunnen storingen onze omgeving gemakkelijker bereiken. Dat betekent dat we wat vaker bewolking en soms ook wat regen of een bui krijgen. Maar het lijkt nog niet grootschalig te gebeuren. Vooral de nachten worden warmer en in de tweede helft van de periode lijkt het kwik ook overdag opnieuw boven normaal te komen.

Week 4: van maandag 11 tot en met zondag 17 november

Nog steeds aan de wisselvallige kant
Aantrekkende zuidelijke tot zuidwestelijke wind
Temperaturen duidelijk hoger dan normaal

De verandering, die een week eerder is ingezet, zet verder door. De lagedrukgebieden op de Oceaan komen nog wat dichterbij, terwijl de hogedruk boven het oosten van Europa iets minder prominent in de berekeningen zit.

Het is (licht) wisselvallig met af en toe de passage van een wolkenzones met wat regen of een bui. Tussendoor is ook de zon te zien. De wind waait uit richtingen tussen zuid en zuidwest, is ook iets sterker en de temperaturen komen tussen 1 en 3 graden boven de norm uit.

Week 5 en 6: van 18 november tot en met 1 december

Wind via zuidwest en west naar noordwest
Aanhoudend (licht) wisselvallig
Wat lagere temperaturen, maar nog steeds zacht

Eerst komen de hogedrukgebieden ten zuiden van Nederland te liggen, in week 6 lijkt het zwaartepunt van de hogedrukgebied zich naar een positie ten zuidwesten van het Verenigd Koninkrijk te verplaatsen. Bij ons gaat de wind van een zuidwestelijke, via een westelijke naar een noordwestelijke voorkeursrichting. Waarbij in alle gevallen nog steeds zachte lucht van de Oceaan op ons af komt. Een kleine daling van de temperaturen zit er wel in, maar we blijven nog steeds rond of iets boven normaal uitkomen. Verder kunnen storingen onze omgeving bereiken, met nu en dan bewolkt en regenachtig weer. Tussendoor is ook de zon erbij.

Samenvattend

Al met al zien we dat hogedrukgebieden de komende weken een grote rol spelen in het weer in Nederland. Stormen en sterk wisselvallige perioden staan niet op het programma. Veel vaker is het relatief rustig. Toch kunnen storingen onze omgeving, op een deel van week 1 en week 2 na, in het algemeen wel bereiken, al is dat vaak in verzwakte vorm.

Na een redelijk stabiele start van de periode, wordt het na week 2 dan ook wisselvalliger. De temperaturen zetten een golfbeweging in en liggen, een beetje afhankelijk van de overheersende windrichting, in het algemeen boven normaal.

Grote depressieactiviteit zien we wel, maar dan vooral ver naar het noorden rond het poolgebied. Die situatie doet aan de zomer denken en levert boven Europa in deze fase steeds weer de vorming van hogedrukgebieden op. En die domineren dan ook de weerkaarten.