Eerste vorst ergens in Nederland is een feit

Foto boven: Het was de afgelopen nacht helder en daardoor was ook de komeet mooi te zien die dezer dagen aan het zwerk staat - Simone Genna.

In Eelde in Drenthe daalde de temperatuur de afgelopen nacht op de normale waarnemingshoogte van anderhalve meter tot -0,8 graden en daarmee is de eerste vorst van het nieuwe seizoen een feit. Een officiële vorstdag is het nog niet, daarvoor had het bij het KNMI in De Bilt moeten vriezen. Dat is niet gebeurd.

Na een aantal eerdere pogingen, eerder deze maand, is het nu dan toch gelukt om de thermometer ergens in Nederland op een officieel KNMI-station op een hoogte van anderhalve meter tot beneden het vriespunt te laten dalen. Op de meetstations in de duinpannen van vrieskoujagers Pieter Bliek en Karel Holvoet was het al eerder zover. Daar heeft het meerdere nachten op een hoogte van anderhalve meter zelfs al matig gevroren.

Matige vorst in de duinpannen

Overigens gebeurde dat ook de afgelopen nacht. In duinpan Bol 2 in het Bergense Bos vroor het op anderhalve meter hoogte matig met een minimumtemperatuur van -5,7 graden. Aan de grond was het er -5,78 graden. Castricum volgde met -4,72 graden en aan de grond -5,53 graden. Rond de duinpan in Castricum waren de temperaturen duidelijk boven nul, dus had zich bovenin de pan een stevige inversie (temperatuuromkering) ingesteld. Ook in de meeste andere duinpannen vroor het de afgelopen enkele graden.

Komeet Simone — Het was de afgelopen nacht helder en daardoor was ook de komeet mooi te zien die dezer dagen aan het zwerk staat - Simone Genna.

Eerst vorst is dit jaar vroeg

De eerste vorst is er dit jaar vroeg bij. Normaal gesproken wordt de eerste vorst rond de laatste week van oktober geregistreerd. De laatste keer dit jaar dat het nog ergens had gevroren, was op 23 april, toen het in Wijk aan Zee -3,5 graden en in Eelde -3,4 graden werd. De meimaand ging vervolgens geheel zonder vorst voorbij en dat gold ook voor de zomer als geheel.

Hogedrukgebied

Het koude weer speelde zich de afgelopen nacht onder de vleugels van een hogedrukgebied af. Het was rustig met weinig wind en er waren flinke opklaringen. Gisteravond begon de temperatuur al snel te dalen, in het noordoosten zette dat ook in de nacht door. In het midden en zuiden stak een windje op waardoor de temperatuurdaling werd afgeremd.

Afbeelding van WhatsApp op 2024-10-15 om 07.50.24 67114070 — Rijp op de velden bij Wijster - Gerrit Woertink

Vorig jaar in november

Vorig jaar moesten we tot 12 november wachten voordat het ergens in Nederland tot de eerste vorst kwam. Toen was het Limburgse Ell het eerste station waar het kwik tot beneden het vriespunt daalde. Het werd er net als nu in Eelde -0,8 graden. In de jaren daarvoor viel de eerste vorst steeds in oktober of november, in 2018 zelfs op 29 september. De vroegste lokale vorst vond op 15 september 1971 in Deelen plaats. Het langst moesten we in het jaar 2000 wachten. Toen kwam de eerste vorst pas op 16 december, in Gilze-Rijen. In De Bilt lukte het een dag later ook. We beleefden die maand in 60 procent van het land wel een Witte Kerst.

Jannes grondmist — Grondmist in de nacht bij Roodeschool - Jannes Wiersema

Komende nachten juist warm

Voor de komende nachten wordt in Nederland geen vorst meer verwacht. De eerste officiële vorstdag in De Bilt zal dan ook voorlopig nog op zich laten wachten. De komende nacht worden minimumtemperaturen tussen 7 en 13 graden verwacht, in de nacht daarna kan het kwik in het midden en zuiden zelfs boven 15 graden blijven. Dan komen dagrecords aan het wankelen.