Kustfront brengt later deze week aan zee fikse buien

Foto boven: Donkere wolken boven Rotterdam - Jolanda Bakker

Koudere lucht is onderweg naar Nederland. Zodra die onze omgeving in de loop van morgen heeft veroverd, doet zich aan onze westkust meteen een situatie voor die typisch voor de herfst is. Er ontstaat een kustfront dat de buien daar flink aanwakkert.

Vandaag kan verspreid over het land al een bui vallen, lokaal met onweer. Van een kustfront is echter nog geen sprake. Zowel boven land als aan zee draait de wind naar het noordwesten, om aan zee later vanmiddag tot af en toe krachtig toe te nemen. De temperaturen lopen op veel plaatsen nog tot tussen 19 en 21 graden op. Net als boven de warme zee.

Jolanda Rotterdam — Donkere wolken boven Rotterdam - Jolanda Bakker

Komende nacht vrij koel

Vanavond en de komende nacht zijn er opklaringen en kan op een enkele plaats nog een buitje vallen. Op de meeste plaatsen blijft het echter droog. In het binnenland is er maar weinig wind, aan zee waait een vrij krachtige westelijke wind. Tijdens de opklaringen in het binnenland kan het daar opnieuw, net als afgelopen nacht tot iets beneden 10 graden afkoelen.

Morgen komt vanuit het noordwesten een koufront naar ons toe. Verloopt de ochtend op de meeste plaatsen nog droog en met een afwisseling van wolken en zon, in de middag wordende wolken vanuit het noordwesten dikker en gaat het op steeds meer plaatsen regenen. Het duurt wel tot het begin van de avond voordat die regen in het oosten en zuidoosten van het land aankomt, maar daar blijft de regenzone dan weer een tijdje langer hangen. De wind is eerst zuidwestelijk en vooral in het Waddengebied af en toe hard, en draait na passage van de regen naar west om weer af te nemen. Het wordt daarbij tussen 16 en 19 graden.

Daarna kan een kustfront ontstaan

Vervolgens wordt het interessant. Doordat de lucht achter het koufront nog een stukje kouder is dan de lucht ervoor, komen we in een situatie terecht waarin de temperaturen boven de (warme) Noordzee een flink deel van de dag hoger zijn dan die boven land. Dat is een situatie waarin voor onze westkust een zogenoemd kustfront kan ontstaan.

Een kustfront hebben we als de windrichtingen op zee en boven land van elkaar afwijken. Woensdag overdag zien we die situatie al een beetje ontstaan. Boven land wordt dan een westelijke tot zuidwestelijke wind berekend, op zee een westelijke tot noordwestelijke wind. Daarbij is de wind boven zee ook een stuk sterker dan die boven het land.

Windsprong op de kust

Woensdagavond, als het boven land sterk begint af te koelen, wordt het verschil groter. Doordat koude lucht zwaar is, ondervindt de bewegende lucht in het binnenland veel wrijving van het land eronder. Op zee, waar de temperaturen door het warme zeewater een stukje hoger liggen, is die wrijving een stuk minder. Hoe groter de wrijving, des te meer de wind tegen de wijzers van de klok in draait. Zo blijft de wind op zee noordwestelijk, terwijl hij boven land steeds duidelijker zuidwestelijk wordt. Met de windsprong daarbij precies op de kust.

Zo’n windsprong is de plaats waarop in de herfst forse buien kunnen ontstaan, die in de kustgebieden soms grote hoeveelheden regen brengen. Het is de plek waar de sneller instromende lucht van zee tegen de boven land trager wegstromende lucht op botst. Daarbij ontstaan geforceerd stijgbewegingen die tot de vorming van buien kunnen leiden. In de loop van woensdag, donderdag en ook in de nacht naar vrijdag lijkt de situatie zeer geschikt voor dergelijke kustbuien. De windsprong, ofwel het kustfront, is in die periode steeds aanwezig. Ook is het zeewater warm, waardoor veel vocht (door verdamping) voorradig is.

In de kustgebieden vaak buien

Vooral de kustgebieden moeten vanaf morgenmiddag tot vrijdagochtend dus op steeds weer opdoemende buien rekenen, vaak met onweer en dus met de potentie om veel regen achter te laten. Het binnenland krijgt, vooral overdag als het wat warmer is, ook wel met de buien te maken, maar daar zijn het er minder en de neerslaghoeveelheden ook minder groot. De temperaturen komen daarbij niet hoger dan 15 of 16 graden uit. In het binnenland kan het in de nachten tijdens opklaringen en bij weinig wind zelfs tot onder 5 graden afkoelen.

Vanaf vrijdag komt een hogedrukgebied dichterbij en lijkt het weer, in elk geval voor enkele dagen, wat te stabiliseren. Er komt dan meer ruimte voor de zon en de temperaturen gaan ook weer iets omhoog. Mogelijk komt in de loop van zondag vanuit Centraal-Europa een lagedrukgebied dichterbij. Dan zou het opnieuw iets wisselvalliger kunnen worden.