Orkaan Milton: de stilte in oog, verwoesting door tornado’s

Foto boven: De kern met het oog van Milton - CSU/CIRA & NOAA

Orkaan Milton is alweer even voorbij, maar wie op Internet zoekt, kan nog steeds filmpjes vinden die tijdens de passage van de storm in Florida zijn gemaakt. Twee onderwerpen vallen op: de passage van het oog en de vele tornado’s die voorkwamen.

Milton was een orkaan die boven de Golf van Mexico ontstond en een erg atypische koers naar het oosten volgde. Voordat de orkaan in het westen van Florida frontaal met het land in botsing kwam, groeide hij nog even tot een orkaan van de vijfde categorie uit. Daarna werd de kracht ervan weer minder. Toch kwam Milton als een orkaan van de derde categorie aan land. Rond de kern bedroegen de windsnelheden nog rond 200 kilometer per uur.

Milton kern CSUCIRA & NOAA — De kern met het oog van Milton - CSU/CIRA & NOAA

Milton trok bij Sarasota het land op

De kern van Milton kwam bij de stad Sarasota aan land. Dat leverde in eerste instantie de gebruikelijke beelden op van een aantrekkende wind, zware regenval en golven die op de kust beukten en geleidelijk aan het land in kwamen. Totdat de buienmuur rond het oog het land op schoof, de roemruchte ‘eyewall’. Als je daar eenmaal in zit, vergaan horen en zien je. Het is het sterkste deel van de orkaan met de hardste wind en de zwaarste regenval.

Groter kon het contrast dan ook niet zijn toen het kort daarna helemaal stil werd. Als bij toverslag verdwenen regen en wind en klaarde het zelfs een beetje op. De wind viel volledig weg, het werd bladstil. Ook al was het donker en middenin de nacht, toch kwamen veel mensen even naar buiten om op adem te komen. Het oog van Milton was aan land gekomen. Heel even was de strijd gestreden en het noodweer voorbij. Natuurlijk, iedereen wist dat de andere kant van de storm nog zou komen. Maar nu was het rustig en kalm. Onwerkelijk kalm. Veel mensen maakten een filmpje van dit moment. Het duurde 20 minuten. Daarna kwam de storm terug.

Vliegtuigen in het oog van de orkaan

De overgang van de woestheid van de orkaan naar de stilte van het oog is enorm, weten ook de bemanningen van de onderzoeksvliegtuigen die steeds door orkanen vliegen. Zit je met z’n allen nog in de eyewall (de wolken zijn daar 20 kilometer hoog en je kunt er met een vliegtuig nu eenmaal niet overheen), dan word je met het vliegtuig alle kanten op gesmeten. Zodra je het oog middenin de storm in vliegt, volgt ook hier de rust. En een adembenemend uitzicht.

Door de bijzondere koers van Milton kreeg Florida ook met een andere bijwerking van een naderende orkaan te maken, namelijk met de vele tornado’s die zich op de kop van het systeem kunnen vormen. En dan met name aan de rechtervoorkant. Daar zijn onstabiliteit en type windschering (verandering van de wind in richting en kracht met de hoogte) zeer geschikt voor de vorming van in het algemeen kortlevende en meestal niet al te zware tornado’s.

Ook erg veel tornado’s

In Florida kwam het in de aanloop naar Milton tot tientallen tornado’s, op plekken waar ze anders nooit voorkomen. Veel mensen hadden ze dan ook niet eerder meegemaakt. In weerwil van wat normaal is, waren ze dit keer behoorlijk zwaar. Er zaten meerdere EF-1 tot EF-3 exemplaren tussen die regionaal grote schade aanrichtten en ook slachtoffers maakten. Ook de tornado’s maakten Milton dus tot een bijzondere orkaan.

Intussen is van Milton niets meer over en is het rustig op de Oceaan. De meteorologen van het National Hurricane Center in Miami volgen wel een buiencluster op het oostelijke deel van de Oceaan die de Kaapverdische eilanden inmiddels is gepasseerd. Vooralsnog wordt niet verwacht dat dit systeem zich verder ontwikkelt. Later in de periode kan dat wel gebeuren. Ondertussen is het systeem in hoog tempo onderweg richting de Caribische zee.