Het is overduidelijk herfst, en op allerlei manieren is dat genieten, voor iedereen. Maar voor de meteoroloog ook een last, als het om het maken van de weersverwachting gaat. Mist, laaghangende wolken, nevel en vocht spelen in deze tijd een belangrijke rol.
Bij Weerverteller.nl rolt op dit moment de ene na de andere fraaie foto van de herfst binnen, via de mailbox, X en Facebook. Zodra mist, nevel en de verkleurende natuur weer een rol in het weerbeeld spelen, wordt de wereld een stukje mooier om ons heen.
De lucht wordt vochtiger
Naarmate de seizoenen vorderen in Nederland, wordt de lucht geleidelijk vochtiger. De stijgende temperaturen van het zeewater zijn daar debet aan. In de winter is het ‘koud ‘ en dalen de watertemperaturen. In absolute zin neemt de hoeveelheid vocht in de lucht dan af. Koude lucht kan nu eenmaal minder vocht bevatten dan warmere luchtsoorten.
De relatieve luchtvochtigheid (de hoeveelheid vocht in de lucht afgezet tegen de hoeveelheid die er bij een zekere temperatuur in kán zitten) is in de winter vaak wel hoog. Luchttemperatuur en dauwpuntstemperatuur liggen dan niet zelden dicht bij elkaar.
Dauwpuntstemperatuur
In de lente gaat de luchttemperatuur geleidelijk omhoog. Doordat het water nog koud is, geldt dat niet meteen voor de dauwpuntstemperatuur. Per saldo wordt de lucht dan droger, de relatieve luchtvochtigheid gaat omlaag. Ook in de eerste helft van de zomer is dat vaak nog het geval. Wel zie je de watertemperaturen dan snel omhoog gaan. Er verdampt meer water en in de tweede helft van de zomer trekt de luchtvochtigheid weer flink bij.
Niet alleen relatief, maar ook in absolute zin komt er in de loop van de zomer steeds meer vocht in de lucht terecht. Die ontwikkeling kondigt een interessante fase tijdens de herfstmaanden en in het eerste deel van de winter aan. Dat is namelijk de periode waarin de luchttemperatuur weer daalt, terwijl in absolute zin in die lucht nog wel veel vocht aanwezig is. De watertemperaturen zijn lange tijd relatief hoog. Je komt dan vooral in de nachten ook erg gemakkelijk op een relatieve luchtvochtigheid van 100 procent uit (mist). En ook overdag zie je vaak, zeker als het rustig weer is, dat de lucht behoorlijk vochtig en nevelig is.
Cadeautje
Voor fotografen zijn het vocht, de nevel en de mist in de lucht een cadeautje. Zeker als het wat nevelig is, levert de combinatie van zonneschijn en vocht in de lucht de fraaiste plaatjes op, zoals van zonneharpen tussen de bomen. Of het bijzondere licht dat je krijgt als de mist nog net niet is opgetrokken, maar het zonlicht er al wel doorheen komt.
Mist zelf levert in het landschap ook feeërieke beelden op, zeker als de mistlaag niet volgroeid is en het landschapsbeeld aanvult. Fotograaf Karin Broekhuijsen uit De Kiel in Drenthe trekt er bij voorkeur ’s morgen vroeg op uit, als de opkomende zon de aanwezige grondmist beschijnt. Van landschapsfotografie met ochtendmist heeft zij haar specialiteit gemaakt.
Grote tegenstander
Voor de meteoroloog is mist in het najaar en in de winter een grote tegenstander. Dat bleek gisteren maar weer eens. In de nacht was op veel plaatsen mist ontstaan, die overdag moeite had om te verdwijnen. In het midden van het land lukte het de zon op de valreep nog om de mist en de bijbehorende laaghangende bewolking te branden, in grote delen van Noord- en Oost-Nederland lukte dat niet meer. De uitdaging is om precies te voorzien waar mist en laaghangende bewolking blijven hangen. Dat is vaak vrijwel ondoenlijk.
De tweedeling had een flinke uitwerking op de gemeten temperaturen. Werd het in de zon hier en daar bijna 18 graden, onder de wolken en in de mist kwam het kwik niet verder dan 12 of 13 graden. Ook vanochtend begonnen we in een deel van het land met mist. Toen was het mistgebied wel een stuk kleiner dan gisteren. Het loste ook sneller op. Het addertje onder het gras was deze een keer een gebied met laaghangende bewolking dat vanuit het zuidoosten boven Duitsland kwam opzetten en later in de ochtend de grens overstak.
Blijf foto’s sturen
En zo is er altijd wel weer een verrassing, als het rustige herfstweer aan zet is. Het zal de komende tijd niet anders zijn. Blijf in de tussentijd de mooie foto’s van de zich ontwikkelende herfst sturen. We genieten ervan en zullen er zoveel mogelijk plaatsen. Opsturen kan naar foto#@weerverteller.nl, of via X onder vermelding van @weerverteller.
Verder lezen:
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
