En zo viel het vanochtend ineens erg tegen met het weer

Foto boven: Er zat veel vocht in de lucht - Chris Meewis

Het is herfst in Nederland. En dan valt het weer, hoe mooi het ook in de weerkaarten zit, aan het begin van de dag soms vies tegen. Vandaag was het weer zover. In plaats van een vrolijk schijnende zon zagen we op steeds meer plaatsen een grijs, laaghangend wolkendek. Het was de afgelopen nacht vanuit Duitsland de grens overgestoken.

Bij het maken van de weersverwachting, gisteravond was het nog even flink puzzelen. Lieten de meeste modelberekeningen een heldere nacht zien en dientengevolge ook een zonnige start van de dag, twee rekenmodellen hadden de laaghangende bewolking wel in het vizier. Het waren de fijnmazige modellen die in Frankrijk en in Duitsland worden gedraaid.

Er zat veel vocht in de lucht - Chris Meewis

Warme bovenlucht

Het kon ook best. We bevinden ons onder de invloed van een voor de tijd van het jaar recordsterk hogedrukgebied. Dat betekent dat de bovenlucht warm is. Op een hoogte van 500 meter was het vanochtend in het Duitse Meppen maar liefst 19 graden.

Doordat we nu echter in de herfst zitten, zijn de nachten al behoorlijk lang. Op leefniveau heeft de temperatuur dan ook behoorlijk de tijd om te dalen. En dat gebeurde tijdens de opklaringen van de afgelopen nacht, die er inderdaad lange tijd waren, dan ook vlot. Op de koudste plek in Nederland, Marknesse in Flevoland, daalde het kwik tot 10,7 graden.

Vocht zit in de onderste laag gevangen

Je krijgt zo een koude laag aan de grond (temperaturen rond 11 graden) en een veel warmere daar direct boven (temperaturen 19 graden). Doordat luchtlagen van verschillende temperaturen niet goed met elkaar mengen, is er geen uitwisseling tussen die twee. Vocht in het onderste gedeelte van de atmosfeer kan dan ook niet goed weg. En dat vocht was er in ruime mate. Het werd door de noordoostelijke wind vanaf de Oostzee onze kant op geblazen.

Nu is er in de koude luchtlaag wel een uitwisseling tussen de top en de onderkant. Het gevolg hiervan is dat de top afkoelt en de onderkant het warmst is. Koelt de top zover af dat het vocht kan condenseren, dan ontstaat aan de bovenkant van de koude luchtlaag een dunne laag bewolking. En dat is precies wat er de afgelopen nacht en vroege ochtend gebeurde. De noordoostenwind deed de rest en blies de wolken linea recta Nederland in.

De zon mag de wolken opruimen

Zo begon de dag dus niet zonnig, maar op veel plaatsen bewolkt. Nu is het aan de zon om de wolken alsnog op te ruimen. In het westen en noorden is dat inmiddels op de meeste plaatsen gebeurd, het oosten en zuidoosten zullen wat later eveneens volgen. En dan komt het allemaal toch nog goed. Het kan bij flink wat zon vanmiddag dan tussen 21 en 24 graden worden.

In Nederland staat het weer dus onder invloed van een sterk hogedrukgebied. Vanavond en de komende nacht zijn er brede opklaringen. Tegen de ochtend kan vanuit Duitsland opnieuw laaghangende bewolking het land inkomen. Dus mogelijk valt het ook morgenochtend in eerste instantie tegen. Het koelt daarbij af tot tussen 11 en 15 graden.

Morgen later opnieuw mooi

Zodra de zon die lage wolken morgen heeft opgeruimd, ziet het er opnieuw mooi uit. De zon schijnt volop en wordt het opnieuw snel warm. In de middag worden temperaturen tussen 22 en 25 graden verwacht. Daarbij waait een matige, aan zee af en toe vrij krachtige noordoostenwind. Doordat de lucht morgen wel wat onstabieler is, ontstaan later in de middag stapelwolken waaruit in het binnenland een lokale onweersbui kan vallen. In de kustgebieden lijkt het meest droog te blijven, maar helemaal zeker is dat niet. In de gaten houden, dus.

Ook vrijdag en zaterdag houdt het mooie nazomerweer aan. Beide dagen stijgen de temperaturen bij veel zon tot tussen 22 en 25 graden. De noordoostelijke tot oostelijke wind neemt wat af. Zondag is het overdag nog grotendeels droog, maar komt vanuit het zuiden wel meer bewolking opzetten. In de avond volgen dan de eerste buien die aan een weersverandering voorafgaan. Vanaf maandag wordt het flink wisselvalliger, maar is het nog wel steeds zacht.