Voor het blad Zenith schreef Pieter Bliek een interview met Reinout van den Born, de bedenker en maker van deze site: Weerverteller.nl. Pieter heeft aangeboden het verhaal ook op Weerverteller te plaatsen. Aan dat aanbod voldoen we natuurlijk maar al te graag.
door Pieter Bliek
Al op jonge leeftijd werd Reinout van den Born gegrepen door het weer. ‘Vooral de eindeloze winter van 1979 met veel sneeuw maakte indruk op me.’ De keus voor een studie meteorologie leek een logische. ‘Maar ik ben geen bèta.’
Een excursie naar het KNMI in De Bilt was dan ook een keerpunt. ‘Dat grijze gebouw met mensen erin die allerlei onderzoek doen vond ik toen zo saai,’ herinnert Reinout zich een bezoek aan het KNMI. ‘Ik wilde liever over het weer vertellen.’ Reinout stopte zijn meteorologiestudie dan ook en werd verslaggever bij een krant. Later studeerde hij communicatiewetenschappen. ‘Toen ik toevallig een advertentie las over een functie als media-meteoroloog dacht ik ‘Dat ben ik!’’
Reinouts eerste grote weerservaring was de storm van 2 op 3 januari 1976. ‘Ik was toen 7 jaar. Samen met mijn 2 broertjes logeerde ik bij mijn opa en oma in Nunspeet. We zaten de hele nacht op. Oma hield ons bezig met verhalen. Toen hoorden we een hels kabaal. Een grote tak van een boom brak af en werd door de wind over het huis heen getild en belandde aan de andere kant. De volgende dag zagen we dat. We beseften dat we mazzel hadden gehad. Deze gebeurtenis maakte grote indruk op me. Die dag las ik voor het eerst het weerbericht van Hans de Jong in Trouw. Ik kon toen net lezen. En zo is het voor mij begonnen.’
Gek op sneeuw
Reinout was ook gek op sneeuw. ‘Dus ik ging altijd in het weerbericht op zoek of er sneeuw werd verwacht.’ Anderhalve maand later op 16 februari was het dan zover. Er viel 15 centimeter. ‘Ik herinner me dat het van die poedersneeuw was die blauwachtig kleurde als je uit bed kwam. We konden die winter ook schaatsen. Op de basisschool riep ik al dat ik weerman wilde worden.’
De tweede grote weerservaring was de winter van 1979. ‘Wegens een ongeval met een pony had ik een schedelbasisfractuur opgelopen en lag ik in het ziekenhuis. Niemand wist toen nog dat de winter op het punt stond in te vallen. Op dat moment was het met 12 à 13 graden en wind en regen erg zacht. De dag dat mijn ouders me ophaalden, regende het nog steeds, maar was het -6 graden. Op weg naar huis zag ik allemaal auto’s op hun kop langs de kant van de weg liggen. Ik wist niet dat dit kon regenen terwijl het vriest.’
Reinout moest nog 2 weken bedrust houden. ‘Mijn bed werd naar beneden gehaald, zodat ik voor het grote raam naar de winter kon kijken.’ De winter van 79 was een hele rare. Hij dreigde telkens weg te gaan, maar deed dat uiteindelijk niet. Het KNMI kondigde keer op keer tevergeefs de dooi aan. Nadat Reinout was hersteld, vroor het nog steeds. ‘Door de ijzel gingen we op de schaats naar school. Het was een christelijke school. Die spoot geen water op. Dat mocht toen niet. Maar toen de natuur dit deed, mochten we ineens wel op het schoolplein schaatsen.’
Bovenop de sneeuwduinen
De memorabele winter van 79 was naast een ijzelrijke ook een hele sneeuwrijke. ‘Een polar low met harde wind deed de sneeuw hoog opstuiven. Na de sneeuwstorm op 14 februari liepen we bovenop sneeuwduinen van anderhalve meter hoog, waar je tot aan je nek toe in wegzakte.’
De lente van dat jaar maakte ook indruk op de jonge Reinout. In de nachten van 30 en 31 mei werd Nederland getroffen door extreme onweersbuien met veel bliksemontladingen en zware regenval. ‘Op die laatste dag van mei sloeg de bliksem in bij het bedrijf van mijn vader. Het brandde voor een groot deel af. Hij reed toen met zijn auto naar het bedrijf. Door de continue bliksemontladingen merkte hij niet eens op dat hij de autolichten was vergeten aan te zetten.’
Begin juni vroeg Reinouts vader de bladeren in de tuin op te ruimen. ‘Terwijl het al lekker warm was vond ik een hoopje sneeuw onder de bladeren. Dat lag daar geïsoleerd. Ik riep: ‘Kijk Joh, daar ligt nog sneeuw!’ We hebben er een sneeuwbal van gemaakt. En toen ik later in juni met vriendjes diepe gaten in de tuin groef, troffen we op schaduwrijke plekken onder bomen zowaar zelfs nog stukjes bevroren grond aan. Zo diep was de vorst in de bodem doorgedrongen.’
De winters van de jaren ‘80
‘Ook de mooie winters in de jaren 80 met 2 Elfstedentochten maakten indruk op me. Toen heb ik besloten helemaal voor het weer te gaan.’ Reinout ging naar de Universiteit Utrecht voor een studie meteorologie, maar de exacte vakken waren niet aan hem besteed. ‘De hoofdprofessor Cor Schuurmans heb ik gezegd geen onderzoeker te willen worden, maar liever over het weer te praten. Hij raadde mij een andere route aan.’
Zodoende kwam Reinout bij het Veluws Dagblad terecht. Daar heeft hij 5 jaar als verslaggever en eindredacteur gewerkt. ‘Hier heb ik de storm van 25 januari 1990 meegemaakt. Bij de planning had ik de storm aangemeld, zodat fotografen zouden opletten. In het midden van het land was toen windkracht 10 voorspeld, wat voor het midden zeer uitzonderlijk is.’
Het bleek de zwaarste storm in decennia met maar liefst een uur lang windkracht 11 in IJmuiden. De storm, orkaan Daria genoemd, kostte naar schatting 97 mensen in Europa het leven. Reinout stuurde er een paar fotografen op uit. ‘Her en der waaide er een bord of boom om. Daar zijn foto’s van gemaakt. Daarna meldden de fotografen zich af, want er kwam toch niks meer.’ ‘
Storm in twee stappen
De storm kwam echter in 2 stappen. ‘In de middag trok eerst het koufront over. Daar zat al veel wind bij. Daarachter zat nog een stingjet aan het lagedrukgebied. Dat is een soort van puntvormig gebied, een trog, waarin een paar lichte buien hangen. Doordat de buien in hele droge lucht zitten is de verdamping heel sterk. Het was voorafgaand aan de buien erg zonnig. Door de sterke verdamping wordt de valstroom waarmee de buien gepaard gaan heel erg versterkt. De daalwinden die dan ontstaan nemen dan een deel van de straalstroom hoog in de lucht mee naar beneden, met als gevolg enorme windstoten’, legt de weerverteller uit.
‘Ik ging toen zelf kijken hoeveel schade de storm had veroorzaakt. In de verte zag ik buitjes met een muur van stuifwater over het Wolderwijd, dat is een deel van het Veluwemeer bij Harderwijk waar de redactie zat, op mij afkomen. Toen dacht ik: ‘Oei, dat is foute boel.’ Toen ben ik richting de stadsmuren gerend en achter een steunbeer van de muur gaan staan. Ik hoorde de storm huilen toen deze in alle hevigheid losbarstte.’
Reinout deed er verstandig aan te schuilen. ‘De glazen wandjes bij de cafeetjes aan de rand van de kade werden ingedrukt. Overal hoorde je een enorm glasgerinkel en het was een regen van afgerukte dakpannen. Ik dacht dat de storm een minuut of 10 zou duren, maar dat was niet zo. Die ging door tot ’s avonds 9 uur. Ik moest door Harderwijk teruglopen naar de redactie. Dat was levensgevaarlijk. Er viel continu van alles op de grond. Via de windluwe kant ben ik uiteindelijk ongedeerd aangekomen. Dat duurde heel erg lang. Er was niemand meer op de redactie. Ik kon ook niet naar huis in Garderen rijden, want overal lagen bomen over de weg. In de avond kwam de redactiechef. Toen hebben we de hele avond schadeberichten verzameld en verhalen getikt voor de dag erna. De krant van de dag daarop ging grotendeels over de orkaan die door ons was volgetikt.’
Toch weer een studie
Op zijn 26e is Reinout toch weer een studie begonnen. ‘Communicatiewetenschappen in Amsterdam. Deze studie heb ik wel afgerond. Dat was tussen 1994 en 1998. In de winters van 96 en 97 kon je lange tijd op de grachten schaatsen. Dat vond ik een bijzondere ervaring.’
De laatste Elfstedentocht werd gereden op 4 januari 1997. ‘Deze heb ik grotendeels gemist, want ik was toen voor 3 weken in Spanje. Op het moment dat ik er heenging vroor het nog niet. Toen ik terugkwam was de tocht gereden. Als ik had geweten dat dit de laatste was, was ik eerder teruggekomen.’
Reinout zegt zeker te weten dat dit de laatste ooit gereden is. ‘Dat baseer ik op meerdere dingen: Ten eerste vriest het veel minder dan vroeger, en ten tweede is het water aan het begin van de winter veel warmer. Voor een Elfstedentocht heb je nu eigenlijk veel meer vorst nodig dan vroeger. Dat zag je ook in 2012. De vorstperiode had ongeveer dezelfde koude-productie als de vorstperiode van 1997 voorafgaand aan de Elfstedentocht. In 1997 hadden we hem wel en in 2012 niet. Ook doordat het voor die tijd zoveel had geregend. Er was veel kwelwater. Ik heb een deel van het parcours geschaatst. Met name in de zuidwesthoek lag maar een paar centimeter ijs. Je hebt eigenlijk 3 weken noordoostenwind nodig. De laatste keer duurde dat slechts een week in februari 2021. Iedereen heeft toen volop genoten van het oer-Hollandse winterweer.’
Naar Meteo Consult
Na zijn studie kwam Reinout bij Meteo Consult terecht. ‘Ik was eigenlijk met vrienden bezig een bedrijf op te zetten richting communicatie-advies. Toevallig las ik bij mijn ouders thuis in de krant die al in de oud papierbak lag een advertentie van Meteo Consult waar ze op zoek waren naar een media-meteoroloog met een journalistiek verleden. Ik wist dat als ik op de functie zou solliciteren aangenomen zou worden. Tegen mijn vrienden waarmee ik dat communicatiebedrijfje aan het opzetten was zei ik: ‘Als ik dit niet doe, krijg ik er mijn hele leven spijt van.’ Dat begrepen ze. Dus heb ik een brief geschreven en ben uitgenodigd voor een gesprek met weerman Harry Otten en weervrouw Heleen de Boer. Al gauw werd ik voor een 2e gesprek uitgenodigd en aangenomen. Zo begon het op 17 augustus 1998.’
Reinouts carrière ging razendsnel. Vanaf 2000 was hij al teamleider van de media-meteorologen. ‘Het team groeide als kool. Tussen 2006 en 2012 hadden we vrijwel alles in medialand. Het is nooit groter geweest dan toen. 14 media-meteorologen, 3 radiodiensten en 3 tv-diensten en een geweldige sfeer in het team. Iedereen die daar werkte, denkt er met weemoed aan terug.’
In 2015 veranderde Reinouts rol. ‘Ik kreeg de leiding in de weerkamer over het mediadeel in alle 8 landen waar Meteo Consult actief was, en de leiding over 90 mediameteorologen in onder andere Duitsland, Engeland en België. Een klein mannetje uit Garderen, waar ik opgroeide, dat door het grote hoofdkantoor van de BBC loopt. Dat was een mooie tijd. Ik heb dit een jaar of 5 gedaan.
Nieuw avontuur
Het bedrijf viel in handen van een andere eigenaar, die het Nederlandse mediagedeelte aan Talpa verkocht. ‘Ik ben meegegaan. De laatste 4 jaar heb ik er voor Weer.nl gewerkt.’ Toen Talpa deze tak op zijn beurt ook weer verkocht, verloor Reinout vorig jaar november zijn baan. ‘Het is allemaal heel netjes afgehandeld.’
Hij kreeg de tijd zich te bezinnen. ‘Vanaf maart ben ik begonnen met het opbouwen van mijn nieuwe avontuur: Weerverteller.nl.’ Deze website waarop Reinout dagelijks met passie over het weer vertelt, is sinds eind mei online. De eerste dag trok de site van de weerverteller al meer dan 1000 unieke bezoekers. ‘Het is een hele uitdaging om alles weer vanaf de grond op te bouwen. Maar als ik hard mijn best doe, krijg ik het vast weer voor elkaar.’
Verder lezen:
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
