Onweer 24 augustus: spoor valwind Gasselterveld nu compleet

Foto boven: De schade in Kostvlies. Erg dikke bomen zijn hier omgewaaid. De huizen staan nog - Karin Broekhuijsen

Het onderzoek naar de toedracht van de onweersbuien op zaterdagavond 24 augustus 2024 is nog steeds aan de gang en we zijn weer een paar stappen verder.

Zoals inmiddels wijd en zijd bekend, trokken zaterdagavond 24 augustus twee supercells over Drenthe naar het oosten, noord van elkaar. Een ervan veroorzaakte schade van Utrecht via Flevoland naar Kampen, Genemuiden en Meppel. Vanaf hier is het moeilijk om deze lijn verder te trekken. Een koppeling met de schadegebieden in het Dwingelderveld, bij Spier, Zuidveld en Schoonloo lijkt er toch niet te zijn. Daarvoor had de bui een te grote bocht moeten maken, en dat lijkt op basis van alle beschikbare gegevens niet te zijn gebeurd.

De schade in Kostvlies. Erg dikke bomen zijn hier omgewaaid. De huizen staan nog - Karin Broekhuijsen

Sporen vertonen samenhang

De schadesporen in het Dwingelderveld, bij Spier, Zuidveld en Schoonloo lijken wel met elkaar samen te hangen. Datzelfde geldt voor het spoor van het gebied tussen Marwijksoord en Papenvoort (Hof van Saksen) naar het Gasselterveld, het Nije Hemelriek, Gasselte, Kostvlies en Gasselternijveen (daarover straks meer). Verder blijkt er ook een spoor te liggen van de omgeving van Eext en Gieten (via Zwanemeerbos, Zwembad Zwanemeer en Boscamping Zwanemeer) naar Bonnerklap, Gieterveen en Nieuwe Pekela. Op dit spoor komen we in een volgend verhaal terug. Er is nog zoveel te vertellen… Mogelijk kan een schadespoor, dat in het Drents-Friese Woold is gevonden, ook aan een van deze of allebei de sporen worden gekoppeld.

De bui nadert Papenvoort - Melle van der Werff

Dit is het deel van de bui dat overkwam - Melle van der Werff

Tussen Marwijksoord en Papenvoort, bij Hof van Saksen en landgoed Mariahoeve, is de valwind op weg naar het Gasselterveld door meerdere mensen tegelijk gezien en vastgelegd. Op twee plekken werd hij gefilmd, waarbij het filmpje van Marije (vanuit het veld aan de Hoornse Bulten in Papenvoort, richting de Borgerderstraat) het duidelijks is. Je ziet een bomenrij en daarachter de valwind, die in twee gustnado’s uitmondt, waarvan er één (de tweede) behoorlijk sterk is. Het is deze werveling die de bomen aan de straat in één klap zwaar beschadigt. Een stukje verderop zien inwoners van Grolloo, die naar het gebied tussen Papenvoort en Hof van Saksen kijken, de twee gustnado’s ook als zwarte wervels achter elkaar door het land gaan.

Het fimpje, gemaakt bij Papenvoort, door Marije van der Dam..

De Borgerderweg is na de passage van de bui min of meer geblokkeerd - Marije van der Dam.

Verder naar Gasselterveld

Daarna trekt de bui met de bijbehorende valwind verder naar het Gasselterveld. Bij de zwemplassen van het Gasselterveld zijn we al eerder geweest (zie dit verhaal). Komend vanaf de parkeerterreinen van het Gasselterveld blijkt er langs de Bosweg nog een indrukwekkend schadespoor te liggen, in het verlengde van het ven dat Hemelrijk heet. Op deze open plek heeft de valwind nog flink wat tempo kunnen oppakken, leidend tot forse schade in het bewuste perceel. Via een weilandje aan het einde en twee bomenrijen, die de weg omzomen, is de valwind hier vandaan verder gegaan, in de richting van het oostnoordoosten.

Nog een plaatje van de schade aan de Bosweg - Karin Broekhuijsen

Gasselte

Bij Gasselte is de valwind over camping Het Madeliefje en delen van bungalowpark Het Ravijnzicht gegaan. De camping stond nog vol, vertelt de beheerder. Er waren op dat moment 50 mensen aanwezig. Ze stonden doodsangsten uit, zegt hij.

Na passage van de valwind was het er over een breedte van circa 200 meter een ravage. Overal waren takken uit bomen gebroken, sommige bomen waaiden om en zelfs op een enkele caravan kwam een boom terecht. Een deel van de schade is nog te zien, maar het meeste is opgeruimd. Zijn vrouw laat ons de foto’s van die avond zien. Het ziet er allemaal zeer indrukwekkend uit. In de omgeving waaiden meer grote bomen om. Ze zijn opgeruimd. Het hout ligt, daar waar de Gieterwerg, Looweg en Esweg bij elkaar komen, nu netjes gezaagd en opgestapeld.

Kostvlies

Een stukje verder naar het oostnoordoosten ligt het dorpje Kostvlies. Ook hier heeft de valwind toegeslagen. Ter hoogte van de golfbaan, aan de Kostvlies (straatnaam) is de valwind tussen de huizen door gekomen. Precies op de plekken waar dat is gebeurd, zijn aan de overkant van de weg groepen met dikke bomen omgewaaid. Ok dit ziet er zeer indrukwekkend uit. Het moet ook met een geweldige kracht zijn gegaan. Inmiddels is een deel van de bomen weggezaagd, maar er ligt nog genoeg om je verwonderen over wat de natuur op deze plaats heeft aangericht. Hier heeft het gebied met grote schade een breedte van circa 100 meter.

Langs de golfbaan is in de bomen hier en daar nog wat schade te zien, maar veel minder dan op de plek waar de wind tussen de huizen door is gekomen. Opvallend is trouwens dat die huizen zelf geen of nauwelijks schade hebben opgelopen. Het zijn alleen de bomen.

Gasselternijveen

Een stukje verder naar het oostnoordoosten, op een filmpje gemaakt door de deurbelcamera van een huis aan de Hunzelaan in Gasselternijveen, is de valwind te zien, terwijl hij door het veld raast. Opvallend is dat ook kortdurende gustnado’s optreden (wervelingen die er als een kleine windhoos uitzien). Die kunnen de schade plaatselijk nog wat vergroot hebben, al koerste de valwind hier toch vooral door open terrein. Later zijn er schademeldingen in een aantal dorpen in Groningen geweest. In Drenthe zijn er verder geen meldingen meer van deze lijn.

In het volgende verhaal pakken we de lijn in het noorden van Drenthe op, waaraan we nog helemaal geen aandacht hebben besteed. Ook dit spoor is inmiddels onderzocht.

Met dank aan Karin Broekhuijsen en iedereen die informatie heeft gestuurd.