Supercell 24 augustus: valwinden en mogelijke windhozen, op weg naar Schoonloo

Foto boven: Schade aan een houtwal in de buurt van Schoonloo - Karin Broekhuijsen

Grote delen van Nederland werden zaterdagavond 24 augustus door zware onweersbuien getroffen, die vooral in een spoor van Utrecht via het noorden van Gelderland en Flevoland naar Overijssel, Drenthe, Friesland en Groningen veel schade aanrichtten.

Met name in Drenthe hielden de buien huis. We hebben er op deze site al meerdere malen over geschreven. Naar aanleiding van onze publicaties over de schade in het Dwingelderveld, bij Zuidveld en rond het Gasselterveld en ’t Nije Hemelrijk heeft RTV Drenthe ook aandacht aan de schadesporen besteed. Daarbij is een oproep gedaan om meer informatie te geven. Daar is massaal op gereageerd. Er is allerlei nieuws boven water gekomen. Met die informatie hebben we opnieuw meerdere dagen in Drenthe onderzoek gedaan.

De resultaten hiervan presenteren we de komende tijd in enkele nieuwe verhalen. We begonnen gisteren in Meppel, vandaag vervolgen we het spoor van deze bui over Drenthe in de richting van Schoonloo.

Karin Broekhuijsen BRL3543
Schade aan een houtwal in de buurt van Schoonloo - Karin Broekhuijsen

Dwingelderveld

Nadat de supercell Meppel had verlaten, trok het gevaarlijke stuk aan de zuidoostkant van de bui naar het Dwingelderveld. Daar werd van zuidwest naar noordoost een breed schadespoor door het natuurgebied getrokken. Zelf ben ik aan de zuidkant van de Spieregerweg geweest. Daar is er vooral aan de randen van de plassen in het gebied erg veel bos omgewaaid. Aan de manier waarop de bomen waren omgegaan, was duidelijk te zien dat er hier sprake van valwinden moet zijn geweest. We kunnen hiervoor eenvoudigweg naar dit verhaal verwijzen.

Afbeelding van WhatsApp op 2024-08-28 om 20.28.43 5acb4756
Op het schiereilandje is de schade enorm - Karin Broekhuiijsen.

Aan de noordkant van de Spieregerweg was de schade nog veel groter, zo valt uit berichten van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten op te maken. Hele bosvakken lagen hier na de passage van de bui om. Er zijn mogelijk tussen 5 en 10 open plekken in het bos geslagen.

Na het Dwingelderveld te zijn gepasseerd, nadert de bui Spier. Via Herbert Sturing.

Daar waar de schade rondom de plassen aan de zuidkant van de Spieregerweg duidelijk het gevolg was van valwinden, is dat aan de noordkant minder duidelijk. Op dronebeelden was bij RTV Drenthe te zien dat de bomen in de open plekken daar vaak als luciferhoutjes over elkaar heen lagen. Mogelijk is er in het Dwingelderveld, net als in Meppel, sprake geweest van de combinatie van een tornado en daarna de valwind met de regen. En hebben beide windextremen samen tot het schadebeeld geleid zoals we dat nadien zagen. Om het zeker te weten, moet ik nog een keer terug, om ook de schade aan de noordkant van Spieregerweg te bekijken.

Deel twee van de bui die Spier nadert. Wat een spektakel. Via Herbert Sturing.

Spier, Westerbork en Zuidveld

Na het Dwingelderveld kwam Spier. Het dorpje ligt aan de oostzijde van het natuurpark, aan de andere kant van de snelweg A28. Dit punt was de avond van 24 augustus in het nieuws, doordat de snelweg geblokkeerd raakte vanwege omgewaaide bomen op het wegdek. Die waren, toen wij er een kijkje namen, natuurlijk al verwijderd. In een bosperceel, rond camping de Moraine, was ook veel schade aangericht. Daar waren veel mensen met kettingzagen in de weer. Een hek zorgde ervoor dat we dit gebied niet in konden om de schade te bekijken.

Gerrit 2 Hammen
Schade aan bomen op de Hammen - Gerrit Woertink
Gerrit 3 Hammen
Nog een foto van schade aan bomen op de Hammen bij Westerbork - Gerrit Woertink

Daarna trok de bui verder door open gebied, in de buurt van Holthe door in de richting van Westerbork. Daarbij passeerde de waarschijnlijke hoos diverse wegen, waar boomgroepen steeds zwaar beschadigd raakten. Zo ging er bij het Linthorst-Homankanaal een boomgroep op en op de Hammen bij Westerbork was er op twee plekken schade.

Bij het kanaal Gerrit
Schade aan bomen bij het kanaal - Gerrit Woertink

Het zwaarste deel van de wind is daar dus waarschijnlijk net ten noorden langs gegaan. Uit Westerbork zijn tenminste geen schademeldingen gekomen. Vervolgens doemden de vakantieparken Landal Drentse Lagune en Het Timmerholt op. Hier lijkt wel een windhoos te zijn overgetrokken. Viel de schade in het Landalpark nog mee, in het zuidoostelijke deel van Het Timmerholt stonden de bewoners doodsangsten uit.

De bui van Zuidveld schiet over de bomenrij naar links weg. Via Bob van Oorschot en gefilmd vanaf de Spankampen in Elp.

Doodsangsten

Eén van hen meldde zich bij ons en deed haar verhaal. ‘Er kwam een zwarte lucht met een soort wolkenrol op het park af’, vertelt ze. ‘Korte tijd later volgde een oorverdovend gebulder en geraas’, net als in Meppel. ‘Het leek alsof er een trein met hoge snelheid op je af kwam. Het was doodeng. Daarna ging het enorm hard waaien. Je voelde een soort druk. Een paar seconden was het enorm heftig. Daarna volgden nog een paar minuten noodweer. Het was eng. De angst onder de bewoners van het park was groot’. Na de bui trof ze op het park een slagveld aan. Het bijzondere daarbij was dat maar één kant van het park die grote schade had. Aan de andere kant was er niets en hadden de bewoners helemaal niet door dat er iets was gebeurd.

Karin Broekhuijsen BRL3179
Wat een enorme schade - Karin Broekhuijsen

Een kleine honderd meter verderop, aan de andere kant van het Oranjekanaal, trof de veronderstelde windhoos de boerderij van de familie Enting. Ook hier ontstond grote schade. Niet alleen een aantal bomen langs het kanaal, ook een grote treurwilg in de tuin van de boerderij knapten af. Het was er een ravage. Een wonder was dat het huis verder gespaard bleef. De bewoonster meldde zich ook bij ons. Ze was op het moment dat de wind toesloeg aan het melken. Ze probeerde nog een filmpje te maken, maar dat lukte door de wind niet. Ook over deze plaats hebben we in een eerder verhaal al bericht, met indrukwekkende foto’s erbij.

Gebied rond Elpermeer

Hierna trokken bui en wind verder naar het natuurgebied rond het Elpermeer. Ook hier is het schadespoor duidelijk terug te vinden. Terwijl de meeste schade in een bosgebiedje ten zuiden van het Elpermeer en in en naast het veld tussen de Elperstraat aan de noordkant en de Olle Hullenweg aan de noordkant terug te vinden is, waaiden op Elperstraat zelf ook ongeveer 15 bomen om. De schade hier werd duidelijk veroorzaakt door een valwind. Dat was ook op het filmpje goed te zien, dat door een bewoner van de Elperstraat is gemaakt.

De valwind gaat door het veld langs de Elperstraat en richt daar veel schade aan. Via Erik Kruizinga.

Bomen om op de Elperstraat, Erik Kruizinga
Bomen om op de Elperstraat, nadat de valwind daar is gepasseerd - Erik Kruizinga

Aan het einde van het veld, bij de Hoofdstraat, krulde het restant van de valwind iets naar rechts, om aan de andere kant van de weg het bos in te verdwijnen. Ook daar is nog wat schade te zien, maar al gauw loopt het spoor dood. De bui was hier dan ook duidelijk aan het uitdoven.

Karin Broekhuijsen BRL3546
Schade in het bos, in de buurt van Schoonloo - Karin Broekhuijsen
Karin Broekhuijsen BRL3559
Nog meer schade in het bos in de buurt van Schoonloo. Een valwind was de oorzaak - Karin Broekhuijsen

Lang schadespoor

Al met al lijkt het erop dat de Meppelerbui, die eigenlijk al boven de provincie Utrecht begon en daar de eerste schade aanrichtte, in een lange baan zijn sporen heeft nagelaten. Vooral door valwinden, maar in Meppel (gefilmd) en waarschijnlijk ook in een deel van het Dwingelderveld (Spier) en bij Zuidveld ook in de vorm van windhozen. Met name de schade in het Dwingelderveld was daarbij imposant en zal waarschijnlijk nog lang herinnerd worden.

In het volgende verhaal uit deze serie nemen we het andere schadespoor door Drenthe onder de loep. Het loopt globaal van wellicht het Drents-Friese Woold naar de boswachterij Gieten-Borger, Gieten, Gieterveen en uiteindelijk Nieuwe Pekela. Wanneer dit verhaal op de site komt, is nog onduidelijk. Het onderzoek is nog niet klaar, er zijn nog open eindjes. Mensen die informatie hebben uit de genoemde regio’s zijn ook nog steeds welkom om zich hier te melden.

Met grote dank aan iedereen die zijn meldingen heeft ingestuurd!

Verder lezen:

Volg ons ook op facebook en X!

Jouw foto op Weerverteller.nl?

Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller