Zaterdag 24 augustus waren boven Drenthe twee supercells actief. Ze brachten niet alleen zwaar onweer, veel regen en hier en daar hagel met zich mee, maar ook valwinden en enkele windhozen. Er zijn meerdere schadesporen terug te vinden, onder meer naar Meppel, over het Dwingelderveld en over het Gasselterveld.
Leek het er eerst nog op dat schademeldingen verder naar het noorden aan één van die lijnen gekoppeld konden worden, nu blijkt dat niet zo te zijn. Het is een aparte lijn, lopend van de omgeving van Eext en Gieten, via het Zwanemeerbos, Zwembad Zwanermeer en Boscamping Zwanemeer naar Bonnerklap, Gieterveen en uiteindelijk Nieuwe Pekela. Met name in Gieterveen is daarbij in kort tijdsbestek enorme schade aangericht, door een windhoos.
Eerste meldingen vanuit omgeving Eext
De eerste meldingen van schade, die waarschijnlijk tot dit spoor behoren, kwamen vanuit de omgeving van Eext, al weten we niet precies waar de schade zich heeft voorgedaan. Verschillende mensen hebben het via via wel gemeld.
Bij Gieten werd het bos aan de noordzijde getroffen. Zowel vanuit de kweektuin Zwanemeerbos, het zwembad Zwanemeer als de boscamping Zwanemeer kwamen meldingen van grote schade. De schade werd in niet meer dan 20 seconden aangericht, zo is op veiligheidscamera’s van het zwembad te zien. Die legden precies vast wat er die avond is gebeurd. Het lijkt een kleine windhoos te zijn, waarvan mogelijk een deel van de linkerkant over het terrein is gegaan. De rest en de andere kant trok over de naastgelegen camping.
Ook op camping veel schade door windhoos
Daar vluchtten mensen toen overal om hen heen bomen vielen, takken en toppen uit bomen braken en op het toiletgebouw en een caravan terechtkwamen. Er was een strook van ongeveer 20 meter waar zo’n beetje alle bomen omlagen, vertelt Giada de Koning die op de camping een caravan heeft. Buiten die strook was er helemaal niets gebeurd. ‘Het was alsof een reus zich een weg over de camping had gebaand en daarbij alles wat hij tegenkwam had omgeslagen.’ Op andere velden waren er gasten die er helemaal niets van gemerkt hadden.
‘Veel van de mensen vonden het geluid bizar. Het was een luid gesuis dat hoog boven de bomen vandaan kwam. De bomen vielen ook echt als luciferhoutjesom. Het ging niet langzaam, maar echt in een paar seconden. Daarbij lag een flink aantal bomen in dezelfde richting, maar waren er ook bomen die dwars op die andere richting lagen’. Onder meer op de caravan van Giada en op het toiletgebouw waren bomen terechtgekomen. Door het suizende geluid was ze naar buiten gekomen. En daardoor had ze de boom niet op haar hoofd gekregen.
Op basis van de beelden van bewakingscamera’s op de camping lijkt het erop dat de hoos rechtsom heeft gedraaid. Als je de sporen van het zwembad en de camping vergelijkt, heeft het zwembad een deel van de linkerkant van de wervel gehad en de camping het andere deel en de wegzijde de rechterkant. Het duurde allemaal nog geen 20 seconden.
Windhoos bij Bonnerklap
Na de camping te zijn gepasseerd, ging de hoos het open veld in, op weg naar Bonnerklap. Daar stonden Bert en Ingrid Deelen in hun auto aan de Noordveensedijk, vlakbij de vistrap in de Hunze de bui op te wachten. Eerst filmden ze het binnenkomen van de shelfcloud, mogelijk het deel dat over het Gasselterveld is getrokken en daar grote schade heeft aangericht. Korte tijd later zagen ze vanuit het veld een hoos opdoemen, waarschijnlijk de hoos die ook over het bos ten noorden van Gieten is getrokken. De hoos wordt even later door een valwind gevolgd.
De bui nadert Bonnerklap, tussen Gieten en Gieterveen - Bert en Ingrid Deelen
Vanuit het veld passeert ineens een hoos, gevolgd door een valwind. In het enkele kilometers verderop gelegen Gieterveen wordt later enorme schade aangericht - Bert en Ingrid Deelen
Het ingewikkelde is dat je hier eigenlijk aan een gustnado denkt. Gezien de ligging van de valwind er direct achter (met de hoos op de linkerpunt ervan) draait hij echter de verkeerde kant op, namelijk naar rechts. Je ziet aan de linkerkant ook hoe de wervel in botsing komt met de valwind er meteen achter. Dat maakt het beeld op deze plaats erg complex. Niet ver achter deze plaats bevindt zich een bosje, waar de wind pal overheen gaat. We hebben er gekeken. Er liggen veel bomen in een west-oostelijke richting, maar ook een aantal met de kruin naar het zuiden. En dat past bij de draaiing rechtsom, die de wervel op deze plaats laat zien.
Pal door Gieterveen
Een stukje verderop trok de hoos pal door Gieterveen. Een reportage uit het dorp, die meteen na de passage van de windhoos is gemaakt en op Facebook (echt even bekijken) staat, laat de enorme ravage zien die daar is aangericht. Grote bomen zijn van hun stam gedraaid of finaal afgebroken, sommige zijn op huizen gevallen en ook een deel van de kerk bij de begraafplaats is door een boom getroffen. Takken en boomtoppen liggen overal, sommige huizen hebben dakpannen verloren. Bij een café is het terras een grote puinhoop, tafels zijn verschoven, de grote parasol ligt om.
Ook hier zien we veel bomen dwars op de bewegingsrichting van de hoos liggen, namelijk van noord naar zuid. Dat is met groot geweld gegaan. Ook in een bosje, rechts naast de plaats waar de hoos het dorp in is gekomen, is flinke schade aangericht. Bij de ingang van het kerkhof is de boom, die op een deel van de kerk is gevallen, inmiddels verzaagd, het dak moet nog gerepareerd worden. Op een veldje even buiten het dorp liggen nog de kluiten van een hele rij met bomen die is omgegaan. De rest is verzaagd en grotendeels opgeruimd.
Bewoners vertellen wat er is gebeurd. Het ging allemaal erg snel. Heel even werd het erg donker, toen trok de wind door het dorp en erna heeft het nauwelijks geregend. Eexterveen, verder naar het noorden, kreeg tegelijkertijd met zwaar onweer en hagel te maken. Opvallend in Gieterveen was dat enkele bomen aan de zuidkant van het dorp, naar het noorden of noordoosten waren omgevallen. Tegen de bewegingsrichting van de bomen aan de westkant in dus. Dit kan ook zijn gebeurd tijdens het binnenkomen van de valwind, die achter de hoos aan kwam.
Toen naar Nieuwe Pekela
Vanuit Gieterveen zette de hoos koers naar Nieuwe Pekela. Onderweg werd bij het Unikenkerkhof nog flink wat schade aangericht. Er ging een dikke boom om, en langs het kanaal werden veel takken uit de bomen gerukt. Nog weer verderop kreeg bewoner Sietzo Boerema van de Tilstraat in Nieuwe Pekela de windhoos over zijn huis. Hij zag hem vanuit het veld al naderen, als een slurf. Toen de windhoos passeerde, werden alle zonnepanelen van het huis gerukt en omhoog gezogen, om een stukje verder op straat weer omlaag te vallen.
Ook gingen veel dakpannen en panlatten eraan. Rondom het huis lag de grond bezaaid met brokstukken van de dakpannen. Ook van een schuurtje achter het huis verdween een deel van de dakpannen. Sommige fragmenten draaiden in de lucht om de schuur heen om er aan de achterkant weer tegenaan gesmeten te worden. Andere delen van dakpannen vielen door een dakraam heen, dat daardoor ook in gruzelementen brak. Boerema noemde de passage van de windhoos tijdens een telefoongesprek een zeer angstige belevenis. Hij schatte de schade aan zijn huis op minstens 40.000 euro. De geplaatste foto’s vertellen het verhaal.
Angstige gebeurtenis
Al met al lijkt het (vaak smalle) schadespoor door het noorden van Drenthe, van het gebied tussen Eext en Gieten naar Nieuwe Pekela, dus vooral door een windhoos te zijn veroorzaakt. Een windhoos die weliswaar door een valwind werd gevolgd, maar op dat moment was de meeste schade al aangericht. Veel mensen die de windhoos meemaakten, waren erna echt in shock. Ze hadden tijdens de passage van de wervelwind doodsangsten uitgestaan.
Dank aan Karin Broekhuijsen en iedereen die een bijdrage heeft geleverd!
Verder lezen:
Onweer 24 augustus: mogelijk tornadospoor dwars door Drenthe
Supercell 24 augustus: valwinden en mogelijke windhoos, op weg naar Schoonloo
Gasselterveld en 't Nije Hemelrijk: laatste stop Drentse supercell
Onweer 24 augustus: schadespoor valwind Gasselterveld nu compleet
Onweer 24 augustus: ook Dwingelderveld herbergt spoor windhoos
Volg ons ook op facebook en X!
Jouw foto op Weerverteller.nl?
Stuur je foto naar foto@weerverteller.nl, of via X met de vermelding van @weerverteller
