Prachtig noorderlicht boven Nederland waargenomen

Foto boven: Noorderlicht boven de molen in de buurt van Zevenhuizen - Jolanda Bakker

In Nederland was gisteravond en de afgelopen nacht op diverse plaatsen noorderlicht te zien. Het leverde her en der in het land fraaie foto’s op. Net als op 10 en 11 mei, de grootste noorderlichtsituatie van het jaar tot nu toe, kon je de verkleuringen in de lucht ook met het blote oog zien. Het waren vooral de roze kleuren die zichtbaar waren.

Noorderlicht ontstaat als een wolk met geladen deeltjes, afkomstig van de zon, door het aardmagnetisch veld de dampkring van de aarde wordt ingetrokken. Zodra de deeltjes met de dampkring in aanraking komen, lichten ze op en worden hoog in de lucht prachtige kleuren zichtbaar die aan de hemel ‘dansen’. Meestal is het poollicht niet sterk genoeg om in andere dan gebieden rond de Noordpool zichtbaar te zijn. Maar als de zon actiever is en de zonnevlekkencyclus zijn maximum nadert, zoals nu, zijn de explosies aan het oppervlak van de zon sterker en kan het noorderlicht ook op veel zuidelijkere breedten te zien zijn.

Jolanda noorderlicht — Noorderlicht boven de molen in de buurt van Zevenhuizen - Jolanda Bakker

Zonnestorm 10 en 11 mei

De zonnestorm die het noorderlicht op 10 en 11 mei veroorzaakte, was een bijzonder sterke. Toen waren tot in het zuiden van Europa en ook van de VS prachtig gekleurde luchten te zien. Die gebeurtenis groeide toen tot een wereldwijd spektakel uit, dat iedereen zich nog herinnert. Het laat zien dat we ons in een zeer actieve periode van de zon bevinden. Vrijwel voortdurend zijn aan het oppervlak van de zon grote zonnevlekken zichtbaar. Steeds ook doen zich explosies voor waarbij grote wolken met geladen deeltjes de ruimte in worden geslingerd.

Noorderlicht Jannes — Noorderlicht Roodeschool - Jannes Wiersema.

De huidige zonnevlekkencyclus, we beleven nu nummer 25 sinds het begin van de structurele waarnemingen ervan, is veel actiever dan oorspronkelijk verwacht. Gingen de deskundigen er lange tijd vanuit dat de huidige cyclus wel eens een van de zwakste ooit zou kunnen worden, er werd zelfs van de mogelijkheid van een nieuw Maunderminimum gesproken (een periode waarin er nauwelijks zonnevlekkenmaxima waren), de realiteit is dat de huidige cyclus een stuk actiever is dan de vorige en misschien ook wel enkele jaren langer duurt dan verwacht.

Er komt zeker nog meer

In die zin is het noorderlicht, zoals dat gisteravond en de afgelopen nacht is waargenomen, waarschijnlijk nog lang niet het laatste van deze cyclus en mogen we de komende tijd nog zeker meer verwachten. Een actieve zon betekent ook dat zich nog meerdere zonnestormen kunnen voordoen. Een van de zwaarste ooit deed zich in de jaren ’20 van de vorige eeuw voor. Hoe dat er toen uitzag, kun je in dit verhaal lezen. Het was voor veel mensen een angstige belevenis.